Pobrane zawartości siarki ogółem i siarki siarczanowej oraz aktywność arylosulfatazy w glebie w okolicy zakładów azotowych we Włocławku oraz w Szumiącej w Borach Tucholskich

• Autorzy: Siwik-Ziomek A.

Warianty tytułu

EN

Changes of the content of total and sulphate sulphur and arylsulphatase activity in soil in the neighbourhood of the nitrogen chemical works in Włocławek

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Celem pracy było zbadanie jaki wpływ wywierają emitowane przez Zakłady Azotowe we Włocławku ANWIL S.A. (ZAW) zanieczyszczenia zawierające SO2 na zawartość siarki ogółem, siarki siarczanowej (VI) i aktywność arylosulfatazy glebowej w przyległych leśnych glebach rdzawych. Podobne badania przeprowadzono również na glebie zlokalizowanej w Borach Tucholskich. Badaniami były objęte gleby pobrane z trzech profili rozmieszczone na obszarze graniczącym do ZAW. Gleba rdzawa z Szumiącej w Borach Tucholskich stanowiła kontrolę. Gleba była pobierana w kwietniu, czerwcu, lipcu i wrześniu 2000. Aktywność arylosulfatazy była oznaczona metodą opracowaną przez Tabatabai i Bremnera, metodą Bardsley'a Lancastera szacowano zawartość siarki ogółem i rozpuszcalnych siarczanów. Zawartość siarki ogółem i siarki siarczanej była podwyższona tylko w próbkach glebowych pobranych z profilu 2 z okolic Włocławka w piwerwszym terminie. Zawartość obu form siarki malała w głąb profilu i była zróżnicowana w zależności od terminu pobierania próbek. Aktywność oznaczonego enzymu ulegała zmianom sezonowym. Zwykle najwyższe wartości jego aktywności stwierdzono dla próbek pobranych wiosną a najwyższe dla pobranych jesienią w okolicach ZAW natomist dla gleby z Borów Tucholskich wykazano odwrotną zależność zmian sezonowych arylosulfatazy. Uzyskano korelacje pomiędzy zawartością siarki ogółem a aktywnością arylosulfatazy.

EN

The objective of the study was to evaluate the effect of long term emission of pollutants by the Nitrogen Chemical Works (NCW) in Wloclawek on the dynamics of soil arylosulphatase activity and the content of total and sulphate sulphur in soil over vegetation period.The studies included soils of three profiles of various locations on the area adjacent to the NCW. Rusty soil of Szumiaca in the Tuchola Woods was the control. Soil was sampled in April, June, July and September 2000. Enzymatic activity was assayed according to Tabatabai and Bremner, while Bardsley and Lancaster method was used to assess the content of total sulphur and soluble sulphates. Commonly accepted methods were used for characterisation of soils. Total and sulphate sulphur concentrations in forest soils were higher in profile 2 of NCW in the first time of sampling. The sulphur content decreaed along the profile and differed in samples collected in different periods. Arylsuphatase activity in the soils under study was the highest in the humus horizon, while it was the lowest in samples taken from the mother rock. The activity fluctuated over vegetation period. Usually the lowest activity was noted in spring, while the highest activity was observed in Autumn in soil adjacent to NCW. This relationship was reversed in case of the control soil of Szumiaca.

Słowa kluczowe

PL

siarka siarczanowa; zakłady azotowe; arylosulfataza

EN

sulphur; sulphate; soil

• Wydawca: Bydgoskie Towarzystwo Naukowe
• Czasopismo: Ekologia i Technika
• Rocznik: 2005
• Tom: R. 13, nr 4
• Strony: 147--151
• Opis fizyczny: Bibliogr. 16 poz., tab.

Twórcy

autor

Siwik-Ziomek A.

• Akademia Techniczno-Rolnicza w Bydgoszczy, Wydział Rolniczy

Bibliografia

• 1. Bardsley C.E., Lancaster L, 1960, "Determination of reserve sulfur and soluble sulfates in soil", Soil Sci.Soc.Am.Proc.,24: 265
• 2. Biblioteka Monitoringu Środowiska Bydgoszcz 2001, „Raport o stanie środowiska województwa Kujawsko - Pomorskiego w 2000 roku".
• 3. Cieśla W., Pech K., Pawluczuk Z., Rześniowiecka-Sulimierska G., 1977, „Wstępne badania nad aktywnością fosfatazy i ureazy w czarnych ziemiach kujawskich, Zesz. Nauk. ATR., 44: 23-35.
• 4. Dziadowiec H., 2003, „Wybrane problemy badań próchnicy gleb leśnych", Substancje humusowe w glebach i nawozach, 141-166.
• 5. Farell R.E., Gupta V.V.S.R. 1994, "Effects of cultivation on the activity and kinetics of arylosulfatase in Saskatchewan soils", Soil Bioch., 26: 1033-1040.
• 6. Pokojska U., Kwiatkowska A., Szrejder B., 1999, „Wpływ emisji związków siarki z Toruńskich Zakładów Przemysłu Nieorganicznego „Polchem" na okoliczne gleby rdzawe", Zesz. Nauk ATR. 217, 43:98-105.
• 7. Kieliszewska-Rokicka B., 1991, „Enzymy glebowe i ich znaczenie w badaniach aktywności mikrobiologicznej gleby" W: Drobnoustroje środowiska glebowego aspekty fizjologiczne, biochemiczne i genetyczne. Dahm H., Pokojska-Burdziej A (red) Wyd. Adam Marszałek, Toruń: 37-55.
• 8. Kuprewicz W.F., 1966, „Waprosy poczwiennoj enzimołogii". Nauka i Technika, Mińsk, 111-164.
• 9. Laskowski S., Tołoczko W., 1998, „Zmiany odczynu i zawartości siarki w glebach objętych oddziaływaniem aglomeracji miejsko-przemysłowej Zgierza", Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 456: 343-351.
• 10. Lityński T., Jurkowska H., Gorlach E., 1976, Analiza chemiczno-rolnicza, PWN, Warszawa, 32-69, 129-132.
• 11. Motowicka-Terelak T, Dudka S., 1991, Degradacja chemiczna gleb zanieczyszczonych siarką i jej wpływ na rośliny uprawne, Wyd. IUNG, Warszawa, Ser. R (284), 1-95
• 12. Motowicka-TerelakT.,TerelakH., 1995, „Obszary ekologicznego zagrożenia gleb w Polsce w wyniku oddziaływania czynników antropogenicznych", Zesz. Probl. Post. Nauk Rol., 422: 43-54.
• 13. Motowieka-Terelak T., Terelak H., 1998, Siarka w glebach Polski - stan i zagrożenie, Wyd. IUNG, Warszawa, 88-95.
• 14. Święcicki Cz., Mojzesowicz E., 1978, „Wpływ emisji SO2 na niektóre elementy ekosystemu rolniczego", Chemia gleby, 261-297.
• 15. Tabatabai M.A., Singh B.B. 1976, "Rhodanase activity in soils", Soil Sci. Soc. Am. J., 40: 381-385.
• 16. Terelak H., Sadurski W., 1991, „Zmiany właściwości chemicznych gleb w rejonie oddziaływania Zakładów Azotowych w Puławach", Pam. Pul., 98: 185-199.