Tendencies in the Development of Hydromacrophytes after the Completion of Regulatory and Maintenance Works in a River Bed

• Autorzy: Hachoł J. , Bondar-Nowakowska E.

Warianty tytułu

PL

Tendencje w rozwoju naczyniowych roślin wodnych po wykonaniu robot regulacyjnych w konserwacyjnych w korycie cieku

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The subject of the following study is the analysis of qualitative and quantitative changes in water plants communities after the completion of regulatory and maintenance works in four Lower Silesian rivers. The field research was conducted in vegetative seasons of 2007, 2008 and 2011 in unmodified, maintained and regulated watercourses. It comprised of an identification of a presence of hydromacrophytes species and the level of the bottom coverage by them. Basing on the results of the research agglomerative analysis allowing identification of the study sections was done. Particular sections were similar in the variability of plants communities. An assessment of species variability and similarities between unmodified and modified communities in a result of works was also performed. Qualitative and quantitative composition of hydromacrophytes communities after completion of maintenance and regulatory works was changing in time. Species similarity to unmodified sections was higher in the first year after the works completion. However, in the later years the direction of these changes depended on the range of performed works. The structure of hydromacrophytes communities on maintained and regulated sections was getting a lot more similar to the communities structure on the sections excluded from the interference.

PL

Przedmiotem pracy jest analiza zmian jakościowych i ilościowych w zbiorowiskach naczyniowych roślin wodnych po wykonaniu robót regulacyjnych i konserwacyjnych w czterech ciekach nizinnych Dolnego Śląska. Badania terenowe prowadzono w sezonach wegetacyjnych 2007, 2008 i 2011 r. na ciekach nieprzekształconych, konserwowanych oraz regulowanych. Obejmowały one identyfikację występujących w korycie gatunków naczyniowych roślin wodnych oraz określenie stopnia pokrycia przez nie dna. Na podstawie wyników badań wykonano analizę skupień, pozwalającą na pogrupowanie odcinków badawczych, podobnych pod względem zróżnicowania zbiorowisk roślin wodnych. Dokonano również oceny różnorodności gatunkowej oraz oceniono podobieństwo zbiorowisk nieprzekształconych i przekształconych w następstwie robót. Skład jakościowy i ilościowy zbiorowisk naczyniowych roślin wodnych po wykonaniu w korycie robót konserwacyjnych i regulacyjnych zmieniał się w czasie. Podobieństwo gatunkowe do odcinków nieprzekształconych wzrastało w pierwszym roku po zakończeniu robót. Natomiast w kolejnych latach kierunek tych zmian zależał od zakresu przeprowadzonych prac. Struktura zbiorowisk roślinnych na odcinkach konserwowanych i regulowanych z czasem stawała się coraz bardziej zbliżona do struktury zbiorowisk na odcinkach nieobjętych tą ingerencją.

Słowa kluczowe

EN

species similarity; watercourses regulation; maintenance works; water plants

PL

podobieństwo gatunkowe; regulacja cieków; roboty konserwacyjne; rośliny wodne

• Wydawca: Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
• Czasopismo: Ecological Chemistry and Engineering. A
• Rocznik: 2012
• Tom: Vol. 19, nr 9
• Strony: 997--1013
• Opis fizyczny: Bibliogr. 30 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Hachoł J.

autor

Bondar-Nowakowska E.

• Institute of Environmental Protection and Development, Wroclaw University of Environmental and Life Sciences, pl. Grunwaldzki 24, 50–363 Wrocław, Poland, phone: [phone], fax: [phone],

