Naturalne substancje o działaniu antykancerogennym w żywności

• Autorzy: Kromołowska R. , Wołosiak R. , Sadowska A.

Warianty tytułu

EN

Natural anticancer substances in food

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Współczesny człowiek codziennie narażony jest na kontakt z rakotwórczymi substancjami pochodzącymi z powietrza, wody i żywności, a ciągły stres genotoksyczny przyczynia się do powstawania uszkodzeń oksydacyjnych DNA. Aktywność biologiczna flawonoidów, karotenoidów, witamin i składników mineralnych odgrywa znaczącą rolę w niwelowaniu niekorzystnych skutków oddziaływania kancerogenów na organizm człowieka, a co za tym idzie wpływa na zmniejszenie częstotliwości występowania chorób nowotworowych. Wiedza na temat korzyści płynących ze spożywania substancji zawartych w znanych od tysięcy lat warzywach, owocach, przyprawach czy ziołach zwiększa szansę świadomego kształtowania diety w szeroko rozumianym aspekcie profilaktyki nowotworowej.

EN

The modern human is in danger with cancerigenic substances in air, water and food every day, and continuous genotoxic stress contributes to formation of oxidacid DNA damages. Biological activity of flawonoids, carotenoids, vitamins and mineral substances plays a signifi cantrole in levelling the unfavourable results of cancerogens influence on man's organism, and what goes with it influences decreasing the frequency of neoplasmic incidence. The knowledge about benefi ts flowing from substances contained in wellknown for thousands years vegetables, fruits, spices or herbs increases the chance of intentional diet formation in wide aspect of neoplasmic prophylaxis.

Słowa kluczowe

PL

choroba nowotworowa; chemoprewencja; antykancerogeny; flawonoidy; karotenoidy; profilaktyka żywieniowa

EN

neoplasmic diseases; chemoprevency; antineoplastic substances; flawonoids; carotenoids; nutritional prophylaxis

• Wydawca: Wyższa Szkoła Menadżerska
• Czasopismo: Postępy Techniki Przetwórstwa Spożywczego
• Rocznik: 2011
• Tom: nr 1
• Strony: 87--91
• Opis fizyczny: Bibliogr. 45 poz., rys.

Twórcy

autor

Kromołowska R.

autor

Wołosiak R.

autor

Sadowska A.

