Współczesne adaptacje barcelońskich zabytków z przełomu wieków XIX i XX

• Autorzy: Gyurkovich M.

Warianty tytułu

EN

Modern adaptations of Barcelona monuments from the turn of the 19th and 20th century

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Rozwój urbanistyczny Barcelony na przestrzeni ponad dwóch tysiącleci jej istnienia odzwierciedla historyczne okresy ekonomicznych i politycznych wzlotów i upadków, podobnie jak ma to miejsce w wielu europejskich ośrodkach miejskich. Ukoronowaniem sukcesu ekonomicznego burżuazyjnego miasta w wymiarze przestrzenny, było rozszerzenie - Eixample. Zrealizowano je w oparciu o zaaprobowany w 1859 roku projekt, którego autorem był Ildefonso Cerd. Układ urbanistyczny Eixample, którego dzisiejszy kształt powstawał przez wiele dziesięcioleci, zbudowany jest ze zróżnicowanej typologicznie i stylistycznie tkanki architektonicznej. Na przełomie wieków w mieście wykształcił się styl, będący swoistą odmianą secesji, określany przez tamtejszych badaczy jako modernista, którego głównymi, najwybitniejszymi przedstawicielami byli Lluís Domnech i Montaner, Josep Puig i Cadafalch oraz Antonio Gaudí. To właśnie ich dzieła, tworzone głównie w obszarze nowej wówczas struktury Eixample, budują niezapomniany klimat Barcelony, który pozostaje w pamięci odwiedzających miasto gości, ale także w świadomości jego mieszkańców. Wiele z nich nie zachowało do dziś swych pierwotnych funkcji, inne poddano w ostatnich latach przekształceniom i rozbudowom. Umiejętna integracja współczesnej architektury z historycznym kontekstem jest przedmiotem zainteresowań wielu badaczy i teoretyków oraz projektantów działających na polu architektury i urbanistyki. W niniejszym artykule autor postara się przedstawić kilka najbardziej udanych barcelońskich realizacji tego typu, których autorami są zarówno doskonale wyczuwający kontekst miejsca lokalni twórcy, jak i wielkie gwiazdy światowej sceny architektonicznej.

EN

Urban development of Barcelona during more than two millennia of its existence reflects historical periods of economical and political ups and down, similarly to many other European urban centres. The crowning element of the economic success of the bourgeois city in the spatial dimension was its development - Eixample. It was realised on the basis of a project, approved in 1859, the author of which was Ildefonso Cerd? The Eixample urban system, whose contemporary shape has been created in the course of decades, is built from typologically and stylistically varied architectonic tissue. At the turn of the centuries, in the city there formed a style which was a peculiar version of secession, defined by contemporary researchers as modernista, whose main and most outstanding representatives were Lluís Domnech i Montaner, Josep Puig i Cadafalch and Antonio Gaudí. It is their work, created primarily in the area of the then new structure of Eixample, which builds up the unforgettable climate of Barcelona and is stuck in the memory of guests visiting the city, as well as in the consciousness of its residents. Many of those works have lost their original function, others have recently been converted or altered. Skilful integration of modern architecture with historical context has been an object of research of many scientists, theoreticians and designers operating in the fields of architecture and urban planning. In this article the author has been trying to present a few most successful realisations of that type in Barcelona, whose authors are both local artists perfectly sensing the local context, and famous stars of world architecture.

Słowa kluczowe

PL

adaptacja; rozbudowa; architektura przełomu XIX-XX w.

EN

adaptation; architecture at the turn of centuries; development

• Wydawca: Zarząd Główny Stowarzyszenia Konserwatorów Zabytków
• Czasopismo: Wiadomości Konserwatorskie
• Rocznik: 2012
• Tom: Nr 31
• Strony: 57--67
• Opis fizyczny: Bibliogr. 20 poz., fot.

Twórcy

autor

Gyurkovich M.

• Katedra Kształtowania Przestrzeni Komunikacyjnych, Instytut Projektowania Urbanistycznego, Wydział Architektury, Politechnika Krakowska

Bibliografia

• [1] Alberch R. (ed.), Els Barris de Barcelona, vol. 1-4, Ajuntament de Barcelona/Enciclopèdia Catalana, Barcelona 1999.
• [2] Benevolo L., Miasto w dziejach Europy, Wydawnictwo Krąg – Oficyna Wydawnicza Volumen, Warszawa 1995.
• [3] Clos O., Miquel A., de Solà-Morales C., Cadaval E. (ed.), Barcelona, Transformación. Planes y Proyectos, Ajuntament de Barcelona, Barcelona 2008.
• [4] Costa G., Barcelona 1992-2004, GG, Barcelona 2004.
• [5] Gausa M., Cervelló M., Plà M., Barcelona: A Guide to its Modern Architecture 1860-2002, ACTAR, Barcelona 2002.
• [6] Gaventa S., New Public Spaces, CABESPACE – Mitchell Beazley, London 2006.
• [7] Ghirardo D., Architektura po modernizmie, Wyd. VIA, Wrocław – Toruń 1999.
• [8] Gyurkovich M., Współczesne muzeum w strukturze miasta, Monografia 350, Wyd. PK, Kraków 2007.
• [9] Gyurkovich M., Wybrane przykłady rewitalizacji obsza- rów zdegradowanych Barcelony, [w:] Przyszłość miasta – miasto przyszłości, Czasopismo Techniczne, Seria A, z. 1-A/1/2012 (rok 109), Wyd. PK, Kraków 2012.
• [10] Gyurkovich M., 22@Barcelona – Miasto Cywilizacji Wiedzy, Czasopismo Techniczne, Seria A, 2012 (rok 109), Wyd. PK, Kraków 2012.
• [11] van Hensbergen G., Gaudí, Zysk i S-ka, Poznań 2003.
• [12] Lee U.(red.), Urban Hybrids-Evolution in Regeneration, Spain-Landscape 2010, dlle 102, C3 Topic, Seoul 2010.
• [13] Marquez Cecilia F., Levene R. (ed.), Enric Miralles Benedetta Tagliabue 1996-2000, El Croquis no. 100/101, Madrid 2000.
• [14] Miquel D. (ed.), L’ Espai Public. Metropolita 1989-1999, Mancomunitat de municipis, Area metropolitana de Barcelona, Barcelona 2000.
• [15] Miralles R., Sierra P., Barcelona, Arquitectura contemporania 1979-2010, Editions Poligrafa, Barcelona 2010.
• [16] Paszkowski Z., Transformacja przestrzeni śródmiejskich – na przykładach wybranych miast europejskich, Walkowska Wydawnictwo, Szczecin 2003.
• [17] Pla M., Catalonia. A guide to Modern Architecture 1880-2007, COAC – Triangle editorial, Barcelona 2008.
• [18] de Sola-Morales M., Cerda/Ensanche, Edicions UPC, Barcelona 2010.
• [19] de Sola-Morales M., Deu Llicons sobre Barcelona, COAC, Barcelona 2011.
• [20] Tarragona J.M., Boży architekt – rzecz o Antoniu Gaudím, Apostolicum, Ząbki 2002.