Dekada edukacji dla zrównoważonego rozwoju -polskie wyzwania

• Autorzy: Borys T.

Warianty tytułu

EN

Decade of Education for Sustainable Development -Polish Challenges

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Przy rozważaniach polskich wyzwań w kształtowania systemu edukacji dla zrównoważonego rozwoju, następujące kwestie zasługują szczególnie na podkreślenie: potrzeba odejścia od wąskiego rozumienia edukacji, która kładzie nacisk tylko na stronę "rozumową" (intelekt, racjonalizm intelektualny) i nawiązuje w małym stopniu do nowych paradygmatów rozwoju na rzecz przejścia do edukacji dla zrównoważonego rozwoju, czyli szerokiego ujęcia roli, zakresu i zadań edukacyjnych, łączących w spójną całość edukację ekologiczną, edukację społeczną i edukację ekonomiczną. Myślenie w kategoriach potrzeby poprawy jakości życia, zwłaszcza w kontekście zrównoważenia jej trzech holistycznych wymiarów (fizyczno/materialnego, psychicznego i duchowego/uczuciowego) niesie ze sobą przemawiające do wszystkich argumenty na rzecz samej idei zrównoważonego rozwoju i konieczności integrowania edukacji, która powinna obejmować różne wymiary jakości życia w aspekcie jej ścisłych związków z szeroko pojętą kulturą. Filarem łączącym te obszary edukacji powinna być jasno sformułowana postawa aksjologiczna, oparta na przekazywaniu i kształtowaniu "ciepłych" wartości (dobro, empatia, uczciwość itd.). Podstawowym przekaźnikiem systemów wartości do różnych obszarów holistycznie rozumianej edukacji jest z pewnością kultura, która powinna w tej roli przenikać wszystkie poziomy oraz rodzaje edukacji. Istota takiej edukacji wyrażona jest wprost w europejskiej Strategii Edukacji dla Zrównoważonego Rozwoju, a także wynika z podstawowego przesłania ogłoszonej przez ONZ Dekady Edukacji dla Zrównoważonego Rozwoju na lata 2005-2014.

EN

Taking into consideration Polish challenges in shaping educational system for sustainable development, the following issues should be underlined: need to enhance narrow understanding of education, aimed at "mind" side (intellect, intellectual rationalism) and very little referring to new paradigms of development for shifting to education for sustainable development, so wide approach to the role, scope, and educational tasks joined for coherent entirety of education for sustainable development, social education and economic education. Thinking in categories of need to improve quality of live, especially in the context of balancedness of its three holistic dimensions (physical/material, psychical and spiritual/affective) is giving us good arguments for the idea of sustainable development itself and means the need of integrated education, which should include different dimensions of quality of life in the aspect of its close connections with widely understood culture. The pillar integrating these areas of education should be clearly formulated axiological attitude, based on giving and shaping ""warm" values (i.e. good, empathy, effectiveness). The basic transmitter of value systems to different spheres of holistic education is certainly culture, which should - in this role - infiltrate all dimensions and kinds of education. The essence of such education is directly expressed in European Strategy of Education for Sustainable Development, and is also the basic direction which is presented in the UN's Decade of Education for Sustainable Development 2005-2014.

Słowa kluczowe

PL

edukacja; rozwój zrównoważony; jakość życia; system aksjologiczny

EN

education; sustainable development; quality of life; axiological system

• Wydawca: Lublin University of Technology
• Czasopismo: Problemy Ekorozwoju
• Rocznik: 2010
• Tom: vol. 5, nr 1
• Strony: 59--70
• Opis fizyczny: Bibliogr. 22 poz.

Twórcy

autor

Borys T.

