Mechanizm migracji gazu na powierzchnię likwidowanych Kopalń Zagłębia Wałbrzyskiego

• Autorzy: Krzysztolik P. , Kobiela Z.

Warianty tytułu

EN

Mechanism of gas migration onto liquidated mine surface

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Zagrożenie gazowe na powierzchni likwidowanych kopalń węgla kamiennego w Zagłębiu Wałbrzyskim stwierdzono w wielu miejscach, bezpośrednio po zatrzymaniu przewietrzenia i zasypaniu szybów. Zagrożenie to związane jest z występowaniem lokalnych nagromadzeń dwutlenku węgla i/lub metanu. W artykule omówiono zakres, znaczenie i wpływ poszczególnych czynników na zagrożenie gazowe na powierzchni obszarów pogórniczych. Rozpoznanie mechanizmu migracji gazów z dołu zlikwidowanych kopalń na powierzchnię pozwoliło na przewidywanie możliwych miejsc anomalnych nagromadzeń CO2 i CH4 oraz zastosowanie odpowiedniej kontroli i profilaktyki w obszarach zlikwidowanych kopalń wałbrzyskich.

EN

A gas hazard on the liquidated collieries surface in Wałbrzych Basin has been stated at many places immediately after ventilation stoppage and shafts filling. This hazard in connected with the occurence of local accumulations of the carbon dioxide and/or methane. The range, importance and influence of the particular factors on the gas hazard on the mining area surface are discussed. Recognition of the gas migration from the underground of liquidated mines onto the surface allowed to forecast possible abnormal CO2 and CH4 accumulations as well as to apply a proper control and prevention in areas of liquidated collieries of Wałbrzych.

Słowa kluczowe

PL

gazy kopalniane; likwidacja kopalń; górnictwo polskie

EN

mine gases; liquidation of mines; Polish mining

• Wydawca: Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Górnictwa
• Czasopismo: Przegląd Górniczy
• Rocznik: 2002
• Tom: T. 58, nr 2
• Strony: 8--14
• Opis fizyczny: Bibliogr. 10 poz., rys.

Twórcy

autor

Krzysztolik P.

• Główny Instytut Górnictwa - Katowice

autor

Kobiela Z.

• Główny Instytut Górnictwa - Katowice

Bibliografia

• 1. Ceglarska-Stefańska G., Czapliński A.: Współzależność zjawisk sorpcyjnych i dylatometrycznych węgli kamiennych. Wyd. IMG-PAN (red. J.Litwiniszyn) - Górotwór jako ośrodek wielofazowy, t. 3, 1991, s. 411-441
• 2. Fiszer J. i inni: Weryfikacja prognozy rekonstrukcji zwierciadła wód podziemnych i jej wpływ na powierzchnie terenu w obszarach górniczych kopalń wałbrzyskich w następstwie ich likwidacji, Arch. Politechnika Wrocławska, Instytut Górnictwa, 1996
• 3. Kobiela Z.: Wyznaczanie stref zagrożenia gazowego na obszarach likwidowanych kopalń w oparciu o analizę warunków geologiczno-górniczych, Biblioteka Szkoły Eksploatacji Podziemnej: Człowiek i środowisko wobec procesu rekonstrukcji górnictwa węgla kamiennego, 2001, s. 431-446
• 4. Krzystolik P., Kobiela Z.: Sprawozdanie merytoryczne z badań i raport końcowy z realizacji projektu celowego pt. ,,Monitoring, środki bezpieczeństwa oraz zwalczanie zagrożeń gazowych związanych z likwidacją Wałbrzyskih Kopalń Węgla kamiennego" 2001, nr projektu 9T 12A 147 99 C/4652
• 5. Kotarba M. i in.: Prognoza możliwosci wystąpienia zagrożenia gazowego w strefie przypowierzchniowej w niecce wałbrzyskiej, związanego z likwidacją kopalń węgla kamiennego, AGH, Kraków 1998, na zlecenie Kopalń Węgla Kamiennego
• 6. Kotarba M. i in.: Zagrożenia gazowe w strefie przypowierzchniowej z likwidacją kopalń wałbrzyskich w Dolnośląskim Zagłębiu Węglowym. Materiały Konferencji SITG nt.: Doświadczenia z likwidacji zakładów górniczych, Zamek Książ - maj 1999, s. 49-56
• 7. Krause E.: Aspekty bezpieczeństwa i ochrony środowiska na terenach pogórniczych związane z zagrożeniem gazowym. Biblioteka Szkoły Eksploatacji Podziemnej: Człowiek i środowisko wobec procesu rekonstrukcji górnictwa węgla kamiennego, 2001, s. 417-430
• 8. Krzystolik P., Kobiela Z.: Powierzchniowa emisja metanu na obszarach zlikwidowanych kopalń - zagrozeniem dla środowiska naturalnego i bezpieczeństwa ogólnego, Zesz. Nauk. Polit. Śl., S. Górnictwo z. 246, Gliwice 2000
• 9. Parysiewicz S., Kobiela Z.: Charakterystyczne własności stref wyrzutowych w oparciu o badania zaistniałych wyrzutów gazów i skał. Materiały II Sympozjum nt.: Kierunki zwalczania zagrożenia wyrzutami gazów i skał w kopalniach Dolnośląskiego Zagłębia Węglowego - Zbiór ref. Wałbrzyskich - Sobótka 1986, s. 275-291
• 10. Płonka A. i inni: Zagrożenia dla środowiska wywołane likwidacją kopalń wałbrzyskich, SITG Mat. Konf. nt.: Doświadczenia z likwidacji zakładów górniczych, Zamek Książ - maj 1999, s. 59-63