Profile Distribution and Mobility of Lead in Selected Arable Soils from Pradolina Glogowska

• Autorzy: Jaworska H. , Dąbkowska-Naskręt H.

Warianty tytułu

PL

Profilowa dystrybucja i mobilność ołowiu w wybranych glebach uprawnych z obszaru Pradoliny Głogowskiej

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Analysis of the total content of microelements in soils and their speciation and mobility enables to asses the quality of the environment and identify the impact of anthropogenic factors on the functioning of various natural ecosystems. The aim of the research was to determine the mobility and profile distribution of lead and sequentially isolated fractions of lead in arable Luvisols of various texture from Pradolina Glogowska. The total content of metals was performed using AAS method, after the digestion of soils in mixture of HF and HClO4 and the content of mobile forms of Pb using sequential analysis. In the soils studied the total content of lead was in the range 17.40–45.36 mg kg–1. These values do not exceed the geochemical background level, for this metal. The sequential analysis showed that the highest share in total lead content was fraction VII (residual) of approximately 40 % and the lowest in fractions I–III below 5 % of the total metal. The above results allow to classify the soils tested to uncontaminated. The results also indicate a relatively low mobility of lead in soils. These soils can be used for all agricultural and horticultural crops production, due to principles of rational use of agricultural production area.

PL

Analiza całkowitych zawartości mikrślementów w glebach oraz ich mobilności umożliwia ocenę stanu środowiska na danym terenie oraz określenie wpływu czynników antropogennych na funkcjonowanie ekosystemów przyrodniczych. Celem niniejszej pracy było określenie mobilności oraz profilowej dystrybucji ołowiu w uprawnych glebach płowych z obszaru Pradoliny Głogowskiej, będących pod wpływem oddziaływania Huty Miedzi Głogów. Całkowitą zawartość ołowiu oznaczono metodą AAS po mineralizacji w mieszaninie kwasów HF i HClO4, natomiast zawartość form mobilnych Pb, wg zmodyfikowanej przez Millera i in. (1986) [6] analizy sekwencyjnej. Morfologia, uziarnienie i właściwości fizykochemiczne pozwoliły zakwalifikować badane gleby do podtypu gleb płowych typowych, wytworzonych z utworów pyłowych oraz do gleb o odczynie w zakresie od lekko kwaśnego do zasadowego. Całkowita zawartość ołowiu wynosiła 17,40-45,36 mg kg-1. Wartości te nie przekraczają poziomu tła geochemicznego, co pozwala uznać gleby tego regionu za niezanieczyszczone tym pierwiastkiem. W analizie sekwencyjnej największy udział w zawartości całkowitej ołowiu miała frakcja 7 (rezydualna) około 40 %, a najmniejszy frakcje 1-3, poniżej 5 % zawartości całkowitej badanego metalu. Uzyskane wyniki wskazują na stosunkowo małą mobilność ołowiu w badanych glebach. Gleby te mogą być przeznaczone pod wszystkie uprawy ogrodnicze i rolnicze, zgodnie z zasadami racjonalnego wykorzystania rolniczej przestrzeni produkcyjnej.

Słowa kluczowe

EN

soil; lead; sequential analysis

PL

gleba; ołów; analiza sekwencyjna

• Wydawca: Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
• Czasopismo: Ecological Chemistry and Engineering. A
• Rocznik: 2011
• Tom: Vol. 18, nr 11
• Strony: 1417--1424
• Opis fizyczny: Bibliogr. 28 poz., tab., rys.

Twórcy

autor

Jaworska H.

autor

Dąbkowska-Naskręt H.

• Department of Soil Science and Soil Protection, University of Technology and Life Sciences in Bydgoszcz, ul. Bernardyńska 6, 85–029 Bydgoszcz, Poland, phone: [phone],

