Metoda obliczania kryteriów bilansowości rud z warunków ekonomicznych

• Autorzy: Kudełko J. , Wirth H. , Wanielista K.

Warianty tytułu

EN

Method of calculating the balance criteria basing on economic conditions

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Kryteria bilansowości opisują warunki, jakie powinno spełniać nagromadzenie kopaliny, aby zostało ono zakwalifikowane jako złoże. Jakość kopaliny musi odpowiadać aktualnym kryteriom gospodarczego wykorzystania. Kryteria przyjmowane są w celu udokumentowania złoża, a w szczególności w celu określenia jego granic, zarówno w profilu pionowym, jak i w planie poziomym oraz ustalenia wielkości zasobów. W odniesieniu do cyklu inwestycyjnego projektów górniczych i surowcowych kryteria wykorzystywane w dokumentacji geologicznej służą do wariantowego rozważenia eksploatacji złoża na etapie studium możliwości i tworzą podstawę do określenia kryteriów przemysłowości dla sporządzenia projektu zagospodarowania złoża. W przypadku, gdy surowcem jest ruda zawierająca kilka metali lub składników użytecznych, zawartość metalu w rudzie wyrażamy poprzez wielkość ekwiwalentną. Przy definiowaniu kryteriów bilansowości korzystamy zazwyczaj z warunków techniczno?technologicznych, mających niekiedy charakter normatywny oraz z warunków ekonomicznych, przedstawianych w postaci funkcji. Parametry określające bilansowość zasobów są ustalane na podstawie norm, uwarunkowań geologicznych i górniczych, całościowej lub częściowej analogii do innych złóż oraz aktualnej sytuacji ekonomicznej na rynku surowcowym. Kryteria bilansowości powinny mieć sensownie liberalny charakter dokumentujący złoże w szerszym zakresie w stosunku do rygorystycznie pojętej bieżącej opłacalności jego eksploatacji. W artykule podano metodę określenia kryteriów bilansowości z warunków ekonomicznych. Ze względu na kompleksowość i procedurę ustalania kryteriów wyróżniono kryteria brzeżne, średnie dla bloku geologicznego i średnie dla obszaru górniczego. Zaproponowano funkcje do ich obliczania. Sposób ustalania kryteriów przedstawiono na odpowiednim schemacie blokowym. Rozważania teoretyczne zilustrowane zostały odpowiednim przykładem obliczeniowym.

EN

The balance criteria describe the conditions which should comply the mineral agglomeration to be classified as a deposit. Mineral quality must meet the current criteria of its economic use. The criteria are used to document the deposit, particularly to determine its boundaries both in vertical and in horizontal perspective as well as to establish the resources volume. With regard of investment cycle of mining projects, the criteria used in the geological report help to consider the different variants of deposit extraction at the stage of feasibility study and give the base to assess the industrial criteria to draw a prefeasibility study. In case of ore containing several metals or useful components, we present the metal content in ore as an equivalent value. While defining the balance criteria we usually take into consideration the technical and technological conditions, which are sometimes of standard nature as well as economic conditions presented in the form of function. Parameters describing the balance criteria are established upon the standards, geological and mining conditions, total or partial similarity to other deposits and current economic situation on mineral market. Balance criteria should present the rationally broad approach with regard of deposit documentation comparing to the current rigorous treatment of the costeffectiveness of its extraction. The paper presents the method of defining the balance criteria using the economic conditions. Due to the complexity and procedure of establishing the balance criteria, the cut?off and average criteria for geological block and average for mining area were distinguished. The functions necessary for their calculation were proposed. The method of defining the criteria was showed on the special block diagram. Theoretical considerations were illustrated by the computational example.

Słowa kluczowe

PL

górnictwo rud; kryteria bilansowości

EN

ore mining; balance criteria

• Wydawca: Wydawnictwo SIGMA-NOT
• Czasopismo: Rudy i Metale Nieżelazne
• Rocznik: 2011
• Tom: R. 56, nr 9
• Strony: 451--457
• Opis fizyczny: Bibliogr. 6 poz., rys.

Twórcy

autor

Kudełko J.

autor

Wirth H.

autor

Wanielista K.

• Politechnika Wrocławska, Instytut Górnictwa, Wrocław

Bibliografia

• 1. Cwynar A., Cwynar W,: Zarządzanie wartością spółki kapitałowej. Wydaw. Fund. Rozw. Rach., Warszawa, 2002.
• 2. Lane K. R: The economic definition of ore. Cut off grades in theory and practice. Mining Journal Books Ltd., London, 1988.
• 3. Nieć M.: Kryteria geologiczne złoża — kryteria bilansowości. Studia, rozprawy, monografie, 160, Wydaw. IGSMiE PAN, Kraków, 2010.
• 4. Prawo geologiczne i górnicze. Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. — znowelizowana w 2001 r. Wydaw. SITG, Katowice, 2001.
• 5. Wanielista K. i in.: Rachunek ekonomiczny w przedsiębiorstwach górniczych. Wydaw. IGSMiE PAN, Kraków, 2010.
• 6. Wytyczne dokumentowania złóż kopalin stałych w kategoriach Dj do A. Wydaw. MOŚZNiL, Komisja Zasobów Kopalin, Warszawa, 1992.