Wybór taboru dla systemu publicznego transportu miejskiego z wykorzystaniem metodyk: wyelokryterialnego i grupowego podejmowania dezycji

• Autorzy: Żak J.

Warianty tytułu

EN

Fleet selection for a public transportation system based on the methodologies of: multiple criteria and group decision making

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule zaprezentowano metodykę rozwiązywania problemu wyboru/ selekcji taboru dla systemu publicznego transportu miejskiego. Problem decyzyjny sformułowano, jako zadanie wielokryterialnego szeregowania wariantów - tramwajów niskopodłogowych. W procesie decyzyjnym uwzględniono interesy różnych podmiotów, tj. reprezentantów: pasażerów, operatora (przewoźnika) i władz miejskich (w tym organów organizujących transport miejski). Zdefiniowano spójną rodzinę kryteriów oceniających warianty (tramwaje). Przedstawiono sposób definiowania i modelowania preferencji decydentów i interwenientów oraz osiągania kompromisu grupowego według dwóch odrębnych ścieżek (schematów), tj.: "ex-ante" i "ex-post". W eksperymentach obliczeniowych wykorzystano metodę AHP.

EN

The paper presents the methodology of solving a fleet selection problem for a public transportation system. The decision problem is formulated as a multiple criteria ranking of variants – low-floor tram–cars. The interests of different stakeholders, such as the representatives of: passengers, operator (carrier) and local authorities (including public transport organizers) have been taken into account in the decision making process. A consistent family of criteria, evaluating variants (trams), has been defined. The way of defining and modeling decision maker’s (DM’s) and interveners’ preferences as well as reaching the group compromise along two separate frameworks, i.e.: “ex-ante” and “expost” has been presented. The AHP method has been applied in the computational experiments.

Słowa kluczowe

PL

zarządzanie taborem; publiczny transport miejski; wielokryterialne metody szeregowania; grupowe podejmowanie decyzji

EN

public transport; multiple criteria

• Wydawca: Sieć Badawcza Łukasiewicz - Poznański Instytut Technologiczny
• Czasopismo: Logistyka
• Rocznik: 2011
• Tom: nr 6
• Strony: CD--CD
• Opis fizyczny: -pełny tekst, Bibliogr. 25 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Żak J.

• 1Politechnika Poznańska, Wydział Maszyn Roboczych i Transportu

Bibliografia

• [1] Bieńczak M., Fierek S., Kruszyński M., Żak J.:Wielokryterialna ocena tramwajów przeznaczonych do obsługi systemu transportu publicznego. W: Bukowski L. (red.) „Wybrane zagadnienia logistyki stosowanej”, Kraków, 2009, s. 252-261.
• [2] Crainic T., Laporte G.: Planning Models for Freight Transportation. European Journal of Operational Research, Vol. 97, No. 3, 1997, s. 409–438.
• [3] Czyżak P, Żak J. A Model of an Urban Transportation System Formulated as a Multiobjective Mathematical Programming Problem Under Uncertainty. Journal of Advanced Transportation; Vol. 29, No. 1, 1995, s. 43–62.
• [4] DeSanctis G., Gallupe R.: A Foundation for the Study of Group Decision Support Systems. Management Science, Vol. 33, No. 5, 1987, s. 589-609.
• [5] Dyer R., Forman E.: Group Decision Support with the Analytic Hierarchy Process. Decision Support Systems, Vol. 8, 1992, s. 99-124.
• [6] European Commission: White Paper-European Transport Policy for 2010. Time to decide. Brussels 2001.
• [7] Eurostat - http://epp.eurostat.ec.europa.eu.
• [8] Gasiński L., Kłos Z., Żak J.: Problemy kształtowania jakości eksploatacyjnej pojazdów i innych obiektów technicznych. Wydawnictwo PP, Poznań, 1994.
• [9] Jarke M., Jelassi T., Shakun M.: MEDIATOR: Toward a Negotiation Support System. European Journal of Operational Research, Vol. 31, No. 3, 1987, s. 314-334.
• [10] Jelassi T., Kersten G., Zionts S.: An Introduction to Group Decision and Negotiation Support. W: Bana e Costa C. (red.): Readings in Multiple Criteria Decision Aid. Springer-Verlag, Berlin, 1990, s.537-568.
• [11] Keeney R., Raiffa H.: Decisions with Multiple Objectives. Preferences and Value Tradeoffs. Cambridge University Press, Cambridge, 1993.
• [12] Kenworthy J., Laube E. (red.): The Millennium Cities Database for Sustainable Transport. International Society of Public Transport, Brussels, 2001.
• [13] Kolman R.: InŜynieria jakości. Państwowe Wyd. Ekonomiczne, Warszawa, 1992.
• [14] Lewandowski A.: Decision Support System for Group Decision Making: Decision Theoretic Framework. Decision Support Systems, Vol. 5, 1989, s. 403-423.
• [15] Leyva-Lopez J., Fernandez-Gonzalez E.: A New Method for Group Decision Support Based on ELECTRE III Methodology. European Journal of Operational Research, Vol. 148, No. 1, 2003, s. 14-27.
• [16] Roy B.: Decision-Aid and Decision Making. European Journal of Operational Research, Vol. 45, 1990, s. 324–331.
• [17] Rudnicki A. Jakość komunikacji miejskiej. Wyd. SITK, Kraków, 1999.
• [18] Saaty T.: The Analytic Hierarchy Process. McGraw-Hill, New York, 1980.
• [19] Saaty T.: Transport Planning with Multiple Criteria: The Analytic Hierarchy Process Applications and Progress Review. Journal of Advanced Transportation, Vol. 29, No. 1, 1995, s. 81–126.
• [20] Vuchic V.: Urban Transit: Operations, Planning and Economics. J. Wiley and Sons, New York, 2005.
• [21] Żak J.: The Methodology of Multiple Criteria Decision Making/Aiding in Public Transportation. Journal of Advanced Transportation, Vol. 45, No. 1, 2011, s.1-20.
• [22] Żak J. The Methodology of Multiple-Criteria Decision Making in the optimization of an Urban Transportation System: Case Study of Poznan City in Poland. International Transactions in Operational Research Vol. 6, 1999, s.571–590.
• [23] Żak J.: Wielokryterialne wspomaganie decyzji w transporcie drogowym. Wyd. Politechniki Poznańskiej, rozprawa nr 394, Poznań, 2005.
• [24] Żak J., Bożek M., Cieślik R.: Wielokryterialna metoda wyboru środka transportowego dla systemu komunikacji miejskiej. W: Materiały Konferencji Naukowo-Technicznej: Problemy komunikacyjne miast w warunkach zatłoczenia komunikacyjnego, Poznań, 8–10 października, 1997, s. 84–90.
• [25] Żak J., Fierek S.: Design and Evaluation of Alternative Solutions for an Integrated Urban Transportation System. Proceedings of the World Conference on Transport Research, Berkeley, June 24-28, 2007 (WCTR’2007 - CD Proceedings – 21 stron).