Sposób zmniejszania ryzyka sejsmicznego w kopalniach KGHM Polska Miedź S.A. metodą monitorowania deformacji otworów wiertniczych

• Autorzy: Orzepowski S. , Butra J.

Warianty tytułu

EN

Method of seismic risk reduction in KGHM Polska Miedź S.A. mines, by borehole deformation monitoring

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W celu monitorowania "bezpiecznej" transformacji skały w filarze górniczym ze stanu sprężystego do stanu pokrytycznego, powodowanej postępem frontu wydobywczego, opracowano czujnik deformacji otworu wiertniczego typu DL (Diameter- Length). Czujnik instalowany w centralnym obszarze filara mierzy wartość D - zmianę średnicy poziomego otworu w kierunku pionowym oraz L - deformację skały otaczającej otwór mierzoną w kierunku osi otworu (obie mierzone z rozdzielczością pomiarową nie gorszą od 2 mikrometrów). Specyficzna relacja pomiędzy mierzonymi wartościami D i L w czasie procesu eksploatacji złoża, potwierdza "bezpieczną" transformację skały jądra filaru do stanu pokrytycznego, albo wskazuje, że jądro filara znajduje się nadal w stanie sprężystym. W takich przypadkach konieczne są aktywne działania profilaktyczne, np. zastosowanie strzelania odprężającego dla uniknięcia tąpnięcia filara.

EN

In order to monitor a "safe" transformation of mine pillar core from elastic to the post-critical state caused by the advancing mining faces, sensor for borehole deformation measurement of DL (Diameter-Length) type was developed. The sensor, installed in the central area of the pillar, measures the D - vertical diameter deformation of the horizontal borehole and L - deformation of the rock-mass along the axis of borehole (both with definition better than 2 micrometers). Specific relationship between D and L values, measured during the mining face progress, confirms "safe" transformation of the pillar core into the post?critical state or indicates an "unsafe" one, which means that pillar remains in the dangerous elastic state. In this case, relaxing blasts are necessary to avoid the risk of pillar type bump.

Słowa kluczowe

PL

górnictwo; ryzyko sejsmiczne; tąpania naprężeniowe; deformacje otworów; strzelania odprężające

EN

mining; seismic risk; stress-induced crump; bore-hole deformations; de-stress blasting

• Wydawca: Wydawnictwo SIGMA-NOT
• Czasopismo: Rudy i Metale Nieżelazne
• Rocznik: 2011
• Tom: R. 56, nr 2
• Strony: 59--63
• Opis fizyczny: Bibliogr. 7 poz., rys.

Twórcy

autor

Orzepowski S.

autor

Butra J.

• Politechnika Wrocławska, Wrocław

Bibliografia

• 1. Butra J. et al.: Mine Planning and Equip. Select. Rotterdam 1998, Balkema.
• 2. Butra J., Orzepowski S.: New method of high energy seismic event precursory symptoms detection. Symposium Rockburst and Seismicity in Mine. RaSiM‐5, Mount Amazon, South Africa, Johannesburg 2001, s. 535÷542.
• 3. Orzepowski S., Butra J.: Evaluation of Rock‐Mass State in Polish Copper Mines through Monitoring of Borehole Deformations. International Association of Seismology and Physics of the Earth Interior (IASPE), Santiago, Chile 2005, TECTO‐124115, Elsevier, 2007.
• 4. Siewierski S., Bugajski W., Bachowski C., Orzepowski S.: The Evaluation of Rock‐Mass State from Borehole Vertical and Horizontal Deformation Measurements at Copper Mine. Publ. Inst. Geophys. Pol. Acad. Sc. Warszawa, 1988, M‐10 (213).
• 5. Jaeger J. G., Cook N. G. W.: Fundamentals of Rock Mechanics, London 1971, Chapman and Hall Ltd.
• 6. Matwiejszyn A., Ptak M.: Measurements of borehole deformation for assessment of rock‐burst hazard. Seismogenic Process Monitoring. Tokyo Balcema 2002, s. 63÷79.
• 7. Lasek S., Matwiejszyn A., Ptak M.: Borehole deformation preceding induced seismic events. Examples from coal mines in Upper Silesian Coal Basin in Poland. Perth, Australia 2005, RASIM 6.