Bibliografia

• [1] Alloway B.J. and Ayres D.C.: Chemiczne procesy zanieczyszczenia środowiska. PWN, Warszawa 1999.
• [2] Kabata-Pendias A. and Pendias H.: Biogeochemia pierwiastków śladowych. Wyd. PWN Warszawa 1999, 192–209.
• [3] Rosada J.: Stan środowiska rolniczego w rejonie oddziaływania emisji Huty Miedzi „Głogów”. Wyd. Inst. Ochrony Roślin PIB, Poznań 2008, 19, 3–37.
• [4] Dobrzański B. and Uziak S.: Rozpoznawanie i analiza gleb. PWN, Warszawa 1972.
• [5] Crock I.G. and Severson R.C.: Four Reference Soil and Rock Samples for Measuring Element Availablity from the Western Energy Regions. Geol. Survey Circular 1980, 841, 1–16.
• [6] Miller W.P., Martens D.C. and Zelazny L.W.: Effect of sequence in extraction of trace metals from soils. Soil Sci. Soc. of America J. 1986, 50, 598–601.
• [7] Dąbkowska-Naskręt H.: Oznaczanie zawartości ołowiu w glebach metodą ekstrakcji sekwencyjnej wg Millera. Ołów w środowisku – problemy ekologiczne i metodyczne. Zesz. Nauk. – PAN – Człowiek i środowisko 1998, 21, 85–91.
• [8] Systematyka Gleb Polski: Roczn. Glebozn. 1989, 40(3/4).
• [9] Klasyfikacja uziarnienia i utworów mineralnych. PTG (2008): Roczn. Glebozn. 2009, 60(2), 5–16.
• [10] Weber J.: Submicromorphology of contaminants emitted to the soil by the copper smelters. Zesz. Probl. Post. Naukl Roln. 1995, 418, 527–534.
• [11] Strączyński S. and Andruszczak E.: Ocena stanu zanieczyszczenia miedzią gleb i roślin w rejonie Huty Miedzi „Głogów”. Miedź i molibden w środowisku. Zesz. Nauk. – PAN – Człowiek i środowisko 1996, 14, 230–235.
• [12] Karczewska A.: Metale ciężkie w glebach zanieczyszczonych emisjami hut miedzi – formy i rozpuszczalność. Zesz. Nauk Akad. Roln. Wrocław 2002, CLXXXIV, 432, 159–160.
• [13] Gworek B., Barański A., Czarnomski K., Sienkiewicz J. and Porebska G.: Procedura oceny ryzyka w zarządzaniu gruntami zanieczyszczonymi metalami ciężkimi. IOś, Warszawa 2000.
• [14] Cieśla W., Dąbkowska-Naskręt H., Długosz J., Jaworska H. and Zalewski W.: Chrom i nikiel w czarnych ziemiach i glebach płowych obszaru Kujaw oraz Ziemi Dobrzyńskiej, [in:] Chrom, nikiel i glin – problemy ekologiczne i metodyczne, Ossolineum, Warszawa 1993, 43–48.
• [15] Gworek B. and Czarnowska K.: Metale ciężkie w glebach wytworzonych z utworów aluwialnych i ślicznych okolic Warszawy. Roczn. Glebozn. 1996, XLVII, suplement, 63–73.
• [16] Terelak H. and Piotrowska M.: Zawartość ołowiu w glebach użytków rolnych Polski i wybranych województw. Zesz. Nauk. – PAN – Człowiek i środowisko 1998, 21, 19–24.
• [17] Kabata-Pendias A., Motowicka-Terelak T., Piotrowska M., Terelak H. and Witek T.: Ocena stopnia zanieczyszczenia gleb i roślin metalami ciężkimi i siarką. IUNG, Puławy 1993, Seria P 53, 7–10.
• [18] Gworek B.: Pierwiastki śladowe (Mn, Zn, Cr, Cu, Ni, Co, Pb, Cd) w glebach uprawnych wytworzonych z glin zwałowych i utworów pyłowych północno-wschodniego regionu Polski. Roczn. Glebozn. 1985, 36(2), 43–59.
• [19] Polyak K. and Hlavay J.: Environmental mobility of trace metals in sediments collected in the Lake Balaton. Fresenius J. Anal. Chem. 1999, 363, 587–593.
• [20] Zerbe J., Sobczyński T., Elbanowska H. and Spiak J.: Speciation of heavy metals in bottom sediments of lakes. Polish J. Environ. Stud. 1999, 8(5), 331–339.
• [21] Zeien H. and Brummer G.: Chemische Extractionen zur Bestimung von Schwerenmetallbindungsformen in Boden. Mitteilgn. Dtsch. Bodenkundl. Gesselsch. 1989, 59(1), 505–506.
• [22] Gerritse R.G. and van Driel W.: The relationship between adsorption of trace metals, organic matter and pH in temperate soils. J. Environ. Quality 1984, 13, 197–204.
• [23] Thomas R., Ure A.M., Davidson C., Littelejohn D., Rauret G., Rubio R. and Lopez-Sanchez J.: Three-stage sequential extraction procedure for the determination of metals in river sediments. Anal. Chim. Acta 1994, 286, 423–429.
• [24] Ure A.M.: Single extraction schemes for soil analysis and related application. Sci. Total Environ. 1996, 178, 3–10.
• [25] Mc Bride M.: Reactions controlling heavy metal solubility in soils. Adv. Soil Sci. 1989, 10, 1–56.
• [26] Ure A.M.: Single extraction schemes for soil analysis and related application. Sci. Total Environ. 1996, 178, 3–10.
• [27] Bezak-Mazur E.: Specjacja w ochronie i inżynierii środowiska. PAN, Komitet Inżynierii środowiska, Kielce 2004.
• [28] Li L.Y. and Li R.: The role of clay minerals and H+ ion effect on removal of Pb from contaminated soils. Can. Geotech. J. 2000, 37, 1–12.