Badania izotopowe i hydrochemiczne wód kopalń w rejonach okien hydrogeologicznych.

• Autorzy: Pluta I.

Warianty tytułu

EN

Isotopic and hydro-chemical research of mine waters in regions' of hydro-geological wingows.

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W utworach karbonu kopalń "Piast" i " Rydułtowy" w rejonach okien hydrogeologicznych stwierdzono wody infiltracyjne po ostatniej transgresji morskiej w trzeciorzędzie o składzie izotopowym oraz ich mieszanie z solankami pochodzącymi najprawdopodobniej z procesu transpiracji lub ewapotranspiracji. Solanki pochodzące z tych procesów, wzbogacone w jony magnezowe, mogły być źródłem epigenetycznej dolomityzacji utworów dolnego wapienia muszlowego oraz okruszcowania cynkowo-ołowiowego. Badania izotopowe siarczanów wskazały, że w obszarze okna hydrogeologicznego kopalni "Rydułtowy" mogła infitltrować również woda morska trzeciorzędu.

EN

In the Carboniferous formations of the mines ,,Piast" and ,,Rydultowy", in the regions of the hydro-geological windows infiltration waters after the last sea transgression in the Tertiary of the following isotopic composition 82HŤ-62 %o and 518OŤ-8,9 %o have been stated and their mixing with the brines generating most probably from the process of transpiration or cvapo-transpiration. The brines generating from those processes, enriched with magnesium ions, could be a source of the epigenetic dolomitization of the formations of the lower shelly limestone as well as zinc-lead mineralization. Isotopic research of sulfates has shown that in the region of the hydro-geological windows of the mine "Rydultowy" also sea water of the Tertiary could infiltrate.

Słowa kluczowe

PL

wody kopalniane; badania

EN

mine waters; research

• Wydawca: Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Górnictwa
• Czasopismo: Przegląd Górniczy
• Rocznik: 2003
• Tom: T. 59, nr 7-8
• Strony: 52--58
• Opis fizyczny: Bibliogr. 40 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Pluta I.

