Przemiany roślinności łąk górskich w Bieszczadach Wysokich a koszenie

• Autorzy: Korzeniak J.

Warianty tytułu

EN

Change in vegetation of mountain meadows in the Bieszczady Wysokie MTS related to mowing

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pracy przedstawiono wyniki badań prowadzonych w dwóch cyklach (1999 oraz 2006-07) na bieszczadzkich łąkach mietlicowych różniących się użytkowaniem. W celu określenia wpływu koszenia na strukturę zbiorowisk i jej zmiany w czasie porównano łąki regularnie koszone, umiarkowanie nawożone i przepasane z podlegającymi sukcesji, nieużytkowanymi od co najmniej 20 lat. W 1999 r. łąki użytkowane nie różniły się od porzuconych pod względem liczby gatunków, różnorodności gatunkowej H' czy dominacji 1. W ciągu 8 lat w płatach koszonych nastąpił istotny wzrost H' i 1. Na łąkach porzuconych zmniejszyło się pokrycie CSR-strategów. Innych, wyraźnych prawidłowości zmian w udziale gatunków o różnych strategiach ekologicznych, czy przynależności syntaksonomicznej, wspólnych dla tego samego sposobu użytkowania nie zaobserwowano. Analizy DCA i CCA wykazały natomiast, że tempo i kierunek przemian roślinności są silnie uzależnione od użytkowania i lokalizacji płatów. W większej skali przestrzennej (transektu) przemiany roślinności na łąkach podlegających sukcesji były kierunkowe. Na łąkach koszonych miały raczej charakter fluktuacji i na poszczególnych poletkach przebiegały w różnych kierunkach.

EN

The results of study conducted in two time series (1999 and 2006-07) on fresh mountain meadows differing in terms of management are presented. An influence of mowing on vegetation structure and its changes in time was estimated by a comparison of regularly mown, lightly manured and occasion-ally grazed meadows with patches abandoned for at least 20 years. In 1999 no differences between species richness (S), diversity (H') and dominance (1) index of the two types of meadows were identified. However, in mown patches H' and l increased significantly during 8 years. On abandoned meadows cover of CSR-strategists decreased. No other distinct patterns in change of share of different plant strategists, common to the same management regime were observed. DCA and CCA showed, that the rate and direction of vegetation changes were strongly dependent on management and patch location, as well. In the medium spatial scale (the scale of transect) vegetation changes on abandoned meadows were directional. On mown meadows they were rather fluctuations in character, i.e. on different plots alterations in vegetation came in different directions.

Słowa kluczowe

PL

sukcesja; nieużytkowane łąki; struktura i dynamika roślinności; strategie ekologiczne Grime'a; Karpaty Wschodnie

EN

succession; abandoned grasslands; vegetation structure and dynamics; plant strategies sensu Grime; Eastern Carpathians

• Wydawca: Bydgoskie Towarzystwo Naukowe
• Czasopismo: Ekologia i Technika
• Rocznik: 2012
• Tom: R. 20, nr 2
• Strony: 81--87
• Opis fizyczny: Bibliogr. 23 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Korzeniak J.

• Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 33, 31-120 Kraków, al. Mickiewicza 33

Bibliografia

• 1. Augustyn M., Kucharzyk S. 2008. Analiza stanu zachowania lasów we wsiach Ustrzyki Górne i Wołosate w świetle dokumentów historycznych. Roczniki Bieszczadzkie 16: 159-178.
• 2. Cottrell T.R. 1996. Use of plant strategy ordination, DCA and ANOVA to elucidate relation-ships among habitats of Salix planifolia and Salix monttcola. J. Veg. Sci. 7: 237-346.
• 3. DenisiukZ., Korzeniak J. 1999. Zbiorowiska nieleśne Bieszczadzkiego Parku Narodowego. Monogr. Bieszczadzkie 5: 7-162.
• 4. Dzwonko Z., Loster S. 1998. Ochrona półnaturalnych muraw nawapiennych we współczesnym krajobrazie: dynamika roślinności po wycięciu drzew. Ochr. Przyr. 55: 3-23.
• 5. Grime J.P. 1979. Plant strategies and vegetation processes. J.Wiley & Sons, Chichester, New York, Brisbane, Toronto.
• 6. Grime J.P. 2001. Plant strategies, vegetation processes, and ecosystem properties. 2nd ed. Wiley & Sons, Chichester, New York, Weinheim, Brisbane, Singapore, Toronto.
• 7. Hodgson J.G., Grime J.P., Hunt R., Thompson K. 1995. The electronic comparative plant eccology. Chapman & Hall, London, Glasgow, Weinheim, New York, Tokyo, Melbourne, Madras.
• 8. Jasiewicz A. 1965. Rośliny naczyniowe Bieszczadów Zachodnich. Monographiae Botani-cae 20, Warszawa.
• 9. Korzeniak J. 2005. Wpływ zaburzeń antropogenicznych na zróżnicowanie roślinności łąk doliny Wołosatki w Bieszczadzkim Parku Narodowym. Roczniki Bieszczadzkie 13: 67-176.
• 10. Kotula B. 1883 Spis roślin naczyniowych z okolic górnego Strwiąża i Sanu Sprawozdanie Komisyi Fizyjograficzej AU 17: 105-199.
• 11. MagurranA.E. 1988. Ecological diversity and its measurements. Croom Hełm Ltd., London, UK.
• 12. Matuszkiewicz W. 2008. Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• 13. Mirek Z., Piękoś-Mirkowa H., Zając A., Zając M. 2002. Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Biodiversisty of Poland, vol 1. W. Szafer Institute of Botany PAS.
• 14. Nowak M., Kostuch R. 1974. Gospodarka łąkowa i pasterska w Bieszczadach Zachodnich. Probl. Zagosp. Ziem Górskich 13: 5-46.
• 15. PałczyńskiA. 1962. Łąki i pastwiska w Bieszczadach Zachodnich. Roczn. Nauk Roln. 99-D:1-129.
• 16. Prach K., Rehounkova K. 2006. Vegetation succession over broad geographical scales: which factors determine the patterns? Preslia 78: 469-480.
• 17. StatSoft, Inc. 2009. STATISTICA 9 for Windows (Computer program manual). Tulsa, USA.
• 18. ter Braak, C.J.F., Śmilauer, P. 2002. CANOCO Reference Manual and Cano-Draw for Windows User's Guide: Software for Canonical Community Ordination (yersion 4.5). Ithaca, NY, USA.
• 19. van der Maarel E. 1979. Transformation of cover-abundance values in phytosociology and its effects on community similarity. Vegetation 39, 97-114.
• 20. Wołoszczak E. 1894 O roślinności Karpat między górnym biegiem Sanu a Osławą Sprawozdanie Komisyi Fizyjograficznej AU 29: 39-69.
• 21. ZemanekB., WinnickiT. 1999. Rośliny naczyniowe Bieszczadzkiego Parku Narodowego. Roczniki Bieszczadzkie 3: 1-249.
• 22. Zobel M., Suurkask M., Rosen E., Partel M. 1996. The dynamics of species richness in an experimentally restored calcareous grassland. J. Veg. Sci. 7: 203-210.
• 23. Zobel M., van der Maarel E., Dupre C. 1998. Species pool: the concept, its determination and significance for community restoration. J. Veg. Sci. 9: 55-66.