• Wydział Nauk o Żywieniu Człowieka i Konsumpcji SGGW w Warszawie,

Bibliografia

• [1] ALFIN-SLATER R., KRITCHEVSKY D. 1991., Human nutrition: a comprehensive treatise. Cancer and Nutrition, London, Plenum Press, 7: 236-287.
• [2] BALL S. 2000. Naturalne substancje przeciwnowotworowe. Ofi cyna Wydawnicza Medyk, Warszawa.
• [3] BALL S. 2001. Antyoksydanty w medycynie i zdrowiu człowieka. Ofi cyna Wydawnicza Medyk, Warszawa.
• [4] BOFFETTA P., NYBERG F. 2003. Contribution of environmental factors to cancer risk. British Medical Bulletin, 68:71-94.
• [5] CODEX ALIMENTARIUS. Food Hygiene Basic Texts. FAO/ WHO, Rzym 1997.
• [6] DAREWICZ M., DZIUBA J., PANFIL T. 2003. Biologicznie aktywne składniki żywności funkcjonalnej w profi laktyce chorób nowotworowych. Żywność. Nauka. Technologia. Jakość, 4: 36-47.
• [7] DĘBSKI B., MILNER J. A. 2007. Molekularne mechanizmy przeciwnowotworowego działania czosnku; rola reaktywnych form tlenu. Bromatologia i Chemia Toksykologiczna, 3: 223-228.
• [8] FUKADA S., KAGA S., ZHAN L., BAGCHI D., DAS D., BERTELLI A., MAULIK N. 2006. Resveratrol ameliorates myocardial damage by inducing vasculer endothelial growth factor-angiogenesis and thyrosine kinase receptor Flk-1. Cell Biochemistry and Biophysics, 44: 43-49.
• [9] FUKAO T., HOSONO T., MISAWA S. 2004a. Chemoprotective effect of diallyl trisulfi de from garlic against carbon tetrachloride-induced acute liver injury of rats. Biofactors, 21: 171-174.
• [10] FUKAO T., HOSONO T., MISAWA S. 2004b. The effects of allil sulfi des on the induction of phase II detoxifi cation enzymes and liver injury by carbon tetrachloride. Food and Chemical Toxicology, 42: 743-749.
• [11] GRAJEK W. 2004. Rola przeciwutleniaczy w zmniejszaniu ryzyka wystąpienia nowotworów i chorób układu krążenia. Żywność. Nauka. Technologia. Jakość, 1: 3-11.
• [12] HORBOWICZ M. 2002. Likopen - cenny barwnik pomidorów. Ogrodnictwo, 5: 15-17.
• [13] KEANE M., CHACE D. 1999. Dieta w chorobach nowotworowych: przewodnik po dietach wspomagających terapie antyrakowe. Filar.
• [14] KOLANOWSKI W. 2005. Skuteczny wymiatacz. Przegląd Gastronomiczny, 6: 10-11.
• [15] KUCZYŃSKA J., BIZIUK M. 2007. Biogeochemia selenu i jego monitoring w materiałach biologicznych pochodzenia ludzkiego. Ecological Chemistry and Engineering, 14: 28-65.
• [16] KUNIO A., METTLIN C. 1990. Recent Progress in Research on Nutrition and Cancer. New York, Wiley-Liss.
• [17] LAMER-ZARAWSKA E., OSZMIAŃSKI J. 1998. Rola niektórych substancji roślinnych w profi laktyce przeciwnowotworowej. Wiadomości Zielarskie, 5: 1-4.
• [18] LAU B. H. S., TADI P. P., TOSK J. M. 1990. Allium sativum (garlic) and cancer prevention. Nutrition Research, 10: 937-948.
• [19] MAHADY G. B., MATSUURA H., PENDLAND S. L. 2001. Allixin, a phytoalexin from garlic, inhibits the growth of Helicobacter pylori in vitro. The American Journal of Gastroenterology, 96: 3454-3455.
• [20] MARCINIEC K., WŁODARCZYK-MARCINIEC B. 2008. Przeciwnowotworowe własności czosnku. Postępy Fitoterapii, 2: 90-95.
• [21] MCNAUGHTON S. A., MARKS G. C. 2003. Development of a food composition database for the estimation of dietary intakes of glucosinolates, the biologically active constituents of cruciferous vegetables. British Journal of Nutrition, 90: 687-697.
• [22] MILLER E. C., GIOVANNUCCI E., ERDMANN J. W. JR, BRAHNSON R., SCHWARTZ S. J., CLINTON S. K. 2002. Tomato products, lycopene, and prostate cancer risk. The Urologic Clinics of North America, 29: 83-93.
• [23] MITHEN R. F., DEKKER M., VERKERK R., RABOT S., JOHNSON I. T. 2000. The nutritional signifi cance, biosynthesis and bioavailability of glucosinolates in human foods. Journal of the Science of Food and Agriculture, 80: 967-984.
