Wpływ polityki produkcyjnej i cenowej OPEC na gospodarkę światową w latach 1973-2004

• Autorzy: Dylejko J.

Warianty tytułu

EN

The impact of OPEC production and price policy on the world economy in 1973-2004

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule omówiona została siła oddziaływania OPEC na światową gospodarkę w latach 1973-2004. Kraje członkowskie OPEC, posiadające na swoim terytorium zgromadzonych łącznie 78% światowych udokumentowanych rezerw ropy naftowej i prowadzące około 40% światowego wydobycia surowca, należą do kluczowych uczestników światowego rynku ropy naftowej. Co więcej, statyczna średnia wystarczalność ich rezerw, mierzona wielkością bieżącej produkcji, wynosi około 80 lat, podczas gdy dla krajów spoza OPEC wskaźnik ten nie przekracza nawet 20 lat. Bliskowschodnie kraje OPEC wyróżniają się tym, iż prowadzą produkcję przy niskich kosztach pozyskania baryłki ropy naftowej, na poziomie rzędu 2-5 USD. Niemniej jednak, brak dostatecznych i rzetelnych informacji na temat wielkości posiadanych rezerw i prowadzonej produkcji przez kraje OPEC, rodzi niestabilność na światowym rynku, przyczynia się do nasilania spekulacji i zachowań czysto intuicyjnych pozostałych uczestników, a co za tym idzie wywołuje znaczne fluktuacje cen surowca. W konsekwencji, wysokie ceny ropy naftowej przerzucane są na finalnego odbiorcę, zaopatrującego się w produkty ropopochodne. Niezwykle istotnym i zarazem skutecznym instrumentem wpływania OPEC na światową gospodarkę jest waluta stosowana do rozliczeń w obrocie ropą naftową. Do niedawna, to właśnie dzięki tej organizacji, dolar amerykański był dominującą walutą w handlu światowym. W ostatnich latach, coraz częściej kraje członkowskie wyrażają gotowość do przejścia na rozliczanie w euro, a niektóre spośród nich już to uczyniły, co więcej, podjęły decyzję utrzymywania rezerw dewizowych bądź ich części w tejże walucie. Działania te powodują wzrost wartości waluty europejskiej, kosztem wartości dolara amerykańskiego. Z uwagi na znaczny udział importu ropy OPEC w poszczególnych regionach świata, a zwłaszcza na Dalekim Wschodzie, organizacja ta jeszcze długo pozostanie istotnym graczem na międzynarodowej arenie.

EN

This article presents the power of OPEC's influence on the world economy within the period 1973-2004. OPEC member countries, with their total 78% world proved reserves of crude oil and ca. 40% world oil production, are the key participants of the oil market. Moreover, average static live of their reserves, measured by the volume of current production, amounts to 80 years, when the same index for non-OPEC countries does not exceed 20 years. The costs of oil extraction from the ground in the Middle East are low, at 2-5 USD per barrel. Nevertheless, the lack of precise and reliable data on OPEC's reserves and production levels causes the instability in the world oil market, stimulates the speculations and behaviors based only on intuition, thus making high fluctuation of oil prices. As a consequence, high oil prices are being passed on to final client, who purchases oil products. One of the most effective instrument to influence on the market is currency used for transactions. So far, thanks to OPEC activity, the American Dollar (USD) was used for the whole world oil exports and imports, taking the dominant position in the international monetary system. For last several years, member countries have more often shown willingness to introduce Euro into their oil trade settlements. Some of them not only did it but decided to keep foreign exchange reserves denominated in Euros, as well. Such initiatives prove to affect increase of the value of Euro currency at Dollar cost. As the significant part of OPEC's oil imports is located in different world regions, especially in Far East Asia, this organization for a long time will be considered as a key player in the international arena.

Słowa kluczowe

PL

Organizacja Krajów Eksportujących Ropę Naftową (OPEC); światowy rynek ropy naftowej; kryzys naftowy; bilans naftowy; nieodnawialne źródła energii (zasoby); energochłonność; transakcje futures; sektor upstream; elastyczność cenowa popytu; międzynarodowy system walutowy

EN

Organization of the Petroleum Exporting Countries (OPEC); world oil market; oil crisis; oil balance; nonrenewable resources; energy consumption; energy futures; upstream; price elasticity of demand; international monetary system

• Wydawca: KAPRINT
• Czasopismo: Rynek Energii
• Rocznik: 2005
• Tom: nr 1
• Strony: 2--11
• Opis fizyczny: Bibliograf. 53 poz., wykr.

Twórcy

autor

Dylejko J.

• Sekretarz Stowarzyszenia na Rzecz Gospodarki Energetycznej Polski, Fortis Bank Polska S.A. Naczelnik Oddziału w Gdańsku, członek International Association for Energy Economics