• Główny Instytut Górnictwa w Katowicach

Bibliografia

• 1. Alexandrowicz S.: Stratygrafia osadów mioceńskich w Zagłębiu Górnośląskim. Prace Instytutu Geologicznego 1963, t. 39.
• 2. Bukowski K., Szaran J.: Zawartość tlenu i siarki w anhydrytach z serii solonośnej Wieliczki i Bochni. Przegląd Geologiczny, 1997, nr 8, s. 816-818.
• 3. Chodyniecka L.: Utwory diagenetyczne w kopalni „Czeczott". Prz, Gór. 1987, nr 10, s, 10-11.
• 4. Chruściel E., Kalita S., Makhabane J. L., Niewodniczański J. W.: Natural radioactivity of Carboniferous Beds in the Upper Silesian Coal Basin. Raport INT 258/I Instytutu Fizyki i Techniki Jądrowej AGH Kraków 1992.
• 5. Claypool G. E., Holser T., Kaplan I.R., Sakai H., Zak I.:The age curves of sulphur and oxygen isotopes in marine sulphate and their mutual interpretation. Chemical Geology, 1980, t. 28, s. 199-260.
• 6. Dowgiałło J.: Wyniki badań składu izotopowego tlenu i wodoru w wodach podziemnych Polski południowej. Biuletyn Instytutu Geologicznego, t. 5, nr 277, s. 319-325.
• 7. Gat J. R., Gonfiantini R.: Stable Isotope Hydrology. I. A. E. A. Wiedeń 1981, s. 35-84.
• 8. Grabczak J., Zuber A.: Isotope composition of waters recharged during the Quaternary in Poland. Freiberger Forschungshefte C, 1983, 388, s. 93-108.
• 9. Hałas S., Wołącowicz W.: Direct extraction of sulphur dioxide from sulphates isotopic analysia. Analytical Chemistry, 1981, t. 53, s. 685+689.
• 10. Hałas S., Jasionowski M., Peryt T. M.: Anomalia izotopowa w badeńskich gipsach Ponidzia. Przegląd Geologiczny, 1996, t. 44, nr 10, s. 1054-1056.
• 11. Hem J.D.: Study and interpretation of the chemical characteristic of natural water. Geol. Sury. Wat. Supp. Pap., 1970, t. 1473.
• 12. Jorgensen N. O.: Origin of shallow saline groundwater on the Island of Leso, Denmark. Chernical Geology, 2002, nr 184, s. 359-370
• 13. Lloyd R. M.: Oxygen isotope behaviour in sulphate water system. Journal Geophysical Resources, 1968, nr 73, s. 6099-6110.
• 14. Liszkowska E.: Udział procesów dyfuzji i konwekcji w for-mowaniu składu chemicznego wód podziemnych z utworów badenu północnej części GZW. Pr. dokt., PIG Warszawa, 1981.
• 15. Mizutani Y., Rafter T. A.: lsotopic behaviour of sulphate in bacterial reduction of sulphate. Geochemical Journal, 1973, nr 6, s. 183-191
• 16. Pałys J.: W sprawie dolomityzacji morskich utworów triasu śląsko-krakowskiego. Przegląd Geologiczny, 1965, nr 4, s. 168-169.
• 17. Pałys J.: O genezie solanek w karbonie na Górnym Śląsku. Roczniki PTG, 1966, t. 36, nr 2, s. 121-154.
• 18. Pałys J.: Uwagi o genezie triasowych złóż cynkowo-ołowiowych na Górnym Śląsku. Przegląd Geologiczny, 1967, nr 12, s. 551-553.
• 19. Pałys J.: Pochodzenie słonych wód w karbonie ważniejszych Zagłębi Węglowych Europy na tle ich geologicznego rozwoju. Prace Instytutu Geologicznego, 1971, nr 62.
• 20. Pierre C.: Evaporite and Hydrocarbons. Schreiber (ed) Columbia University Press. New York, 1988, s. 300-344.
• 21. Pilot J., Rosler H. J., Muller P.: Zur geochemischen Entwicklung des Meerwassers und mariner Sedimente im Phanerozoikum mittels Untersuchungen von S-, O- und C-Isotopen. Neue ipergbautechnik, 1972, t. 2, nr 3, s. 161-168.
• 22. Pluta I.: Pochodzenie siarczanów w wodach Górnośląskiego Zagłębia Węglowego w świetle badań izotopowych [wzór]. Gór., 2002, nr 3, s. 36+43.
• 23. Pluta I.: Jakość wód południowo-zachodniej części GZW na podstawie badań izotopowych i hydrochemicznych w kopalni ,,Morcinek". Prz. Gór., 2002, nr 9, s. 42-54.
• 24. Pluta I., Zuber A.: Origin of brinnes in the Upper Silesian Coal Basin (Poland) inferred from stable isotope and chemical data. Applied Geochemistry, 1995, t. 10, s. 447-460.
• 25. Pluta I., Marcol A., Bąk W.: Siarczany w skałach wodach kopalni „Marcel" w świetle badań izotopowych. Zesz. Nauk. Polit. Śl., Seria Górnictwo, 2000, z. 246, nr 1480, s. 395-405.
• 26. Pluta I., Hałas S., Krawczyk P.: Minerały w węglu KWK Marcel w aspekcie badań izotopowych ([wzór]). Materiały XLIV Zjazdu Naukowego PTChem i SITGPCh, Katowice 2001, S5-K1.
• 27. Podio R.: Słone wody podziemne w rejonie „Bryły Lędzińskiej". Prz. Gór., 1964, nr 10, s. 501-507.
• 28. Rose A. W., Wright R. J. J.: Geochemical exploration models for sedimentary uranium deposits. Journal of Geochemical Exploration, 1980. t. 13, s. 153-158.
• 29. Różkowski A.: Chemizm wód trzeciorzędowych Zagłębia Górnośląskiego. Biuletyn Instytutu Geologicznego, 1971, t. 249.
• 30. Różkowski A.: Przyrodniczy model hydrogeologiczny piętra wodonośnego karbonu produktywnego w GZW. Współczesne problemy hydrogeologii X, 2001, t. 1, Sudety Wrocław, s. 201-213.
• 31. Różkowski A., Przewłocki K.: Application of stable environmental isotopes in mine hydrogeology taking polish coal basins as an example. Isotope Techniques in Groundwater Hydrogeology, t. 1, IAEA Vienna, s. 481-502.
• 32. Różkowski A., Rudzińska T., Bukowy S.: Thermal brines as a potential source of the ore mineralization of the Silesia-Cracow area. Pr. Instytutu Geologicznego,1979, ta 65, s. 60-82.
• 33. Sadowska A.: Ocena dotychczasowego stanu badań palinologicznych trzeciorzędu w zachodniej części zapadliska przedkarpackiego. Przegląd Geologiczny, 1996, nr 10, s. 1039-1042.
• 34. Sałdan M.: Metalogeneza uranu w utworach karbońskich Górnośląskiego Zagłębia Węglowego. Biuletyn Instytutu Geologicznego, 1965, t. 5, nr 193, s. 111-120.
• 35. Suss-Gustkiewkz M.: Górnośląskie złoża rud Zn-Pb w świetle migracji roztworów mineralizujących. Zesz. Nauk. AGH, 1985, nr 1032, z. 31, s. 119.
• 36. Szyperko-Teller A.: Trias dolny (pstry piaskowiec). Sedymentacja, paleogeografia i paleotektonika. W: Epikontynentalny perm i mezozoik w Polsce. Pr. Państwowego Instytutu Geologicznego, 1997, nr 153, s. 121-132.
• 37. Śliwiński S.: Dolomityzacja morskich utworów triasu śląsko-krakowskiego. Rudy i metale nieżelazne, 1966, nr 1, s. 3-6.
• 38. Tomza Determination of radium in groundwaters by liquid scintillation method. Nukleonika, 1983, t. 28, s. 53-58.
• 39. Twardowska I., Szczepańska J., Witczak S.: Wpływ odpadów górnictwa węglowego na środowisko wodne. Ocena zagrożenia. Prognozowanie. Zapobieganie. Wyd. PAN, Prace i studia nr 36, Kraków 1988.
• 40. Zuber A., Pluta I.: Wskaźniki izotopowe i chemiczne genezy solanek karbonu GZW. Problemy hydrogeologiczne południowo-zachodniej Polski. Pr. Nauk. Instytutu Geotechniki Politechniki Wrocławskiej, PW Wrocław 1989, nr 58, s. 497-504.