Ocena skuteczności zintegrowanej ochrony czynnej populacji motyli i roślinności nieleśnej w Kampinoskim Parku Narodowym

• Autorzy: Michalska-Hejduk D. , Kopeć D.

Warianty tytułu

EN

Evaluation of results of integrated active protection of butterflies populations and non-forest vegetation in Kampinoski National Park

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Półnaturalne łąki i szuwary turzycowe są siedliskiem wielu gatunków roślin i zwierząt, chronionych w ramach Natura 2000. Jednym ze sposobów ochrony tego typu ekosystemów był projekt "Ochrona i poprawa jakości siedlisk rzadkich motyli podmokłych łąk półnaturalnych - Motylowe Łąki", realizowany przez Regionalne Centrum Ekologiczne w czterech obszarach Natura 2000 na terenie Polski. Jednym z obszarów, objęty projektem od 2007 r., był obszar PLC 140001 Puszcza Kampinoska. Celem niniejszej pracy była ocena skutków prowadzonej ochrony czynnej na zachowanie zbiorowisk nieleśnych na dwóch wybranych obiektach, nieobjętych szczegółowym monitoringiem. Badania wykazały, że w badanych zbiorowiskach roślinnych nastąpiły pozytywne zmiany, które były jednocześnie wspierane przez inne procesy, niezwiązane z wykonywanymi zabiegami ochronnymi. Największe różnice pomiędzy fragmentami koszonymi i niekoszonymi dotyczą zmiany powierzchni szuwarów turzycowych, łąk wilgotnych, zarośli wierzbowych i olsów. Często jest to związane z zachodzącymi procesami sukcesji we fragmentach nie objętych zabiegami ochronnymi. Natomiast w częściach poddanych ochronie czynnej wyraźnie wrosła powierzchnia zmienno-wilgotnych łąk trzęślicowych, gdy tymczasem ich powierzchnia we fragmentach niekoszonych nieznacznie spadła.

EN

Semi-natural, wet meadows are habitats for many butterfly species, protected in Natura 2000 sites. Among them, there are some rare species whose populations may survive only on that wetland eco-systems. Although Poland has some of the most suitable sites for the species, current changes in agriculture and land use (f.e. overgrowing, drainage, non-optimal use, fragmentation) call for extensive and quick conservation activities. Otherwise the habitat ąuality will suffer and target species may face extinction (www.rec.org.pl). In Kampinoski National Park the project "Conservation and Upgrading of Habitats for Rare Butterflies of Wet, Seml-Natural Meadows" is realised since 2007. The project is focused on conservation and upgrade of habitats for two rare butterfly species Maculinea teleius, Ly-caena dispar. The aim of this paper was to evaluate effects of active protection in two objects in Kampinoski National Park. The advantage of active protection are as follow: increasing of specimens of both butterfly species, increasing of Sanguisorba officinalis - plant which is necessary for caterpillars of one of protected butterfly, increasing of area of wet meadows (especially purple moor grass meadows). The disadvantage was leaving the biomass- especially willow shoots after cutting which can lead to eutrophication. Not stable financial support cause that it is not surę that mowing will be continuous. One, initial mowing, can lead to acceleration of the succession. Mowing sedges communities are usually not necessary. These communities are very resistant to overgrowing by willows in present water condition (they have not changed for 15 years without mowing).

Słowa kluczowe

PL

ochrona czynna; zmiany roślinności; motyle; program Life; Kampinoski Park Narodowy

EN

active protection; vegetation changes; butterflies; Life program; Kampinoski National Park

• Wydawca: Bydgoskie Towarzystwo Naukowe
• Czasopismo: Ekologia i Technika
• Rocznik: 2012
• Tom: R. 20, nr 1
• Strony: 34--40
• Opis fizyczny: Bibliogr. 13 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Michalska-Hejduk D.

autor

Kopeć D.