Bibliografia

• [1] A French Pox on Them. The Economist 16.09.2000.
• [2] Abdallah H.: The Implications of GATT and the World Trade Organization for Oil Exporters. OPEC Bulletin 2000, January.
• [3] Akcyza i praktyka. Rynki Zagraniczne 2000, nr 112.
• [4] Annual Statistical Bulletin OPEC 1999, Vienna 2000.
• [5] Begg D., Fischer S., Dornbush R.: Mikroekonomia. PWE, Warszawa 1997.
• [6] Bienkiewicz D.: Zmierzch dolara? Nafta & Gaz Biznes 2004, nr 5.
• [7] Drużyńska J.: Czy niekonsekwencja OPEC destabilizuje ceny? Świat Paliw 2001, nr 2.
• [8] Drużyńska J.: Dylematy naftowe Unii Europejskiej. Świat Paliw 2001, nr 1.
• [9] Drużyńska J.: Kiedy będzie taniej? Świat Paliw 2000, nr 5.
• [10] Drużyńska J.: Przepychanki ze szczyptą optymizmu. Świat Paliw 2000, nr 4.
• [11] Drużyńska J.: Przewidywać każdy może. Świat Paliw. 2000, nr 1.
• [12] Drużyńska J.: Ręczne sterowanie. Świat Paliw 2001, nr 4.
• [13] Drużyńska J.: Wróżenie z baryłki. Świat Paliw 2001, nr 1.
• [14] Euroshambles. The Economist 16.09.2000.
• [15] Europe’s Economies. Stumbling yet Again. The Economist 16.09.2000.
• [16] Figueredo R.: Petroleum Products and WTO Agreements. ESCWA, Beirut 1998; OPEC and the WTO: Issues and Perspectives. OPEC, Vienna 1999.
• [17] Grzeszak A.: Ostry przepał. Polityka 2000, nr 11.
• [18] Grzeszak A.: Zmiłuj się OPEC. Polityka 2000, nr 38.
• [19] Grzeszak A., Ostrowski M.: Ślimak w oleju. Polityka 2000, nr 39.
• [20] Gratkowski R.: Biurokratyczne kłody pod nogi. Nafta & Gaz Biznes 2000, nr 4.
• [21] Gwiazda A.: Kto zarabia na ropie? Nowa Europa 11.09.1995.
• [22] Impact of Oil Prices. European Economy 2000, Suppl. A, nr 10/11.
• [23] Kaźmierczak A.: Pieniądz i bank w kapitalizmie. PWN, Warszawa 1992.
• [24] Kowalska M.: Obliczanie ilości ropy jest jak budowanie zamków na piasku. Gazeta Wyborcza 23.10.2000.
• [25] Ku rozsądnej polityce energetycznej Unii Europejskiej. Wyd. Polski Komitet Energii Elektrycznej, War¬szawa 2000.
• [26] Lukman R.: OPEC Beyond the Year 2000. OPEC Bulletin. 1999, February.
• [27] Lukman R.: OPEC: What Next? OPEC Bulletin. 1999, December.
• [28] Morka A.: Polska – naftowy tygrys. Gazeta Wyborcza 08.05.2001.
• [29] Oil Market Outlook by the International Energy Agency. OPEC Bulletin 2000, December.
• [30] Oniszczuk M.: Groźne petrofaktury. Rynki Zagraniczne 2000, nr 108.
• [31] OPEC Accord Ensures Another Oil Price Spike on Horizon. Oil & Gas Journal 09.04.2001.
• [32] Oręziak L.: Euro nowy pieniądz. PWN, Warszawa 1999.
• [33] PAP: Mniej powodów do zmartwienia? Rynki Zagraniczne 2000, nr 110.
• [34] PAP: Rewizja prognoz UE ze względu na ceny ropy. Rynki Zagraniczne 2000, nr 110.
• [35] Parczewski Z., Gryza P.: Szkic do procesów racjonalizacji użytkowania energii w wybranych krajach Europy – analiza porównawcza. Gospodarka Paliwami i Energią 1995, nr 12.
• [36] Pawlicki J.: Rura ma dwa końce. Prawo i Gospodarka 13.06.2001.
• [37] Prognoza popytu europejskiego na ropę naftową do roku 2005 oraz 2010. Raport Centrum Analiz Spo¬łeczno-Ekonomicznych Doradcy Sp. z o.o., Warszawa 2001.
• [38] Ptaszyńska-Sadowska E.: Europa od A do Z. Podręcznik integracji europejskiej. Wyd. Wokół Nas, Gli¬wice 1996.
• [39] Rzechowska A.: O wyborze dostawcy decyduje konsument. Rynki Zagraniczne 1999, nr 1-2.
• [40] Siewierski J.: Ceny paliw. Świat Paliw 2000, nr 3.
• [41] Słomkowski Z.: Kręcenie kurkiem ropy. Trybuna 13.09.2000.
• [42] Standstill Britain. The Economist 16.09.2000.
• [43] Stępniak R.: Kto steruje cenami ropy? Gigawat Energia 2000, nr 12.
• [44] Szafruga D.: 250 dolarów na sekundę. Nafta & Gaz Biznes 2001, nr 5.
• [45] Szafruga D.: Paliwowa pętla. Nafta & Gaz Biznes 2000, nr 12.
• [46] The Impact of Higher Oil Prices: A Return to the 70s? National Institute Economic Review 2000, nr 174.
• [47] The Next Shock. The Economist 06.03.1999.
• [48] The Results of The Uruguay Round of Multilateral Trade Negotiations. WTO, GATT Sekretariat, Geneva 1995.
• [49] Wróblewski A.: Łaska Allaha. Polityka 2001, nr 6.
• [50] Węglarczyk B.: Sąd nad naftą. Gazeta Wyborcza 24.03.2000.
• [51] Who Gets What from Imported Oil? OPEC, Research Division, Vienna 2000.
• [52] Why You Pay so Much for Gasoline and Other Oil Products. OPEC, Research Division, Vienna 2000.
• [53] Zabielski K.: Finanse międzynarodowe. PWN, Warszawa 1998.