Etyka zwierząt w świetle idei zrównoważonego rozwoju (szkic filozoficzno-kulturowy)

• Autorzy: Lejman J.

Warianty tytułu

EN

Animals' ethics in the light of the idea of sustainable development

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule podejmuje się próbę nakreślenia historyczno-kulturowych źródeł etyki zwierząt. W związku z tym wyróżnia się w porządku chronologicznych status predmitologiczny, mitologiczny, religijny oraz filozoficzny zwierząt. Tylko w przypadku pierwszego mamy do czynienia wyłącznie ze statusem praktycznym, pozostałe mają charakter statusów teoretycznych określających "wyższe racje" traktowania zwierząt w danej kulturze. Obecnie jesteśmy w sytuacji, w której nasz etyczny stosunek do zwierząt podyktowany jest przez ich praktyczne znaczenie. Idea zrównoważonego rozwoju może stać się poważnym programem naprawczym, jeśli tylko będzie w stanie wygenerować w obrębie swej integralnej propozycji nowy teoretyczny (filozoficzny) status zwierząt, oparty na współczesnych badaniach biologicznych (etologicznych, socjobiologicznych, genetycznych).

EN

The article is an attempt to present historical and cultural sources of animals' ethics. In chronological order the premythological, mythological, religious and philosophical statuses of animals are presented. Only the first of which is wholly the practical status. The rest of them are theoretical, each presents 'superior cause' for treating animals in specific culture. Presently we are in situation in which our ethical relation towards animals is determined by their practical importance. The idea of sustainable development may become significant remedy programme for such issue, if only it would be able to generate within its integral proposition a new theoretical (philosophical) animals' status based on modern biological studies (ethological, sociobiological, genetical).

Słowa kluczowe

PL

rozwój zrównoważony; etyka środowiskowa; filozofia środowiskowa; etyka zwierząt

EN

sustainable development; environmental ethics; environmental philosophy; animal's ethics

• Wydawca: Lublin University of Technology
• Czasopismo: Problemy Ekorozwoju
• Rocznik: 2006
• Tom: Vol. 1, nr 2
• Strony: 99--105
• Opis fizyczny: Bibliogr. 29 poz.

Twórcy

autor

Lejman J.

• Zakład Filozofii Kultury, Uniwersytet im. Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie

Bibliografia

• 1. Bacon F., Nowa Atlantyda i z Wielkiej Odnowy, Warszawa 1995.
• 2. Beck B. B., Stoiński T. S., Hutchins M., Maple T. L., Norton B., Rowan A., Stevens E. F., Arluke A. (red.), Great Apes & Humans. The Ethics of Coexistence, Washington and London 2001.
• 3. Blackmore S., Maszyna memowa, Poznań 2002.
• 4. Darwin K., Wyraz uczuć u człowieka i zwierząt, Warszawa 1873.
• 5. Dawkins R., Samolubny gen, Warszawa 1996.
• 6. Diamond J., Trzeci szympans. Ewolucja i przyszłość zwierzęcia zwanego człowiekiem, Warszawa 1996.
• 7. Glasenapp H. von, Religie niechrześcijańskie, Warszawa 1966.
• 8. Goodall J., Przez dziurkę od klucza. 30 lat obserwacji szympansów nad potokiem Gombe, Warszawa 1995.
• 9. Goodall J., W cieniu człowieka, Warszawa 1971.
• 10. Hume D., Traktat o naturze ludzkiej, Kraków 1951.
• 11. Laming A., Skarby w grocie Lascaux, Warszawa 1968.
• 12. Leroi-Gourham A., Religie prehistoryczne, Warszawa 1966.
• 13. Levi-Strauss C., Drogi masek, Łódź 1985.
• 14. Levy-Bruhl L., Czynności umysłowe w społeczeństwach pierwotnych, Warszawa 1992.
• 15. Merchant C., Radical Ecology. The Search for a Livable World, New York and London 2005.
• 16. Nowicki A. (red.), Filozofia francuskiego Odrodzenia, Warszawa 1973.
• 17. Nowicki A. (red.), Filozofia włoskiego Odrodzenia, Warszawa 1967
• 18. Pawłowski A., Wielowymiarowość rozwoju zrównoważonego, w: Problemy ekorozowju vol. 1, No 1, 2006.
• 19. Piłaszewicz S., Afrykańska Księga Rodzaju, Warszawa 1978.
• 20. Rottschaefer W. A., Martinsen D., Really Taking Darwin Seriously: An Alternative to Michel Ruse’s Darwinian Metaethics, w: Biology and Philosophy nr 5, 1990.
• 21. Singer P., Etyka praktyczna, Warsawa 2003.
• 22. Singer P., Wyzwolenie zwierząt, Warszawa 2004.
• 23. Spengler O., Zmierzch Zachodu, Zarys morfologii historii uniwersalnej, Warszawa 2001.
• 24. Symotiuk S., Cywilizacje floralne, fauniczne i mineralne - stan dzisiejszy i przyszłość, w: J. Bańka (red.), Filozofia jako sposób odczuwania i konceptualizowania ludzkiego losu, Katowice 1999.
• 25. Świderek J., Starożytne koncepcje racjonalizmu a zagadnienie rozumności zwierząt, w: Wschodni Rocznik Humanistyczny T. III, 2006.
• 26. Taylor P. W., Respect for Nature, Princeton 1986.
• 27. Wilson E. O., Biophilia, London 1984.
• 28. Wright R., Moralne zwierze, Warszawa 2002.
• 29. Zachariasz A. L., Filozofia. Jej istota i funkcje, Lublin, 1994.