Calculation of Sulphur and Nitrogen Deposition with the Frame Model and Assessment of the Exceedance of Critical Loads in Poland

• Autorzy: Kryza M. , Mill W. , Dore A. , Werner M. , Błaś M.

Warianty tytułu

PL

Modelowanie depozycji związków siarki i azotu oraz analiza przekroczeń ładunków krytycznych w Polsce

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Sulphur and nitrogen deposition were calculated with the FRAME model and used to assess the exceedances of the critical loads for acidification and eutrophication of natural ecosystems in Poland. For the first time two tools: the FRAME and SONOX models were used jointly to provide information on ecosystems at risk. The FRAME model obtained close agreement with available sulphur and nitrogen wet deposition measurements. The total mass of sulphur deposited in Poland in year 2008 was estimated as 292 Gg S. Total deposition of nitrogen (oxidized + reduced) is 389 Gg N. 11% of the ecosystems in Poland were calculated to be at risk of acidification due to deposition of sulphur and nitrogen. In the case of eutrophication, over 95% of terrestrial ecosystems are at risk due to the large deposition of nitrogen compounds.

PL

W pracy zastosowano model FRAME do obliczenia informacji o depozycji związków siarki i azotu w Polsce. Na tej podstawie określono przekroczenia ładunków krytycznych dla ekosystemów naturalnych. Po raz pierwszy dwa narzędzia, modele FRAME i SONOX, zostały zastosowane razem w celu określenia zagrożenia dla ekosystemów. Wykazano, że depozycja siarki i azotu, obliczona za pomocą modelu FRAME, jest w dobrej zgodności z dostępnymi pomiarami. Całkowita depozycja siarki, zdeponowanej w Polsce w 2008, została określona na 292 Gg S. Masa zdeponowanych związków azotu (utlenionego i zredukowanego) to 389 Gg N. Wykazano, że 11% ekosystemów w Polsce jest zagrożonych nadmiernym zakwaszeniem w wyniku depozycji atmosferycznej siarki i azotu, a ponad 95% ekosystemów lądowych jest zagrożonych eutrofizacją w wyniku depozycji związków azotu.

Słowa kluczowe

EN

sulphur deposition; nitrogen deposition; critical loads; acidification; eutrophication

PL

depozycja siarki; depozycja azotu; ładunki krytyczne; zakwaszenie; eutrofizacja

• Wydawca: Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
• Czasopismo: Ecological Chemistry and Engineering. S
• Rocznik: 2013
• Tom: Vol. 20, nr 2
• Strony: 279--290
• Opis fizyczny: Bibliogr. 21 poz., tab., rys.

Twórcy

autor

Kryza M.

autor

Mill W.

autor

Dore A.

autor

Werner M.

autor

Błaś M.

• Department of Climatology and Atmosphere Protection, Wrocław University, ul. Kosiby 8, 51-621 Wrocław, Poland, phone [phone],

Bibliografia

• [1] Mill W. Environ Sci & Policy. 2006;9:563-567. DOI: 10.1016/j.envsci.2006.05.002.
• [2] Bobbink R, Hicks K, Galloway J, Spranger T, Alkemade R, Ashmore M, et al. Ecolog Applicat. 2010;20:30-59. DOI: 10.1890/08-1140.1.
• [3] Damgaard C, Jensen L, Frohn LM, Borchsenius F, Nielsen KE, Ejrnaes R, et al. Environ Pollut. 2011;159:1778-1782. DOI: 10.1016/j.envpol.2011.04.003.
• [4] Hettelingh J-P, Posch M, Slootweg J. Progress in the modelling of critical thresholds, impacts to plant species diversity and ecosystem services in Europe. CCE Status Report; 2009.
• [5] Hallsworth S, Dore AJ, Bealey WI, Dragosits U, Vieno M, Hellsten S, et al. Environ Sci & Policy. 2010;13:671-687. DOI: 10.1016/j.envsci.2010.09.010.
• [6] Dore AJ, Kryza M, Hall JR, Hallsworth S, Keller VJD, Vieno M, et al. Biogeosciences. 2012;9:1597-1609. DOI: 10.5194/bg-9-1597-2012.
• [7] Mill W. Environ Protect Eng. 2007;33:39-46.
• [8] Mill W, Schlama A. Arch of Environ Protect. 2010;36:117-127.
• [9] Fournier N, Dore AJ, Vieno M, Weston KJ, Dragosits U, Sutton MA. Atmos Environ. 2004;38:683-694. DOI: 10.1016/j.atmosenv.2003.10.028.
• [10] Dore AJ, Vieno M, Fournier N, Weston KJ, Sutton MA. Quart J Royal Meteorol Soc. 2006;132:2769-2784. DOI: 10.1256/qj.05.198.
• [11] Vieno M, Dore AJ, Bealey WJ, Stevenson DS, Sutton MA. Sci Total Environ. 2010;408:985-995. DOI: 10.1016/j.scitotenv.2009.10.048.
• [12] Singles R, Sutton MA, Weston KJ. Atmos Environ. 1998;32:393-399. DOI: 10.1016/S1352-2310(97)83467-X.
• [13] Kryza M, Werner M, Blas M, Dore AJ, Sobik M. J Air & Waste Manage Associat. 2010;60:856-866. DOI: 10.3155/1047-3289.60.7.856.
• [14] Kryza M, Dore AJ, Blas M, Sobik M. J Environ Manage. 2011;92:1225-1236. DOI: 10.1016/j.jenvman.2010.12.008.
• [15] Barret K, Seland O. European Transboundary Acidifying Air Pollution - Ten Years Calculated Field and Budgets to the End of the First Sulphur Protocol. Oslo, Norway: Norweg Meteorolog Instit; 1995.
• [16] Smith RI, Fowler D, Sutton MA, Flechard C, Coyle M. Atmos Environ. 2000;34:3757-3777. DOI: 10.1016/S1352-2310(99)00517-8.
• [17] Dore AJ, Sobik M, Migala K. Atmos Environ. 1999;33:3301-3312. DOI: 10.1016/S1352-2310(98)00294-5.
• [18] Dębski B, Olendrzyński K, Cieślińska J, Kargulewicz I, Skośkiewicz I, Olecka A, Kania K. Inwentaryzacja emisji do powietrza SO2, NO2, CO, NH3, pyłów, metali ciężkich, NMZO, TZO w Polsce za rok 2005. Institute of Environmental Protection; 2009.
• [19] Vestreng V, Myhre G, Fagerli H, Reis S, Tarrason L. Atmos Chem and Phys. 2007;7:3663-3681. DOI: 10.5194/acp-7-3663-2007.
• [20] Nilsson J, Grennfelt P. Critical loads for sulphur and nitrogen, Report from a workshop held at Skokloster, Sweden, 19-24 March 1988.
• [21] Spranger T, Lorenz U, Gregor H-D. Manual on methodologies and criteria for Modelling and Mapping Critical Loads & Levels and Air Pollution Effects, Risks and Trends. Umweltbundesamt; 2004.