Influence of Graduation Towers on Average Annual Cations Content in Black Earths (Mollic Gleysols) in the Inowroclaw City

• Autorzy: Krzyżaniak-Sitarz M.

Warianty tytułu

PL

Wpływ tężni na wartości średnioroczne kationów w czarnych ziemiach w Inowrocławiu

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The research concerns soils located in the Inowroclaw Spa Park, under continuous influence of graduation towers. Such a continuous impact of aerosols may modify chemical composition of soils, and may lead to transformation of black earths into salt-affected anthropogenic soils in the nearest future. This specific anthropogenic factor effected the increase of calcium and sodium cations content, significantly changing the composition of soil sorption complex of the analyzed soils. The results of separate cations content in sorption complex showed the domination of calcium cations (91.42–333.35 mmol kg–1), which in several soil profiles attained a two or even three times higher value than in Cuiavian black earths under no anthropogenic influence. Sodium came second in content series of cations (16.28–73.46 mmol kg–1). In most of the horizons of the investigated soils the content of these exchangeable cations was on average level. It means that the content of sodium cations was several times higher than in the black earths not affected by salt, yet lower than in soils under the influence of sodium industry. The rest of the analyzed cations (Mg2+, K+) were characterized by low concentration both in soil sorption complex and in the soil solution and did not show accumulation characteristics in any genetic horizons.

PL

Badaniami objęto gleby zlokalizowane w Parku Zdrojowym w Inowrocławiu, będące pod stałym wpływem tężni. Stałe oddziaływanie aerozoli unoszących się z tężni może na tyle zmodyfikować skład chemiczny gleb, że przestaną one w niedalekiej przyszłości funkcjonować jako czarne ziemie, a staną się glebami słono-sodowymi czy glebami antropogennymi słonymi. Ten specyficzny czynnik antropogenny powoduje wzrost stężenia kationów wapniowych i sodowych, zmieniając tym samym istotnie skład kompleksu sorpcyjnego analizowanych gleb. Analizy zawartości poszczególnych kationów w kompleksie sorpcyjnym wykazały wyraźną dominację jonów wapnia (91.42-333.35 mmol kg-1), który w kilku profilach uzyskał często dwu- lub nawet trzykrotnie wyższe wartości stężenia niż w czarnych ziemiach kujawskich nie poddanych antropopresji. Kolejne miejsce w obsadzie kompleksu sorpcyjnego zajmował sód (16.28-73.46 mmol kg-1). Badane gleby przyjmowały w większości poziomów wartości pośrednie stężenia sodu wymiennego, to znaczy charakteryzowały się kilkukrotnie większym stężeniem kationów sodowych w stosunku do niezasolonych czarnych ziem, jednak mniejszymi wartościami stężenia Na+ niż w glebach poddanych silnej antropopresji przez przemysł sodowy. Pozostałe analizowane pierwiastki (Mg2+, K+) charakteryzowały się niskim stężeniem zarówno w kompleksie sorpcyjnym, jak i roztworze glebowym i nie wykazywały cech akumulacji w którymkolwiek z poziomów genetycznych.

Słowa kluczowe

EN

black earth; physical and chemical properties; anthropopressure; graduation tower

PL

czarne ziemie; właściwości fizykochemiczne; antropopresja; tężnie

• Wydawca: Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
• Czasopismo: Ecological Chemistry and Engineering. A
• Rocznik: 2012
• Tom: Vol. 19, nr 6
• Strony: 573--582
• Opis fizyczny: Bibliogr. 9 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Krzyżaniak-Sitarz M.

• Department of Environmental Development and Protection, University of Technology and Life Sciences in Bydgoszcz, ul. Sucha 7, 85–791 Bydgoszcz, Poland, phone: [phone], fax: [phone],

Bibliografia

• [1] Dąbkowska-Naskręt H. Zagrożenie degradacją i zanieczyszczeniem czarnych ziem kujawskich. Zesz Probl Post Nauk Roln. 1998;460:661-671.
• [2] Latour T, Czajka K, Drobnik M, Sziwa D. Badania mikroklimatu w strefie przytężniowej w Inowrocławiu. Poznań: PZH, Zakład Tworzyw Uzdrowiskowych; 2004. [Table 1: Results of National Institute of Hygiene in Poznan].
• [3] Krzyżaniak-Sitarz M. Wpływ antropopresji na właściwości fizykochemiczne gleb w Parku Zdrojowym w Inowrocławiu. Ekol Tech. 2008;16(4):181-189.
• [4] Cieśla W. Właściwości chemiczne czarnych ziem kujawskich na tle środowiska geograficznego. Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk, Pr. Kom. Nauk Roln. i Leśnych. 1961;8:4-91.
• [5] Rytelewski J, Kasińska D, Poradziński M, Przedwojski R, Wróbel R. Chemizm gleb rozmieszczonych wzdłuż rurociągów solankowych w rejonie Inowrocławia., Zesz Nauk ART. Olsztyn, 1988;45:35-41.
• [6] Rytelewski J, Przedwojski R, Poradziński M. Wpływ zakładów chemicznych na zasalanie gleb. In: Problematyka gleb zasolonych na Kujawach w aspekcie ich rekultywacji. Mat. Konferencyjne, Inowrocław; 1986;1:14-33.
• [7] Czerwiński Z, Pracz J, Piątek A. Wpływ odpadów z Janikowskich Zakładów Sodowych na tereny rolnicze. Rocz Glebozn. 1984;35(3/4):87-105.
• [8] Kwasowski W. Zasolenie gleb i skład jonowy soli łatwo rozpuszczalnych w wodzie w rejonie wpływu elektrociepłowni Siekierki. Rocz Glebozn. 1996;47:145-152.
• [9] Hulisz P, Pokojska U, Posadzy W. Skutki awarii rurociągu solankowego Góra – Mątwy i metody przeciwdziałania degradacji gleb. Inż Ekol. 2001;5:63-69.