Bibliografia

• [1] Dyrektywa 2000/60/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 października 2000 r. ustanawiająca ramy wspólnotowego działania w dziedzinie polityki wodnej. DzUrz WE 327 z 22 X 2000.
• [2] Biggs BJF. Hydraulic habitat of plants in streams. Regulated Rivers. Res Manage. 1996;12:131-144. DOI: 10.1002/(SICI)1099-1646(199603)12:2/3<131::AID-RRR385>3.0.CO;2-X.
• [3] Collier KJ. Effects of flow regulation and sediment flushing on instream habitat and benthic invertebrates in a New Zeland River influenced by a volcanic eruption. River Res Appl. 2002;18:213-226. DOI: 10.1002/rra.666.
• [4] Vereecken H, Baetens J, Viaene P, Mostaert F, Meire P. Ecological management of aquatic plants: effects in lowland streams. Hydrobiologia. 2006;570:205-210. DOI: 10.1007/s10750-006-0181-5.
• [5] Żelazo J, Popek Z. Podstawy renaturyzacji rzek. Warszawa: Wyd SGGW; 2002.
• [6] Tymiński T. Charakterystyczne parametry do opisu gęstości roślin w korytach rzecznych. Infrastruk Ekol Teren Wiejsk. 2008;7:153-165.
• [7] Wołoszyn J, Czamara W, Eliasiewicz R, Krężel J. Regulacja rzek i potoków. Wrocław: Wyd AR we Wrocławiu; 1994.
• [8] Bondar-Nowakowska E. Oddziaływanie robót konserwacyjnych na florę i faunę wybranych cieków nizinnych. Zesz Nauk AR we Wrocławiu. 2000;391(CLXXIII):1-100.
• [9] Caffrey JM, Monahan C, Tierney D. Factors influencing the distribution of aquatic plant communities in Irish canals. Hydrobiologia. 2006;570:133-139. DOI: 10.1007/s10750-006-0172-6.
• [10] Dejas D, Bondar-Nowakowska E. Mechanizacja robót konserwacyjnych na tle wymagań ekologicznych. Zesz Nauk AR we Wrocławiu. Konferencje VIII. 1995;266:261-266.
• [11] Ilnicki P. Ekologiczne aspekty konserwacji cieków wodnych. Wiad Melior Łąkars. 1988;7:173-179.
• [12] Fox AM, Murphy KJ. The efficacy and ecological impacts of herbicide and cutting regimes on the submerged plant communities of four British rivers. II. A multivariate analysis of the effect of management regimes on macrophyte communities. J Appl Ecol. 1990;27:541-548.
• [13] Jusik S, Szoszkiewicz K. Różnorodność biologiczna roślin wodnych w warunkach zróżnicowanych przekształceń morfologicznych rzek nizinnych Polski Zachodniej. Nauka, Przyroda, Technologie. 2009;3(3):84.
• [14] Pływaczyk L. Oddziaływanie spiętrzenia rzeki na dolinę na przykładzie Brzegu Dolnego. Wrocław: Wyd AR; 1997.
• [15] Pływaczyk L, Olszewska B. Woda jako czynnik różnicujący walory przyrodnicze na przykładzie stopnia wodnego w Brzegu Dolnym. Przegl Nauk SGGW. 1998;16:177-185.
• [16] Falińska K. Ekologia roślin. Warszawa: Wyd Nauk PWN; 2004.
• [17] Krebs CJ. Ekologia: eksperymentalna analiza rozmieszczenia i liczebności. Warszawa: Wyd Nauk PWN; 2001.
• [18] Lampert W, Sommer U. Ekologia wód śródlądowych. Warszawa: Wyd Nauk PWN; 2001.
• [19] Faliński JB. Przewodnik do długoterminowych badań ekologicznych. Warszawa: Wyd Nauk PWN; 2001.
• [20] Schaumburg J, Schranz C, Stelzer D, Hofmann G, Gutowski A, Fśrster J. Handlungsanweisung für die ökologische Bewertung von Fließgewässern zur Umsetzung der EU-Wasserrahmenrichtlinie: Makrophyten und Phytobenthos. München: Bayerisches Landesamt für Umwelt; 2006.
• [21] Adynkiewicz-Piragas M, Drabiński A. Wpływ inwestycji hydrotechnicznych na ekosystem rzeki Smortawy. Zesz Nauk AR we Wrocławiu. Melioracja. 2001;XLIII:417:7-28.
• [22] Pietruczuk K, Szoszkiewicz K. Ocena stanu ekologicznego rzek i jezior w Wielkopolsce na podstawie makrofitów zgodnie z wymaganiami Ramowej Dyrektywy Wodnej. Nauka, Przyroda, Technologie. 2009;3(3):96.
• [23] Riis T, Suren AM, Clausen B, Sand-Jensen K. Vegetation and flow regime in lowland streams. Freshwater Biol. 2008;53:1531-1543. DOI: 10.1111/j.1365-2427.2008.01987.x.
• [24] Ilnicki P. Projektowanie melioracji a wymogi ochrony środowiska i kształtowania krajobrazu. Wiad Melior Łąkars. 1985;4:119-125.
• [25] Żelazo J. Współczesne poglądy na regulację małych rzek nizinnych. In: Ochrona przyrody i środowiska w dolinach nizinnych rzek Polski. Tomiałojć L, editor. Kraków: Wyd Inst Ochr Przyrody PAN; 1993.
• [26] Ludewig E. Veränderung und Beeinflussung der Ufervegetation der Saar durch den Menschen. Braunschweiger Geobotanische Arbeiten. 1996;4:199-223.
• [27] Sander C. Der Einfluß der Ufermorphologie auf die Artenzusammenzetzung an den Ufern der Mittelelbe zwischen Aken und Schönebeck. Braunschweiger Geobotanische Arbeiten. 1996;4:25-33.
• [28] Hearne JW, Armitage PD. Imlications of the annual macrophyte growth cycle on habitat in rivers. Regulated Rivers: Res Manage. 1993;8:313-322. DOI: 10.1002/rrr.3450080402.
• [29] Garbey C, Thiébaut G, Muller S. An experimental study of the plastic responses of Ranunculus peltatus Schrank to four environmental parameters. Hydrobiologia. 2006;570:41-46. DOI: 10.1007/s10750-006-0159-3.
• [30] Kłosowski S, Kłosowski G. Rośliny wodne i bagienne. Warszawa: Multico Oficyna Wyd; 2007.