Ocena przepuszczalności materiałów zasypowych używanych do likwidacji szybów kopalnianych

• Autorzy: Bromek T. , Bukowski P.

Warianty tytułu

EN

Assessment of permeability of back-fill materials used for mine shafts liquidation

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Na tle metod oceny przepuszczalności skał luźnych i materiałów podsadzkowych stosowanych dotąd w hydrogeologii i górnictwie przedstawiono sposób oceny wartości współczynnika filtracji rumoszu skalnego używanego do zasypywania likwidowanych szybów. Stwierdzono, żedotychczas stosowane sposoby określania wodoprzepuszczalności skał (rumoszu skalnego) nie pozwalają na ocenę przydatności badanego materiału skalnego do budowy zasypów szybowych. Wykonano pilotowe badania laboratoryjne na trzech rodzajach materiału skalnego w warunkach działania ciśnienia w zakresie 0-f-15 MPa. Oznaczono ściśliwość próbek rumoszu skalnego i przedstawiono zmienność współczynnika filtracji przy różnych wartościach ciśnienia. Stwierdzono, że spośród trzech próbek skał: kamienia popłuczkowego, kamienia - odpadu z procesu eksploatacji górniczej i dolomitu, największe zróżnicowanie współczynnika filtracji, w zależności od ciśnienia, jakim działano na próbkę, wykazuje kamień popłuczkowy (do kilku rzędów wielkości) a najmniejsze dolomit.

EN

On the background of the permeability assessment methods of detached rocks and stowing materials used so far in hydrology and mining a way of the filtration factor of rubble used for back-filling of liquidated shafts assessment is presented. It has been stated that so far used ways of rock (rubble) water-permeability determination do not allow to evaluate usefulness of the tested materials for the shaft back-fill construction. Laboratory pilot testing of three kinds of rock materials under pressure conditions ranging 0 + 15 MPa has been done. The compressibility of rubbje samples has been determined and variation of the filtration factor at different pressure values is presented. It has been stated that among three rock samples namely: washery refuse, waste rock from the mining process and dolomite the biggest diversification of the filtration factor depending on the pressure acting on the sample shows washery refuse (up to some orders of magnitude) and the smallest dolomite.

Słowa kluczowe

PL

szyby kopalniane; likwidacja kopalń; górnictwo polskie

EN

mine shafts; mine liquidation; Polish mining

• Wydawca: Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Górnictwa
• Czasopismo: Przegląd Górniczy
• Rocznik: 2002
• Tom: T. 58, nr 11
• Strony: 18--23
• Opis fizyczny: Bibliogr. 9 poz., rys., tab., wykr.

Twórcy

autor

Bromek T.

• Główny Instytut Górnictwa - Kataowice

autor

Bukowski P.

• Główny Instytut Górnictwa - Kataowice

Bibliografia

• 1. Andrusiewicz W.: Dobór materiału zasypowego dla potrzeb likwidacji wyrobisk szybowych. Mat. Konf. Szkoły Eksploatacji Podziemnej PAN i AGH. Szczyrk - Kraków, sympozja i konferencje 2001, nr 48, s. 373-382
• 2. Dobrzański Z.: Polowe metody oznaczania współczynnika przepuszczalności skał wodonośnych i gruntów. Warszawa, Wydawn. Geologiczne 1956
• 3. Kohutek Z.: Techniczne problemy likwidacji szybów - w świetle wybranych przykładów. Przegląd Górniczy 1993, nr 6, s. 1-5
• 4. Konior J., Preidl W.: Sposób likwidacji szybu I KWK Gliwice. Mat. Konf. Politechniki Śląskiej w Gliwicach: IX Międzynarodowe Sympozjum ,,Geotechnika 2000". Gliwice - Ustroń, 2000, s. 293-302
• 5. Palarski J.: Likwidacja kopalń a zagrożenie dla środowiska. Mat. Konf. Szkoły Eksploatacji Podziemnej PAN i AGH. Szczyrk 2000, s. 461-476
• 6. Pazdro Z., Kozerski B.: Hydrogeologia ogólna. Warszawa, Wydawnictwo Geologiczne 1990
• 7. Stałęga S., Golec D., Mrowiec Z., Guzik P.: Zasady likwidacji szybów i wyrobisk przyszybowych w kopalniach węgla kamiennego. Poradnik Techniczny, GIG, Katowice - Seria: Instrukcje, 1998, nr 6
• 8. Turek S. red.: Poradnik hydrogeologa. Warszawa. Wydawn. Geologiczne 1971
• 9. Wiłun Z.: Zarys geotechniki. Warszawa, Wydawnictwa Komunikacji i Łączności 1987