• Uniwersytet Łódzki, Katedra Geobotaniki i Ekologii Roślin, 90-237 Łódź, ul. Banacha 12/16

Bibliografia

• 1. Dzierżą P., Kotowski W. (red.) 2009. Motylowe łąki - ochrona i poprawa jakości siedlisk rzadkich motyli podmokłych łąk półnaturalnych. Plan działań wykonany w ramach projektu LIFE06 NAT/PL/OOOlOO.Warszawa, 2009. http://www.rec.org.pl/life/wersja_polska/dokumenty/plan działań
• 2. Ebert G. (red.) 1991. Die Schmetterlinge Baden-Wurttembergs, Band I: Tagfalter, Ver-lag Eugen Ulmer, 552 s.
• 3. Faliński J. B. 1990. Kartografia geobotaniczna. Część 2: Kartografia fitosocjologiczna. PPWK Warszawa-Wrocław: 1-283.
• 4. http://www.rec.org.pl/life/wersja_polska/dokumenty/ Strona internetowa regionalnego Centrum Ekologicznego.
• 5. Kącki Z., Michalska-Hejduk D. 2010. Assessment of Biodiversity in Molinia Meadows in Kampinoski National Park Based on Biocenotic Indicators. Polish J. of Environ. Stud. 19, 2: 351-362.
• 6. Kołos A. 1991. Oddziaływanie sąsiedztwa lasu na przebieg sukcesji na porzuconych łąkach w dolinie Narewki [Influence of the forest vicinity in the course of succession in abandoned meadows in the Narewka river valley]. Phytocoenosis 3 (N.S.), Seminarium Geobotanicum l; Warszawa-Białowieża: 119-126.
• 7. Michalska-Hejduk 2001. Stan obecny i kierunki zmian roślinności nieleśnej Kampinoskiego Parku Narodowego. - Monogr. Bot. 89: 1-134.
• 8. Michalska-Hejduk D., Kopeć D. 2009. Ocena efektywności czynnej ochrony zbiorowisk nieleśnych na przykładzie kompleksu łąkowego Granica w Kapinoskim Parku Narodowym. [W:] Trwałość i efektywność ochrony przyrody w polskich parkach narodowych. Andrzejewska A., Lubański A. (red.). Kampinoski Park Narodowy, Izabelin: 247-258.
• 9. Michalska-Hejduk D., Kopeć D., Kucharski L., Kębłowska A., Otręby A., Kloss M., Dembek A. 2011. Roślinność terenów mokradłowych - stan zachowania i tendencje dynamiczne. [W:] Ochrona i renaturyzacja mokradeł Kampinoskiego Parku Narodowego. Okruszko T., Mioduszewski W., Kucharski L. (red.). Wydawnictwo SGGW, Warszawa: 119-141.
• 10. Okruszko T., Mioduszewski W., Krogulec E., Michalska-Hejduk D., Kopeć D., Piórkowski H., Gruszczyński T., Kubrak J. 2011. Ocena potrzeb i możliwości renaturyzacji. [W:] Ochrona i renaturyzacja mokradeł Kampinoskiego Parku Narodowego. Okruszko T., Mioduszewski W., Kucharski L. (red.). Wydawnictwo SGGW, Warszawa: 143-181.
• 11. Pawlikowski P., Kotowski W. (red.) 2009. Mo-nitoring przyrodniczy roślinności w latach 2007-2009 na obszarze wdrażania projektu "Ochrona i poprawa jakości siedlisk rzadkich motyli podmokłych łąk półnaturalnych" http://www.rec.org.pl/life/wersja_polska/dokumenty/raport z monitoringu roślinności.
• 12. Piórkowski H. 2002. Wykorzystanie zdjęć lotniczych i satelitarnych w monitorowaniu spontanicznej sukcesji zbiorowisk zaroślowych w obszarach mokradłowych Doliny Biebrzy. [W:] Aktualne problemy ochrony mokradeł. Ochrona czynna przyrody mokradeł. (Dembek W. red.). Wydawnictwo IMUZ, Falenty: 43-58.
• 13. Sielezniew M. (red.) 2009. Podsumowanie monitoringu motyli prowadzonego w latach 2007-2009 na obszarach projektu Life 06Nat/Pl/000100 "Ochrona i poprawa jakości siedlisk rzadkich motyli podmokłych łąk półnaturalnych" http://www.rec.org.pl/life/wersja_polska/dokumenty/raport z monitoringu motyli.