Identyfikatory
Warianty tytułu
Zawartość pierwiastków śladowych w chwastach roślin zbozowych na tle ich zawartości w glebie Cz. 2. Zawartość chromu oraz ołowiu w glebie i chwastach
Języki publikacji
Abstrakty
The investigations aimed at determining the contents of chromium and lead in weeds occurring in cereal crops, ie cornflower – Centaurea cyanus L., poppy – Papaver rhoeas L., corn chamomile – Anthemis arvensis L. and thistle – Cirsium arvense (L.) Scop. against the background of their soil contents. The soils, from which the materials for analyses were gathered, revealed a considerable diversification in these element contents, both in soluble forms assessed in 0.1 mol dm–3 HCl solution and in approximate to total contents. Total chromium and nickel contents in the studied soils ranged widely (14.44–58.30) mgCr kg–1, at geometric mean 24.72 mgCr kg–1, and from 17.34 mgPb kg–1 to 30.44 mgPb kg–1, at geometric mean 25.53 mgPb kg–1 of soil. Contents of chromium and lead soluble forms fluctuated from 0.11 mgCr kg–1 to 0.39 mgCr kg–1, at geometric mean 0.21 mgCr kg–1, and from 3.88 mgPb kg–1 to 10.11 mgPb kg–1, at geometric mean 7.25 mgPb kg–1 of soil. Chromium and lead contents in the studied weeds ranged widely depending on weed species, analyzed plant part, soil reaction and these elements concentrations in soil. Statistical analysis of the obtained results revealed that physicochemical properties of the analyzed soils not unanimously affected chromium and lead contents in the researched weeds. Lead content was decreasing in the aboveground parts of the analyzed weeds with pHKCl value increasing over 5.5, whereas in roots its contents changed irregularly. No unanimous influence of the soil reaction on chromium accumulation in the studied weeds was observed. In all analyzed weeds much higher contents of the discussed metals were assessed in roots than in the aboveground parts.
Celem badań było określenie zawartości chromu i ołowiu w chwastach występujących w uprawach roślin zbożowych, tj.: chaber bławatek - Centaurea cyanus L., mak polny - Papaver rhśas L., rumian polny - Anthemis arvensis L. oraz ostrożeń polny - Cirsium arvense (L.) Scop. na tle ich zawartości w glebie. Gleby, na których zebrano materiał do badań, cechowały się znacznym zróżnicowaniem pod względem zawartości tych pierwiastków, zarówno w formach rozpuszczalnych oznaczonych w roztworze HCl o stężeniu 0,1 mol dm-3, jak i formach zbliżonych do całkowitych zawartości. Całkowita zawartość chromu i ołowiu w badanych glebach wahała się w szerokim zakresie: dla chromu od 14,44 do 58,30 mgCr kg-1, ze średnią geometryczną 24,72 mgCr kg-1, natomiast dla ołowiu od 17,34 mgPb kg-1 do 30,44 mgPb kg-1, ze średnią geometryczną 25,53 mgPb kg-1. Zawartość chromu i ołowiu w formach rozpuszczalnych wahała się w zakresie: dla chromu od 0,11 mgCr kg-1 do 0,39 mgCr kg-1, ze średnią geometryczną 0,21 mgCr kg-1, natomiast dla ołowiu od 3,88 mgPb kg-1 do 10,11 mgPb kg-1, ze średnią geometryczną 7,25 mgPb kg-1. Zawartość chromu i ołowiu w zebranych chwastach wahała się w szerokim zakresie w zależności od: gatunku chwastu, analizowanej części rośliny, odczynu gleby i zawartości tych pierwiastków w glebie. Analiza statystyczna uzyskanych wyników wykazała, że właściwości fizykochemiczne badanych gleb w niejednakowym stopniu wpływały na zawartość chromu i ołowiu w badanych chwastach. Wraz ze wzrostem wartości pHKCl powyżej 5,5 zawartość ołowiu w częściach nadziemnych badanych chwastów zmniejszała się, natomiast w korzeniach jego zawartość zmieniała się w sposób nieregularny. Nie zaobserwowano jednoznacznego wpływu odczynu gleby na akumulację chromu w badanych chwastach. We wszystkich badanych chwastach stwierdzono znacznie wyższe zawartości badanych metali w korzeniach niż częściach nadziemnych.
Czasopismo
Rocznik
Tom
Strony
563--571
Opis fizyczny
Bibliogr. 19 poz., tab.
Twórcy
autor
- Department of Agricultural and Environmental Chemistry, University of Agriculture in Krakow, al. A. Mickiewicza 21, 31–120 Kraków, Poland, phone: +48 12 662 43 48, fax: +48 12 662 48 41, rrrogoz@cyf-kr.edu.pl
Bibliografia
- [1] Gorlach E, Gambuś F. Rocz Glebozn. 1996;42(3-4): 207-215.
- [2] Filipek-Mazur B, Gondek K, Mazur K. Zesz Probl Post Nauk Roln. 2007;520:31-37.
- [3] Rogóż A, Kołodziejczyk P. Zesz Probl Post Nauk Roln. 2007;520:685-694.
- [4] Antonkiewicz J, Jasiewicz Cz. Ecol Chem Eng. 2004;11(4-5):267-272.
- [5] Gambuś F, Gorlach E. Zesz Nauk AR Szczecin. 1991;62:131-137.
- [6] Jurkowska H, Rogóż A, Wojciechowicz T. Zesz Probl Post Nauk Roln. 1996;434:955-959.
- [7] Karczewska A. Zesz Probl Post Nauk Roln. 2002;482:269-274.
- [8] Ostrowska A, Gawliński S, Szczubiałka Z. Metody analizy i oceny właściwości gleb i roślin – katalog. Warszawa: Inst Ochr Środow; 1991:105-107.
- [9] Rogóż A, Niemiec M. Zesz Probl Post Nauk Roln. 2010;556(II):907-922.
- [10] Gąsior J, Paśko J. Zesz Probl Post Nauk Roln. 2007;520:39-46.
- [11] Wiśniowska-Kielian B. Ecol Chem Eng. 2003;10(9):1021-1029.
- [12] Kalembasa D, Pakuła K, Becher M. Zesz Probl Post Nauk Roln. 2007;520:473-478.
- [13] Kabata-Pendias A, Motowicka-Terelak T, Piotrowska M, Terelak H, Witek T. Ocena stopnia zanieczyszczenia gleb i roślin metalami ciężkimi i siarką. Ramowe wytyczne dla rolnictwa. Puławy: Wyd IUNG; 1993:20 p.
- [14] Curyło T. Zesz Probl Post Nauk Roln. 1997;448:35-42.
- [15] Rogóż A. Zesz Probl Post Nauk Roln. 2002;482:439-451.
- [16] Kabata-Pendias A, Pendias H. Biogeochemia pierwiastków śladowych. Warszawa: Wyd Nauk PWN; 1999.
- [17] Mazur K, Gondek K, Filipek-Mazur B. Ekol Chem Eng. 2007;14(5-6):487-496.
- [18] Wójcikowska-Kapusta A, Makuch I. Zesz Probl Post Nauk Roln. 2007;520(II):555-560.
- [19] Gąsior J, Paśko J. Zesz Nauk PTG – Oddział w Rzeszowie. 2006;8:45-46.
Typ dokumentu
Bibliografia
Identyfikator YADDA
bwmeta1.element.baztech-article-BPG8-0080-0006