• Katedra Zarządzania Jakością i Środowiskiem, Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu,Wydział w Jeleniej Górze,

Bibliografia

• 1. BANSE G., KIEPAS A. (red.), Zrównoważony rozwój: od naukowego badania do politycznej strategii, wyd. Sigma, Berlin 2005
• 2. BORYS T., Wąskie i szerokie interpretacje zrównoważonego rozwoju oraz konsekwencje wyboru, w: Zrównoważony rozwój – od utopii do praw człowieka, red. Papuziński A., wyd. Branta, Bydgoszcz 2005.
• 3. BORYS T., Problemy edukacji dla zrównoważonego rozwoju – perspektywa aksjologiczna w: Kultura a zrównoważony rozwój: środowisko-ład przestrzenny - dziedzictwo, red. Janikowski R. i Krzysztofek K., UNESCO Warszawa 2009.
• 4. BORYS T., Bildung fur eine nachhalitige Entwicklung–polische Erfahrungen, w: Nachhalitge Entwicklung in Polen und Deuschland:Landwirtschaft – Tourismus – Bildung, Edition Sigma, Berlin 2007, s. 269-283.
• 5. BORYS T. (red.), Edukacja dla zrównoważonego rozwoju, Wyd. „Ekonomia i Środowisko” Białystok 2006.
• 6. BORYS T., JAMKA R. (red.), Edukacja dla ekorozwoju, wyd. Fundacja „Partnerstwo dla Środowiska” Program „Jakość – Oferta – Współpraca”, Kraków – Jelenia Góra 1999.
• 7. BORYS T. (red.) Rola wyższych uczelni w edukacji dla ekorozwoju, wyd. Ekonomia i Środowisko, Białystok 2003.
• 8. BORYS T. (red.), Wskaźniki zrównoważonego rozwoju, wyd. Ekonomia i Środowisko, Warszawa- Białystok, 2005.
• 9. CZERWIŃSKI M., Pytając o cywilizację, Wyd. Cis, Warszawa 2000.
• 10. EDUKACJA, http://pl.wikipedia.org/.
• 11. KAFEL K., W gąszczu definicji zrównoważonego rozwoju, w: Wybrane zagadnienia z ekologii i ochrony środowiska. Teoria i praktyka zrównoważonego rozwoju, red. Kalinowska A., Lenart W., Uniwersytet Warszawski, Warszawa 2007.
• 12. Narodowy Program Edukacji Ekologicznej (NPEE Program wykonawczy Narodowej Strategii Edukacji Ekologicznej oraz warunki jego wdrożenia), Ministerstwo Środowiska, Warszawa 2001.
• 13. Oświadczenie w sprawie Edukacji dla Zrównoważonego Rozwoju; V Konferencja Ministerialna „Środowisko dla Europy” („Environment for Europe”), Kijów 2003.
• 14. PEZZEY J., Economic Analysis of Sustainable Growth and Sustainable Development, Environment Department Working Paper – The World Bank, no 15, 1989.
• 15. Przez edukację do zrównoważonego rozwoju.Narodowa Strategia Edukacji Ekologicznej – NSEE, Ministerstwo Środowiska, Warszawa 2001.
• 16. REDCLIFT M. R, Sustainable Development (1987-2005) – an Oxymoron Comes of Age (Rozwój (1987-2005) zrównoważony - oksymoron czasu dorastania, w: Problemy Ekorozwoju/Problems of Sustainable Development,vol. 4, no 1, 2009, s. 33-34.
• 17. Strategia Edukacji dla Zrównoważonego Rozwoju, Europejska Komisja Gospodarcza ONZ Warszawa 2008 (przyjęta na spotkaniu wysokiego szczebla przedstawicieli Ministerstw ds. Środowiska oraz Edukacji; Wilno, 17-18 marca 2005 r.).
• 18. SZTUMSKI W., Refleksja na temat rozwoju zrównoważonego rozwoju – czy zrównoważony rozwój jest fikcją, utopią, iluzją czy oszustwem?, w: Problemy Ekorozwoju/Problems of Sustainable Development vol. 3, no 2, 2008, s.133-139.
• 19. UNESCO, http://www.unesco.pl/edukacja/dekada-edukacji-nt-zrownowazonego-rozwoju/neste/1/.
• 20. WCED, Our Common Future, Oxford University Press, New York 1987.
• 21. Zrównoważona Europa dla lepszego świata:Strategia Zrównoważonego Rozwoju Unii Europejskiej, Komunikat Komisji Europejskiej, Bruksela 15 maja 2001.
• 22. ZACHER L.W., Trwały rozwój – utopia czy realna możliwość?, w: Problemy Ekorozwoju/Problems of Sustainable Development, vol.3, no 2, 2008, s. 63-68.