Ocena wartości paszowej runi z łąk użytkowanych według zaleceń programów rolnośrodowiskowych

• Autorzy: Dembek R. , Łyszczarz R. , Suś R.

Warianty tytułu

EN

Assessment of forage sward value from meadows utilized according to the agri-environmental program recommendations

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Badania, których celem była ocena jakości i plonowania łąk użytkowanych według zaleceń programu rolno-środowiskowego dla półnaturalnych łąk dwukośnych (wariant: P0lb), prowadzono w latach 2006-2009 na powierzchni 158 ha łąk na glebach hydrogenicznych położonych w centralnej części Doliny Kanału Bydgoskiego. W runi odnotowano 109 gatunków roślin naczyniowych tworzących plon rolniczy, w tym 19 gatunków traw, 7 motylkowatych, 21 turzycowatych i sitowatych oraz 65 z innych rodzin botanicznych, głównie roślin dwuliściennych, wśród których występowały dwa gatunki chronione: Ostericwn pa-lustre i Dactylorhiza incarnata. Trawy stanowiły średnio niespełna 48% runi, motylkowate nieco ponad 1%, turzycowate i sitowa te 21%. a pozostałe gatunki 30%. Duży udział gatunków o małych walorach użytkowych sprawiał, że uśrednione syntetyczne wskaźniki jakości wyrażane liczbami wartości użytkowej mieściły się w dolnych granicach runi miernej. Wyniki analiz chemicznych wskazywały na bardzo niską zawartość białka ogólnego, nadmierną zawartość włókna, niską fosforu i skrajnie niską potasu. Świadczą one o zbyt późnym terminie koszenia pierwszego pokosu, dotychczas nie spotykanym w krajowej praktyce łąkarskiej i nadmiernym wyczerpaniu gleby z dostępnych form fosforu oraz potasu. Ruń drugiego odrostu posiadała lepsze walory paszowe, zwłaszcza w zakresie zawartości białka ogólnego. Pomimo hydrogenicznego pochodzenia badanych łąk duży wpływ na plony miał poziom i rozkład opadów w sezonie wegetacyjnym. Średnie plony na poziomie 3,54 t.-ha-1 w powiązaniu z niską jakością surowca powodują znikome zainteresowanie aspektem paszowym, a jedynie pozyskiwaniem środków z puli dofinansowania przewidzianego w ramach programu rolnośrodowiskowego.

EN

Studies, conducted to evaluate the quality and yielding of meadows utilized according to agri-environment program guidelines for double-cut, semi-natural meadows (variant P01b), were carried out between 2006 and 2009 and covered area of 158 ha of meadows located on hydrogenic soils located within the central part of the Bydgoszcz Canal Valley. 109 species of vascular plants comprising the agricultural yield were identified, including 19 grass species, 7 papilionaceus species, 21 species from the sage and rush family as well as 65 species from other botanical groups, primarily dicotyledonous, among those two protected species: Ostericum palustre and Dactylorhiza incarnate. Grasses comprised and average of 48% of the sward, papilionaceus slightly above 1%, sage and rush 21% and the remaining species 30% of the sward. High participation of plants of low usefulness value contributed to the fact that the average synthetic indicators of sward quality measured as usefulness value numbers were in the lower boarders of a low quality sward. Chemical analysis indicated a very low amount of total protein, excessive amount of crude fiber, low amount of phosphorus and an extremely low amount of potassium. These results indicate that the first cut was harvested too late, allowing the soil to be depleted of phosphorus and potassium. The sward of the second cut was characterized by higher fodder values, particularly by higher amount of total protein and lower amount of crude fiber. Despite the hydrogenic nature of the studied meadows, the amount and frequency of rainfall during the vegetative season had a significant impact on the yield. The average yield of 3,54 t- ha-1 combined with. its low quality result in the lack of interest in the fodder aspect of meadow utilization. Instead these meadows are used to gain funding from the agri-environment programs resources.

Słowa kluczowe

PL

łąki; programy rolno-środowiskowe; skład botaniczny; plon; jakość runi

EN

meadows; agri-environmental programs; botanical composition; yield; quality of sward

• Wydawca: Bydgoskie Towarzystwo Naukowe
• Czasopismo: Ekologia i Technika
• Rocznik: 2012
• Tom: R. 20, nr 3
• Strony: 162--169
• Opis fizyczny: Bibliogr. 18 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Dembek R.

autor

Łyszczarz R.

autor

Suś R.

• Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy im, J. J. Śniadeckich w Bydgoszczy, Katedra Łąkarstwa, 85-225 Bydgoszcz, ul. Ks. A. Kordeckiego 20

Bibliografia

• 1. Antoniewicz A., Żebrowska T. 1997. Tabele wartości pokarmowej pasz. [W:] Normy żywienia bydła, owiec i kóz, Instytut Zootechniki. Kraków, 121-213.
• 2. Choromański K, Choromańska D. Sapek A. 1991. Jakość siana pierwszego pokosu w la¬tach 1985-1987 na tle terminu zbioru. Wiad. Mel. i Łąk. nr l, 17-19.
• 3. Falkowski M., Kukułka L, Kozłowski S. 2000. Właściwości chemiczne roślin łąkowych. Wy¬dawnictwo AR w Poznaniu.
• 4. Filipek J. 1973. Projekt klasyfikacji roślin łąkowych i pastwiskowych na podstawie liczb wartości użytkowej, Postępy Nauk. Rolniczych 4: 59-68.
• 5. Filipek J. 1983. Sposoby i metody jakościo¬wej oceny runi. [W:] Łąkarstwo i gospodarka łąkowa, PWRLL, Warszawa: 208-218.
• 6. Grabarczyk S. 1975. Melioracje rolne. [W:] Podstawy agrotechniki, PWRiL: 77-135.
• 7. Krasicka-Korczyńska E. 2008. Effect of the cutting date on blooming and fruit-bearing of Ostericum palustre Besser. Acta Agrobo-tanica61(l): 129-136.
• 8. Łyszczarz R., Miatkowski Z.. Dembek R. 2006, Persistent. green grounds in the Bydgoszcz Canal Valley - the status and future use from the perspective of the Minikowo advising centre. Polish J. Env. Sc. 15, 5D P. 1: 215-219.
• 9. Łyszczarz R., Dembek R. 2006. Skład botaniczny i potencjał produkcyjny ekstensywnie użytkowanych łąk w Dolinie Kanału Bydgoskiego. [W:] Człowiek i środowisko przyrodnicze Pomorza Zachodniego, I. Środowisko biotyczne - biologia środowiskowa, eksperymentalna i stosowana. Uniwersytet Szczeciński, Wydział Nauk Przyrodniczych, Szczecin: 183-189.
• 10. Łyszczarz R., Łuniewski M. 2006. Możliwości odtworzenia potencjału produkcyjnego ekstensywnie u żyłkowanych łąk w dolinie Kanału Bydgoskiego. W: Człowiek i środowisko przyrodnicze Pomorza Zachodniego, I. Środowisko biotyczne - biologia środowiskowa, eksperymentalna i stosowana. Uniwersytet Szczeciński, Wydział Nauk Przyrodniczych, Szczecin: 190-200.
• 11. Łyszczarz R, Sus R. 2009. Dynamika wód gruntowych i osiadania powierzchni gleb hydrogenicznych w dolinie Kanału Bydgoskiego. Woda Śród. Obsz. Wiej. 9, 4: 163-175.
• 12. Łyszczarz R., Sus R., Dembek R.. Zimmer-Grajewska M. 2009. Permanent Grassland by the Bydgoszcz Canal. [W:] E. Śliwińska, E. Spychaj -Fabisiak (eds), Understanding the requirements for development of agricultural production and of rural areas in the Kuyavian-Pomeranian province as a result. of scientific research. University Press, University of Technology and Live Sciences in Bydgoszcz: 211-223.
• 13. Łyszczarz R., Dembek R., Sus R., Zimmer-Grajewska M., Kornacki P. 2010. Renowacja łąk trwałych położonych na glebach torfowo-murszowych. Woda Śród. Obsz. Wiej. 10, 4: 129-148.
• 14. Pawlak T. 1992. Zmiana wartości paszowej traw w zależności od przebiegu fazy kłosze¬nia. Wiadomości 1MUZ, T. XVII, 2: 233-253. Falenty.
• 15. Roguski W. 1961. Zagospodarowanie łąk w dolinie Kanału Bydgoskiego w świetle badań i doświadczeń przeprowadzonych w latach 1948-1952. Roczniki Nauk Rolniczych, F 74: 581-672.
• 16. Stańko-Bródkowa B. 1971. Proces drewnienia wiechliny łąkowej (Poa pratensis L.) i śmiałka darniowego (Deschampsia caespitosa [L.] P.B.) w zależności od faz rozwojowych. Zesz. Prób. Post. Nauk Roln. 114: 145-149.
• 17. Zarzycki K., Trzcińska-Tacik H., Różański W., Szeląg Z., Wołek J., Korzeniak U. 2002. Ekologiczne liczby wskaźnikowe roślin naczyniowych Polski, IB PAN, Kraków.
• 18. Rozporządzenie Rady Ministrów póz. 1809 z dnia 20 lipca 2004 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu udzielania pomocy finansowej na wspieranie przedsięwzięć rolno-środowiskowych i poprawy dobrostanu zwierząt objętej planem rozwoju obszarów wiejskich. Dz. U. Nr 174 (2004): 12119-12148.