Porównanie metod odzysku platyny ze zużytych katalizatorów samochodowych

• Autorzy: Fornalczyk A. , Saternus M.

Warianty tytułu

EN

Comparison of methods used in pgm recovery from the used auto catalytic converters

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Obecnie każdy samochód wprowadzany na rynek musi być wyposażony katalizator, gdzie metale szlachetne takie jak platyna, pallad i rod pełnią funkcje katalityczne. Czas życia katalizatorów samochodowych jest ograniczony, ważne jest zatem właściwe wykorzystanie, bądź zagospodarowanie takiego wycofanego z obiegu reaktora. Przerób 2 t zużytych katalizatorów pozwala uniknąć wydobycia 150 t rudy i całego szeregu etapów następczych, prowadzących do otrzymania czystego metalu. Zużyte katalizatory samochodowe stanowią zatem cenne źródło do odzysku platynowców. Aktualnie w świecie zużyte katalizatory przerabia się na drodze pirometalurgicznej lub hydrometalurgicznej, w technologiach tych mamy do czynienia z wieloma operacjami pośrednimi, zmierzającymi do wydzielenia czystego metalu. W artykule przedstawiono przegląd metod piro? i hydrometalurgicznych dostępnych na świecie. Zaprezentowano również wyniki doświadczeń rozpuszczania ceramicznego katalitycznego nośnika w wodzie królewskiej i porównano je z wynikami otrzymanymi podczas stapiania tegoż nośnika z metalem zbieraczem lub z parami metali. Badania te miały na celu zbadanie możliwości zastosowania tych metod w Polsce. Obecnie bowiem w Polsce przerób zużytych katalizatorów samochodowych praktycznie nie istnieje, co wynika z braku przedsiębiorstw zajmujących się recyklingiem, a także złą organizacją systemu skupu i demontażu złomowanych samochodów. Jednakże wiele prywatnych przedsiębiorców w kraju skupuje i eksportuje zużyte katalizatory. Ze względu na dość wysoką cenę platyny, wielu z nich zainteresowanych byłoby opracowaniem metody ich przerobu w kraju.

EN

The increase of Platinum Group Metals demand in automotive industry is connected with growing amount of cars. Nowadays all produced cars have to be equipped with the catalytic converters. The paper presents characteristics of catalytic converters used in cars and the review of available technologies during recycling process. The possibility of removing platinum from the used catalytic converters applying pyrometallurgical methods were also investigated. In the first test the catalytic converters carrier was crushed and located in the basket with copper. During the high temperature process the carrier was melted with copper As a result platinum was separated from the ceramic substrate. In the second test, magnesium vapours were blown through the whole carrier located in the pit furnace. Three methods of hydrometallurgical platinum recovery from catalytic converters were investigated. In the first test the crushed catalytic converter was treated with aqua regia. In the second test the mixture of acids HF, HCl and HNO3 was used as a solving agent. Analysis of platinum contents in the carrier before and after the process was done by means of atomic absorption spectroscopy. Obtained result were discussed.

Słowa kluczowe

PL

pallad; platyna; rod; katalizator samochodowy; metal szlachetny

EN

auto catalytic converter; noble metal; platinum; palladium; rhodium

• Wydawca: Wydawnictwo SIGMA-NOT
• Czasopismo: Rudy i Metale Nieżelazne
• Rocznik: 2011
• Tom: R. 56, nr 5
• Strony: 259--265
• Opis fizyczny: Bibliogr. 11 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Fornalczyk A.

autor

Saternus M.

• Politechnika Śląska, Wydział Inżynierii Materiałowej i Metalurgii, Katowice

Bibliografia

• 1. Platinum 2009 Interim Review. Johnson Matthey, England 2009.
• 2. Hagelϋken C.: Recykling von Autoabgaskatalysatoren — Stand und Perspektive fur Europa – Metall. 1995, nr 49, s. 486.
• 3. Demopoulos G. P.: J. Met., 1986, June, s. 13.
• 4. Dubiella-Jackowska A., Polkowska Ż., Namieśnik J.: Metale z grupy platynowców, a transport drogowy. Analityka nauka i praktyka, 2007, nr 4, s. 11.
• 5. Fornalczyk A., Saternus M.: Rudy Metale 2009, t. 54, nr 2, s. 59-68.
• 6. Mishra R. K. (Ed.): Proceedings of the 17th Internationa Precious Metals Conference, International Precious Metals Institute, Allentown, PA, 1993, s. 449.
• 7. Yoo J. S.: Metal recovery and rejuvenation of metal-loaded spent catalyst, Catalyst Today, 1998, t. 44, s. 27-46.
• 8. Kayanuma Y., Okabe T., Maeda M.: Metal Vapour Treatment for Enhancing the Dissolution of Platinum Group Metals from Automotive Catalyst Strap. Metallurgical and Material Transactions, 2004, t. 35B, s. 817-824.
• 9. Ramachandra Rao S.: Resource recovery and recycling from metallurgical wastes, Oxford University, Elsevier 2006.
• 10. Fornalczyk A., Saternus M.: Utylizacja Katalizatorów samochodowych na drodze Hydrometalurgicznej. XV Międzynarodowa Konferencja Naukowo-Techniczna „Produkcja i Zarządzanie w hutnictwie”, Częstochowa 2007 s. 300.
• 11. Fornalczyk A., Saternus M.: Rudy Metale, 2007, t. 52, nr 6, s. 326-332.