• [24] MROZOWSKI T. 2002. Rak prostaty - naturalne sposoby zapobiegania i leczenia, Wiadomości Zielarskie, 6: 2-6.
• [25] OKADA Y., TANAKA K., FUJITA I. 2005. Antioxidant activity of thiosulfi nates derived from garlic. Redox Report, 10: 96-102.
• [26] OSZMIAŃSKI J., LAMER-ZARAWSKA E. 1996. Substancje naturalne w profi laktyce chorób nowotworowych. Wiadomości Zielarskie, 7-8: 9-11.
• [27] PISZCZ P., WANTUSIAK P., GŁÓD B. K., KUBIAK M. S. 2010. Antyoksydanty w produktach spożywczych, ich rola i właściwości. Postępy Techniki Przetwórstwa Spożywczego, Tom 20/37, nr 2, 82-85.
• [28] RAMOS S. 2007. Effects of dietary fl avonoids on apoptotic pathways related to cancer chemoprevention. The Journal of Nutritional Biochemistry, 18: 427-442.
• [29] ROSICKA-KACZMAREK J. 2004. Polifenole jako naturalne antyoksydanty w żywności. Przegląd Piekarski i Cukierniczy, 6: 12-16.
• [30] ROSS J. A., KASUM C. M. 2002. Dietary fl avonoids: bioavailability, metabolic effects and safety. Annual Review on Nutrition, 22: 19-34.
• [31] RUSSO G. L. 2007. Ins and outs of dietary phytochemicals in cancer chemoprevention. Biochemical Pharmacology, 74: 533-544.
• [32] SIKORSKI Z. E. (red.). 2000. Chemia żywności – odżywcze i zdrowotne właściwości składników żywności. Wydawnictwo Naukowo-Techniczne, Warszawa.
• [33] SOSIŃSKA E., OBIEDZIŃSKI M. 2007. Badania nad bioaktywnymi glukozynolanami w wybranych odmianach warzyw krzyżowych. Żywność. Nauka. Technologia. Jakość, 5: 129-136.
• [34] SUDNIK M. 2002. Żywność przeciwnowotworowa. Wieś Mazowiecka, 7-8: 32.
• [35] Sundaram S. G., Milner J. A. 1996. Diallyl disulfi de inhibits the proliferation tumor cells in culture. Biochimica et Biophysica Acta, 1315: 15-20.
• [36] VAUGHN S. F., BERHOW M. A. 2005. Glucosinolate hydrolysis products from various plant sources: pH effects, isolation, and purifi cation. Industrial Crops and Products, 21: 193-202.
• [37] VERHOEVEN D. T. H., VERHAGEN H., GOLDBOHM R. A., BRANDT P. A., POPPEL G. 1997. A review of mechanisms underlying anticarcinogenicity by Brassica vegetables. Chemico-Biological Interactions, 103: 79-129.
• [38] VOGT T. M., MAYNE S. T., GRAUBARD B. I., SWANSON C. A., SOWELL A. L., SCHOENBERG J. B., SWANSON G. M., GREENBERG R. S., HOOVER R. N., HAYES R. B., ZIEGLER R. G. 2002. Serum lycopene, other serum carotenoids, and risk of prostate cancer in US Blacks and Whites. American Journal of Epidemiology, 155: 1023-1032.
• [39] WCRF/AICR 2007. Food, nutrition, physical activity and the prevention of cancer – a global perspective. World Cancer Research Fund/American Institute for Cancer Research, Washington DC.
• [40] WILSKA-JESZKA J., SIKORSKI Z. (red.) 2007. Polifenole, glukozynolany i inne związki prozdrowotne i antyżywieniowe. Chemia żywności. Wydawnictwa Naukowo- Teczniczne, Warszawa.
• [41] WU C. C., SHEEN L. Y., CHEN H. W. 1999. Effects of garlic oil and its organosulfur compounds on the activities of hepatic drug-metabolizing and antioxidant enzymes in rats fed high- and low-fat diets. Nutrition and Cancer, 35: 160-166.
• [42] WU C. C., SHEEN L. Y., CHEN H. W. 2001. Effects of organosulfur compounds from garlic oil on the antioxidation system in rat liver and red blood cells. Food and Chemical Toxicology, 39: 563-569.
• [43] www.eufi c.org
• [44] YANG C. S., CHHABRA S. K., HONG J. Y. 2001. Mechanism of inhibition of chemical toxicity and carcinogenesis by diallyl sulfi de (DAS) and related compounds from garlic. Journal of Nutrition, 131: 1041-1045.
• [45] ZYSKA A., KUCHARZEWSKI M. 2007. Wpływ diety na stężenie żelaza, cynku, miedzi i selenu w tkance nowotworowej jelita grubego i polipach tego narządu. Annales Academiae Medicae Silesiensis, 61: 309-312.