Natura 2000 – the Opportunities and Dilemmas of the Rural Development within European Ecological Network

• Autorzy: Bołtromiuk A.

Warianty tytułu

PL

Natura 2000 – możliwości i dylematy rozwoju obszarów wiejskich objętych europejską siecią ekologiczną

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Obszary chronione są zazwyczaj zlokalizowane tam, gdzie występują: duża lesistość, mała liczba mieszkańców, słabe gleby, a także niedostatecznie rozwinięta infrastruktura komunikacyjna oraz przedsiębiorczość. Na takich terenach często dochodzi do konfliktów na tle gospodarowania zasobami przyrodniczymi, niejednokrotnie bra-kuje także środków na rozwój. Celem artykułu jest pogłębienie wiedzy o procesach społeczno-gospodarczych, jakie zachodzą w gminach objętych siecią Natura 2000 oraz o działaniach, które należy podjąć, aby samorządy nie traktowały Natury 2000 w kategoriach kolejnego, dość kłopotliwego i kosztownego w realizacji obowiązku. Przyjęto założenie, że chcąc, aby Natura 2000 nie była odbierana tylko jako system zakazów i nakazów należy dążyć do kompromisowych rozwiązań uwzględniających argumentację zarówno lokalnych społeczności, jak i obrońców przyrody. Efektywnego procesu ochrony nie da się kreować wprowadzając jedynie ograniczenia i zakazy. Problemy ochrony ogólnoeuropejskich dóbr przyrody powinny być zatem rozwiązywane w sposób sys-temowy i kompleksowy, tak aby równolegle z powstaniem obszaru ochrony planować realne środki na jego faktyczną ochronę. Prezentowane tu rozważania i wnioski należy traktować jako wstępny etap badań, rejestrujący stan wyjściowy niezbędny w przyszłości do obserwowania zmian i analizy wpływu sieci Natura 2000 na rozwój społeczno-gospodarczy obszarów wiejskich.

EN

Protected areas are usually situated in the regions with large forests, small number of inhabitants (depopulation trends), poor soils, an insufficiently developed transport infrastructure and few enterprises. In such regions con-flicts concerning the management of natural resources are frequent and funds for development are scarce. The aim of this paper is to increase the knowledge of socio-economic processes that occur in rural communes cov-ered by the Natura 2000 network and of actions that ought to be taken to prevent self-governments from treating this form of protection as yet another fairly troublesome duty and costly task. It has been accepted that in order to prevent Natura 2000 from being perceived as nothing more than a system of injunctions and interdictions it is necessary to seek compromise solutions that are taking into account the arguments of both local communities and defenders of nature. An effective protection process cannot be ensured by the introduction of restrictions and interdictions alone. Problems connected with the protection of the treasures of Europe’s natural environment ought to be solved in a systemic and comprehensive way which would permit to simultaneously plan the creation of a protected area and the allocation of real funds needed for implementation of the strategy for its protection. The results presented in this paper should be seen as the first step – describing the starting point, which will be necessary to track the changes and analyze the influence of the Natura 2000 network on socio-economic devel-opment of rural areas in the future.

Słowa kluczowe

PL

Natura 2000; obszary chronione; obszary wiejskie; rozwój zrównoważony

EN

Natura 2000; protected areas; rural areas; sustainable development

• Wydawca: Lublin University of Technology
• Czasopismo: Problemy Ekorozwoju
• Rocznik: 2012
• Tom: Vol. 7, nr 1
• Strony: 117--128
• Opis fizyczny: Bibliogr. 23 poz.

Twórcy

autor

Bołtromiuk A.

• Uniwersytet Instytut Rozwoju Wsi i Rolnictwa PAN, 00-330 Warszawa, ul. Nowy Świat 72,

