Ekologiczna ocena cyklu życia LCA z wykorzystaniem ekowskaźników

• Autorzy: Kowalski Z. , Kulczycka J. , Góralczyk M.

Warianty tytułu

EN

Ecological Assessment of Life Cycle (LCA) using ecoindices

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Artykuł opisuje zastosowanie ekowskaźników w Ekologicznej Ocenie Cyklu Życia (LCA - Life Cycle Assessment) dla procesów produkcyjnych. Jest to technika polegająca na identyfikacji i określeniu ilości zużytych materiałów, energii oraz odpadów wprowadzanych do środowiska, a następnie przeprowadzaniu oceny wpływu tych procesów na środowisko naturalne. Przedstawione metodyki oceny mają zarówno charakter .ilościowy (stosowano bilanse procesów i ich wskaźniki techniczno-ekonomiczne), jakościowy (wykorzystano metody oceny subiektywnej, eksperckiej poszczególnych rozwiązań), jak i ilościowo-jakościowy. Jednak z punktu widzenia metodyki ocen procesów technologicznych najistotniejsze są próby opracowania jednego wskaźnika jakości technologicznej procesu, pozwalającego połączyć w spójną całość oceny ekologiczne, ekonomiczne i techniczne modernizacji danego procesu wytwórczego.

EN

Application of ecoindices in Ecological Life Cycle Assessment for aproduction process is described. It is a technique consisting in identification and determination of used materials quantity, energy and waste materials disposed into environment and next assessment of the influence of these processes on the natural environment. The presented methodologies of assessment have as well quantitative character (proces balances and their techno-economic indices have been used), qualitative (subjective and expert evaluation methodes for the particular solutions have been used) as quantatively qualitative. But from the point of view of assessment methodology of technical process the most essential are attempts to elaborate one index of the technological quality of a process allowing to combine into one coherent whole ecological, economic and technical evaluations of given production process modernization.

Słowa kluczowe

PL

warunki społeczne; ekologia

EN

social conditions; ecology

• Wydawca: Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Górnictwa
• Czasopismo: Przegląd Górniczy
• Rocznik: 2003
• Tom: T. 59, nr 11
• Strony: 23--30
• Opis fizyczny: Bibliogr. 48 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Kowalski Z.

• Politechnika Krakowska, Instytut Chemii i Technologii Nieorganicznej - Kraków

autor

Kulczycka J.

• Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN - Kraków

autor

Góralczyk M.

• Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN - Kraków

Bibliografia

• 1. Adamczyk W.: Kryteria oceny jakości procesu technologicznego. Zeszyty Naukowe AE Kraków 468, 1996.
• 2. Aresta M., Galatola M.: Life cycle analysis applied to the assessment of the environmental impact of alternative syntethic processes. The dimethylcarbonate case: part 1, J. Cleaner Prod. 1999, nr 7, s. 181-193.
• 3. Azapagic A., Clift R.: Allocation of environmental burdens in multiple-function stems. J. Cleaner Prod. 1999, nr. 7, s. 111-119.
• 4. Baas L.W.: Cleaner Production: beyond projects. J. Cleaner Prod. 1995, nr 3, 1-2, s. 55-59.
• 5. Blonk. T. J.: Feasibility of operationalisation of depletion of Abiotic Resources in LCA via Key Resources Energy and Land. Amsterdam, 1996.
• 6. Borys T.: Kwalimetria. Teoria i zastosowanie. Wyd. AE Kraków 1991.
• 7. Borys T.: Teoretyczne aspekty konstruowania wskaźników ekorozwoju. Sterowanie ekorozwojem. Wyd. Politechniki Białostockiej, Białystok 1998.
• 8. Braunschweig A., Foerster R., Hofsteiter P. i in.: Developments in LCA valuation. IWOE Disskussionsbeitrag nr. 32, St. Gallen.
• 9. Brunner S.: Panel methods and their application for weighing in LCA. UNS Working Paper for the Project Environmental Prioritising within the Framework of the Swiss Priority Programme Environment; ETH Zurich 1998.
• 10. Burczyk B.: Współczesny przemysł chemiczny w świetle wymagań ochrony środowiska naturalnego. Materiały II Kongresu i Technologii Chemicznej, Wrocław 15 -18.09.1997, s. 61-79.
• 11. Cieślak A.: Ekologiczna ocena cyklu życia produktu. W Zapobieganie stratom w przemyśle, Białystok 1999.
• 12. Europejska norma ISO 14040, Zarządzanie środowiskowe - Ocena cyklu życia - Zasady i struktura. 1997.
• 13. Christiansen K. i in.: Cleaner technologies in Europe. J. Cleaner I Prod. 1995, nr 3, 1-2, s. 67-70.
• 14. Deyoung J. H.: The laski cumulative tonnage-grade relationship - a reaxamination, Economic geology t. 76, 1981.
• 15. Donnan P., Hurley F.: ExternE Project - External costs of energy, JOLE Programme, Effects of air pollutants on health, Methodology report, 2nd ed., European Commission DGXII Brussels 1998.
• 16. Ekvall T.: Cleaner production tools; LCA and beyond. J. Cleaner Prod. 2002, nr 10, s. 403-406.
• 17. Ekvall T: Key methodological issues for life cycle inventory analysis of paper recycling. J. Cleaner Prod.1999, nr 7, s. 281-294.
• 18. Europe's environment, the dobris assessment, European En-vironmental Agency, Copenhagen 1998.
• 19. Fiedor B.: System wskaźników i indeksów ekorozwoju. Ekonomia i środowisko 1996, nr 19.
• 20. Goedkoop M.: De Eco-indicator 95, Final Report; NOAH report 9523; Pre Consultants b.v., Amersfoort, The Nether-lands, July 1995.
• 21. Goedkoop M., Spriensrna R.: Eco-inclicator 99 methodology report. Pre Consultants b.v., Amersfoort, The Netherlands, 22 June 2000.
• 22. Gollinger M.: Metody oceny ekologicznej i ekonomicznej modernizacji procesów technologicznych na przykładzie wytwarzania związków chromu i fosforu. Wyd. AE Krakw 2002
• 23. Hanssen O. J., Asbjoernsen O. A.: Siatistical properties of emission data in life cyrcie assessment. J. Cleaner Prod. 1996, nr 4 (3-4) S. 149+157.
• 24. Haushild M., Wenzel M.: Environmental assessment or products, part 2: scientific background; Chapman and Hall, Cambridge 1999.
• 25. Heijungs R.: Identification of key issues for further investigation in improving the reliability of life-cycle assessment. J. Cleaner Prod. 1996, nr 4 (3-4), S. 159-166.
• 26. Hofstetter P.: Perspectives in life cycle assessment; A structured approach to combine models of the technosphere, ecosphere and valuesphere. Kluwers Academic Publishers 1998.
• 27. De Hollander A.E.M., Melse J.M., Lebert E., i in.: An aggregate public health indicator to represent the impact of multiple environmental exposures. Epidemiology 1999, nr 10 s. 606-617.
• 28. Kowalski Z.: Czystsza produkcja jako strategia ochrony środowiska naturalnego. Biuletyn nr 3/98, Komitet Inżynierii Środowiska Polskiej Akademii Nauk, 1998.
• 29. Kowalski Z.: Evaluation of Options of Production Process Modernisation on the Example of the Sodium Chromate Production Process. Polish Journal of Chemical Technology 2001, nr 3 (4), s. 20-28.
• 30. Krozer J., Vis J. C.: How to get LCA in the right, direction? J. Cleaner Prod. 1998, nr 6, s. 53-61.
• 31. Kulczycka J. (red): Ekologiczna ocena cyklu życia (LCA) nową techniką zarządzania środowiskowego. Wyd. IGSME PAN, Kraków 2001.
• 32. Lenzen M.: A guide for compile inventories in hybrid life-cycle assessment: some Australia results. J. Cleaner Prod. 2002, nr 10, s. 545-572.
• 33. Lindejir A.: Biodiversity and life support impact of land use in LCA. J. Cleaner Prod. (8) 2000, s. 313-2.-319.
• 34. Łuszczkiewicz A.: Koncepcja wykorzystania odpadów flotacyjnych z przeróbki rud miedzi w regionie legnicko-głogowskim. Inżynieria Mineralna 1(1) 2000, s. 25 -35.
• 35. Martens P.: Health and climale change. Modelling the impacts of global warming and ozone depletion, London: Earthscan Publications 1998.
• 36. Mueller-Wenk R.: Damage categories and damage functions as core elements of life-cycle impact assessment; IWOE Disscussionsbeitrag 36, Universitaet St. Gallen 29.10.1996.
• 37. Nielsen P. H., Wenzel H.: Integration of environmental aspects in product development: a stepwise procedure based on guantitative life cycle assessment. J. Cleaner Prod. 2002, nr 10, s. 247-257.
• 38. Polska norma RPrPN-EN ISO 14041, Zarządzanie środowiskowe. Ocena cyklu życia. Określenie celu i zakresu, oraz analiza zbioru wejść i wyjść. 1998.
• 39. Potting J., Blok K.: Life-cycle assessment of four types of floor covering. J. Cleaner Prod. 1995, nr 3(4), s. 201- 213.
• 40. Starzewska-Sikorska A.: Ocena oddziaływania na środowisko jako narzędzie planowania przestrzennego. Ekonomia i Środowisko 1994, nr 14.
• 41. Steen A.: On uncertainty and sensivity of LCA-based priority setting. J. Cleaner Prod. 1997, nr 5(4), s. 255-262.
• 42. Śleszyhski J.: Agregatowe wskaźniki trwałego rozwoju, w sterowanie ekorozwoje. Wyd. Politechniki Białostockiej, Białystok: 1998.
• 43. Thoresen J.: Environmental performance evaluation a tool for industrial improvement. J. Cleaner Prod. 1999, s. 365-370.
• 44 UNEP: Environmental Effects of Ozone Depletion: 1994 Assessment. United Nations Environmental Program, see http://sedac.ciesin.org
• 45. Vigon B.W., Jensen A.: Life cycle assessment: data quality and data basis practitioner survey. J. Cleaner Prod. 1995, nr 3(3), S. 135-141.
• 46. Walawska B., Kowalski Z.: Environmental evaluation of the effects of using chromie waste in production of chromium compounds. Journal of Cleaner Production 2001, nr 9, S. 219-226.
• 47. Wzorek Z., Kowalski Z.: Environmentally safe phosphate feed prockction process. Environmental Science Research 1996, vol. 51, s. 233 238. Chemistry for The Protection of The Environment 2 Plenum Press, New York and London.
• 48. Zieńko J.: Procedury opcji ekologicznych w projektowaniu procesów proekologicznych. Materiały II Kongresu Technologii Chernicznej, Wrocław 1997.