Dwór w Podchybiu. Jaka będzie przyszłość obiektu zabytkowego

• Autorzy: Holewiński M.

Warianty tytułu

EN

The manor house in Podchybie. What the future of a historic building will look like

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Dwór w Podchybiu (gmina Lanckorona) to jeden z bardzo wielu dworów zachodniej Małopolski, który w wyniku transformacji społecznej po roku 1945 uległ znacznemu zniszczeniu. Teoretycznie z chwilą wykupienia obiektu przez nowego właściciela zaistniała możliwość przeprowadzenia we dworze potrzebnych badań konserwatorskich, które pozwoliłyby na określenie wytycznych dla jego remontu konserwatorskiego. W roku 2005 zespół badawczy pod kierunkiem piszącego te słowa badania takie przeprowadził i zakończył je wnioskami konserwatorskimi do prac projektowych. Z wykonanych badań sporządzona została dokumentacja konserwatorska, która uzyskała akceptację Małopolskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków. Przeprowadzone badania pozwoliły na określenie faz budowy dworu, którego najstarsza, zachodnia część pochodzi z początków wieku XVIII. W części reprezentacyjnej obiektu odkryto również fragmenty ciekawych polichromii. Wnioski z dokumentacji konserwatorskiej nie zostały jednak wykorzystane do prac projektowych. Struktura zabytkowego dworu została w całości wyburzona, a na podstawie nowego projektu powstał obiekt znacznie większy od historycznego.

EN

The manor house in Podchybie (Lanckorona district) is one of the numerous manors in western Lesser Poland which, as a result of social transformations after 1945, was severely damaged. Theoretically, when the object had been purchased by a new owner it was possible to carry out the necessary conservation research in the manor, which would allow for defining guidelines for its conservation. In 2005, the research team supervised by the author of this article, conducted such research and closed it with conservation conclusions for project work. Conservation documentation of the conducted research which was prepared was approved by the Voivodeship Monument Conservator for Lesser Poland. The carried out examination allowed for identifying the stages of manor construction, whose oldest western section comes from the beginning of the 18th century. Fragments of interesting polychromes were discovered in the formal section of the object. However, conclusions from the conservation documentation were not used for project work. The structure of the historic manor house was completely demolished and replaced with an object much larger than its historic predecessor built according to a new project.

Słowa kluczowe

PL

dwór w Podchybiu; zabytek; Lanckorona

EN

manor house in Podchybie; monument; Lanckorona

• Wydawca: Zarząd Główny Stowarzyszenia Konserwatorów Zabytków
• Czasopismo: Wiadomości Konserwatorskie
• Rocznik: 2010
• Tom: Nr 27
• Strony: 162--170
• Opis fizyczny: Bibliogr. 19 poz., fot.

Twórcy

autor

Holewiński M.

Bibliografia

• [1] R. Aftenazy, Dzieje rezydencji na dawnych kresach Rzeczypospolitej. Wrocław 1991-1995.
• [2] A. Urbański, Podzwonne na zgliszczach Litwy i Rusi. Warszawa 1928. Tenże, Z czarnego szlaku i tamtych rubieży. Warszawa 1928. Tenże, Memento kresowe. Warszawa 1929. Tenże, Pro memoria. Warszawa 1929.
• [3] J. Zinkow, Wokół Kalwarii Zebrzydowskiej i Lanckorony. Kalwaria Zebrzydowska 2002.
• [4] J. Szablowski (red.), Katalog zabytków sztuki w Polsce. Tom I. Województwo krakowskie. Warszawa 1953.
• [5] T. Chrzanowski, M. Kornecki, Sztuka Ziemi Krakowskiej. Kraków 1982.
• [6] F. Sulimierski (red.), Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. T. VIII, s. 368. Warszawa 1887.
• [7] J.N. Gątkowski, Rys dziejów Księstwa Oświęcimskiego i Zatorskiego. Lwów 1867
• [8] S. Heumann, Wiadomości o parafii Zembrzyce nad Skawą. Kraków 1898.
• [9] J. Putek, O zbójnickich zamkach i heretyckich zborach i oświęcimskiej Jerozolimie. Krakow 1938
• [10] I. Homola; B. Łopuszański (red.), Kapitan i dwie panny. Krakowskie pamiętniki z XIX wieku. Kraków 1980
• [11] S. Cynerski. Dzieje rodu Lanckorońskich z Brzezia od XIV do XVIII wieku. Kraków – Warszawa 1996.
• [12] A. Siemionow, Ziemia Wadowicka. Monografia turystyczno-krajoznawcza. Wadowice 1854
• [13] Ziemia Wadowicka (praca zbiorowa). Kraków 1968.
• [14] J. Zinkow, Wadowice i okolice. Przewodnik monograficzny. Wadowice 2001.
• [15] J. Harasimczuk, Kalwaria Zebrzydowska. Lanckorona i okolice. Krosno 2002.
• [16] L. Ćwikliński, Dwór w Podchybiu. Dziennik Polski z dn. 29.03.1985.
• [17] R. Stachończyk, Podchybie – opracowanie ewidencyjne parku. (mpis). Bielsko-Biała 1994.
• [18] Uchwała Rady Gminy w Lanckoronie Nr VII/62/2003 z dnia 15.03.2003 r. opublikowana w Dzienniku Urzędowym woj. małopolskiego, Nr 164, poz. 2113, z dnia 30.06.2003.
• [19] B. Sowa-Holewińska – badania konserwatorskie; M. Holewiński – studium historyczne i wytyczne do projektu (mpis). Kraków 2005.