Bibliografia

• 1. BOŁTROMIUK A., Koncepcja systemu publicznego wsparcia rolnictwa na obszarach europejskiej sieci ekologicznej, w: Natura 2000 jako czynnik zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich regionu Zielonych Płuc Polski, red. Bołtromiuk A., Kłodziński M., IRWiR PAN, Warszawa 2011.
• 2. BOŁTROMIUK A., Przegląd oficjalnych stanowisk samorządów wobec sieci Natura 2000, w: Europejska Sieć Ekologiczna Natura 2000 jako nowy element otoczenia polskiej wsi i rolnictwa, red. Bołtromiuk A., IRWiR PAN, War-szawa 2010.
• 3. BOŁTROMIUK A., 2010, Z badań nad świadomością ekologiczną polskiego społeczeństwa – refleksje ekonomisty, w: Ekonomia i Środowisko nr 2.
• 4. BONI M. (red.), Polska 2030. Wyzwania rozwojowe, Zespół Doradców Strategicznych Prezesa Rady Ministrów, Warszawa 2009.
• 5. BORYS T., 2011, Sustainable Development – How to Recognize Integrated Order, w: Problemy Ekorozwoju/Problems of Sustainable Development vol. 6, no 2, s. 75-81.
• 6. Communication from the Commission to the Council and the European Parliament: Financing Natura 2000, EC COM 2004, 431 final.
• 7. Communication from the Commission to the European Parliament, the Council, the European Economic and Social Committee and the Committee of the Regions. The CAP towards 2020: Meeting the food, natural resources and territorial challenges of the future, EC COM 2010, 672 final.
• 8. CZARNECKI A., Perspektywy rozwoju społeczno-gospodarczego obszarów wiejskich objętych siecią Natura 2000 w opinii lokalnych przedsiębiorców, w: Uwarunkowania zrówno-ważonego rozwoju gmin objętych siecią Natura 2000 w świetle badań empirycznych, red. Boł-tromiuk A., IRWiR PAN, Warszawa 2011.
• 9. DACKO M., Model rozwoju obszarów wiejskich objętych siecią Natura 2000, w: Uwarunkowania zrównoważonego rozwoju gmin objętych siecią Natura 2000 w świetle badań empi-rycznych, red. Bołtromiuk A., IRWiR PAN, Warszawa 2011.
• 10. Financing Natura 2000. Guidance handbook. European Commission DG Environment, Brussels 2007.
• 11. GANTIOLER S., BRINK P., BASSI S., KETTUNEN M., McCONVILLE A., RAYMENT M., Financing Natura 2000 – Financing needs and socioeconomic benefits resulting from investment in the network, IEEP, Brussels 2010.
• 12. HABUDA A., Status obszarów Natura 2000 w prawie polskim i unijnym, w: Natura 2000 jako czynnik zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich regionu Zielonych Płuc Polski, red. Bołtromiuk A., Kłodziński M., IRWiR PAN, Warszawa 2011.
• 13. Kierunki Rozwoju Obszarów Wiejskich, założenia do ‘Strategii Zrównoważonego Rozwoju Wsi i Rolnictwa’, MRiRW, Warszawa 2010.
• 14. KOZŁOWSKI S., Rola obszarów chronionych w koncepcji przestrzennego zagospodarowania terenów wiejskich, w: Rola obszarów chronio-nych w koncepcjach przestrzennego zagospodarowania terenów wiejskich w Polsce na przykładzie województwa mazowieckiego, red. Stasiak A. Biuletyn KPZK PAN 2001 z. 198.
• 15. KRAS E., 2011, The Deep Roots of Sustainability, w: Problemy Ekorozwoju/Problems of Sustainable Development, vol. 6, no 1, s. 11-30.
• 16. KRUK R.W., De BLUST G., VAN APLEDOORN R.C., BOUWMA I.M., SIER A.R.J., Natura 2000. Information and communication on the designation and management of Natura 2000 sites. Main Report 2: Organizing the management in 27 EU Member States. Alterra, INBO, CEH, 2010.
• 17. LICKIEWICZ M., Odzwierciedlenie aspektów środowiskowych w priorytetach Lokalnych Grup Działania województwa podlaskiego, w: Europejska Sieć Ekologiczna Natura 2000 jako nowy element otoczenia polskiej wsi i rolnic-twa, red. Bołtromiuk A., IRWiR PAN, War-szawa 2010.
• 18. LIRO A., TEDERKO Z., Potencjalne kierunki rozwoju przedsiębiorczości na obszarach cennych przyrodniczo, w: Natura 2000 jako czynnik zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich regionu Zielonych Płuc Polski, red. Boł-tromiuk A., Kłodziński M., IRWiR PAN, War-szawa 2011.
• 19. REDCLIFT M. R., 2009, Sustainable Development (1987 – 2005) – an Oxymoron Comes of Age, w: Problemy Ekorozowju/ Problems of Sustainable Development vol. 4, no 1, s. 33-50.
• 20. SKOWROŃSKI A., 2006, Sustainable development as the perspective of further civilisation development, w: Problemy Ekorozwoju/ Problems of Sustainable Development, vol. 1, no 2, s. 47-57.
• 21. SZUJECKI A., Wielkopowierzchniowa ochrona przyrody w Lasach Państwowych, w: Natura 2000. Szanse i zagrożenia, zeszyt XLIX, IPWC, Warszawa 2010.
• 22. TEDERKO Z., 2010, Rozwój przedsiębiorczości na cennych przyrodniczo obszarach wiejskich, w: Wieś i Rolnictwo nr 1.
• 23. TUZIAK A., 2010, Socioeconomic aspects of sustainable development on global and local level, w: Problemy Ekorozwoju/Problems of Sustainable Development, vol. 5, no 2, s. 39-49.