Możliwości ograniczenia występowania barszczu Sosnowskiego (Heracleum sosnowskyi Manden.) w otulinach i na łąkach Doliny Kanału Bydgoskiego

• Autorzy: Łyszczarz R.

Warianty tytułu

EN

Limiting the occurrence of Sosnowski's hosweed (Heracleum sosnowskyi Manden.) in buffer zones and the meadows of the Bydgoszcz Canal Valley

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Herocleum sosnowskyi Manden. stanowi nieustanne zagrożenie ekologiczne i zdrowotne w różnych częściach Polski. Jednym z największych, zwartych i rozprzestrzeniających się na wielohektarowych powierzchniach skupisk barszczu Sosnowskiego są tereny położone w otulinach i na łąkach Doliny Kanału Bydgoskiego. Skutecznym sposobem ograniczenia jego rozwoju okazało się zniszczenie form wegetatywnych herbicydem Roundup 360 SL. Stosowano go w ilości 61- 3001-1 H2O- ha-1. Rozwój nowych roślin z diaspor zostało istotnie zahamowane konkurencyjnym oddziaływaniem zbiorowiska roślinnego ukształtowanego z wysiewu mieszanki siewnej składającej się z agresywnych traw uprawnych. Najlepszym tempem i dynamiką rozwoju po wysiewie charakteryzowała się kupkówka pospolita. W trzecim roku użytkowania stanowiła ponad 54% składu runi. Duże znaczenie w ograniczeniu rozwoju barszczu i zadarnieniu powierzchni miały także festulolium, życica trwała i życica wielokwiatowa. Wykazano, że oprysk oraz trwale zadarnienie powierzchni zmniejszyło istotnie ilość roślin barszczu rozpoczynających wiosenną wegetację oraz ilość i wielkość pędów generatywnych w czasie zbioru I odrostu. Koszenie I odrostu runi łąkowej w okresie kłoszenia się traw dominujących oraz w początkach kwitnienia barszczu i późniejsze jeszcze 1-2 krotne zbiory w sezonie wegetacyjnym gwarantować będą w przyszłości ochronę środowiska przed inwazyjnym powrotem barszczu na te tereny.

EN

Heracleum sosnowskyi Manden. has been posing a constant threat to ecology and health in various parts of Poland. One of the biggest compact and spreading on many-hectare areas Sosnowski's hogweed clusters are the areas located in the buffer zones and meadows of the Bydgoszcz Canal Valley. An effective way to limit the hogweed development has been to destroy its vegetative forms with Roundup 360 SL herbicide. It was applied at the amount of 61- 3001-1H2Oo ha-1. The development of new plants from the diasporas was significantly inhibited by a competitive effect of the plant community developed from sowing a seeding mixture composed of aggressive cultivable grasses. The best development rate and dynamics after sowing was recorded for cocksfoot. In the third year of use it accounted for more than 54% of the sward composition. Limiting the hogweed development and sodding of the area were also considerably enhanced by festulolium, perennial ryegrass and Italian ryegrass. It was demonstrated that spraying and permanent sodding of the area resulted in a significant decrease in the number of hogweed plants starting the spring vegetation and the number and size of generative tillers at the time of the first regrowth harvest. Cutting the first regrowth of the meadow sward over dominant grass heading and at the start of hogweed flowering and even later l-2-tlme-harvests in the growing season will guarantee a future protection of the environment from an invasive hogweed come-back to those areas.

Słowa kluczowe

PL

Heracleum sosnowskyi Manden; ilość i wielkość roślin; mieszanka siewna; zadarnienie powierzchni; zwalczanie barszczu Sosnowskiego

EN

Heracleum sosnowskyi Manden.; number and size of plants; seeding mixture; sodding of the area; hogweed control

• Wydawca: Bydgoskie Towarzystwo Naukowe
• Czasopismo: Ekologia i Technika
• Rocznik: 2012
• Tom: R. 20, nr 2
• Strony: 75--80
• Opis fizyczny: Bibliogr. 17 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Łyszczarz R.

• Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy im. J. J. Śniadeckich w Bydgoszczy, Katedra Łąkarstwa, 85-225 Bydgoszcz, ul. Kordeckiego 20

Bibliografia

• 1. Adamczewski K., Paradowski A. 2007. Barszcz Sosnowskiego (Heraclewn Sosnowskyi Manden.) PIORiN IOR. Ulotka: 4.
• 2. Belotti D. 1984. Określenie metodyki oceny wartości siewnej nasion barszczu - Heracleum Sosnowskyi - Manden.J. Biul. IHAR. 153: 117-123.
• 3. BochniarzA., Bochniarz J. 1986. Barszcz Sosnowskiego - nowa wysokopienna roślina pastewna. Post. Nauk Rol. 6/86: 23-31.
• 4. Drzewiecki J. 1984. Występowanie skrobi w stratyfikowanych nasionach Heraclewn Sosnowskyi Manden. podczas rozwoju postembrionalnego zarodka. Biul. IHAR. 153: 103-116.
• 5. Jurek M. 1989. Wpływ fitofagów na plon zielonej masy barszczu Sosnowskiego (Heracleum Sosnowskyi Manden.). Biul. IHAR. 169, 85-94.
• 6. Jurek M. 1990: Wpływ fitofagów na plon i siłę kiełkowania nasion barszczu Sosnowskiego (Heracleum Sosnowskyi Manden.). Biul. IHAR, 173-174: 117-124.
• 7. Lutyńska R. 139. 1980. Badańia nad aklimatyzacją i wykorzystaniem barszczu Sosnowskiego (Heracleum Sosnowskyi Manden.) jako rośliny pastewnej. Biul. IHAR: 3-37.
• 8. Łyszczarz R., Łuniewski M. 2006. Możliwości odtworzenia potencjału produkcyjnego ekstensywnie użytkowanych trwałych łąk w dolinie Kanału Bydgoskiego. [W:] Człowiek i środowisko przyrodnicze Pomorza Zachodniego, (red.) J. Tarasiuki J. Kępczyński, Uniwersytet Szczeciński, Wydział Nauk Przyrodniczych, t. I, s. 191-200.
• 9. Łyszczarz R., Sus R., Dembek R., Zimmer-Grajewska M., Kornacki P. 2010. Renowacja łąk trwałych położonych na glebach torfowo-murszowych. Woda Śród. Obsz. Wiej. 10, 4: 129-148.
• 10. Miklaszewska K. 2008. Barszcz Sosnowskiego - obcy gatunek inwazyjny: biologia, zagrożenia, zwalczanie. Prog. Plant Protection Post. Ochr. Roślin 48 (1): 297-300.
• 11. Pasieka E. 1977a. Wstępne wyniki badań nad barszczem z gatunku Heracleum sosnowskyi Nowe Rol. 10: 25-26.
• 12. Pasieka E. 1977b. Wartość pokarmowa kiszonki sporządzonej z barszczu gatunku Heracleum sosnowskyi. Nowe Rol. 23: 16-17.
• 13. Pasieka E., Lutyńska R. 1978. Zawartość podstawowych składników pokarmowych w Heracleum Sosnowskl Przeg. Hod. 18: 17-19.
• 14. Wojtkowiak R., Kawalec H., Dubowski A, P. 2008. Barszcz Sosnowskiego (Heracleum Sosnowskyi Manden.). J. Res. Appl. Agric. Eng. 53(4): 137-142.
• 15. Wróbel L, 2008. Barszcz Sosnowskiego (Heracleum sosnowskyi Manden.) w Pieninach. Pieniny - Przyroda i Człowiek. 10, 37-43.
• 16. Wrzesińska D., Wawrzyniak M. 2008. Ocena stopnia uszkodzenia Heracleum Sosnowskyi Mandel. przez fitofagi. Próg. Plant Protection Post. Ochr. Roślin 48(1): 158-160.
• 17. Zglinicki J., Lewandowska J., Stodolak M., Tarczyński S. 1980. Wpływ nawadniania i nawożenia azotem na plonowanie Heracleum Sosnowski. Wyniki doświadczeń terenowych za rok 1980. WODR Minikowo: 32-38.