Changes in Water Quality of Melioration Systems in Upper Narew River Catchment

• Autorzy: Skorbiłowicz M.

Warianty tytułu

PL

Zmiany jakości wód systemów melioracyjnych w zlewni górnej Narwi

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The study aimed at determining the quality of surface waters from open melioration ditches in upper Narew River catchment depending on their spatial localization. Following melioration objects were selected to study (open ditches): Orlanka, Suprasl-Grodek-Lachy, Trzcianne-Neresl, Suprasl-Fasty, Choroszcz-Konowaly, Zubowo-Ploski, Zabludow-Rudnia. The objects were meliorated in 1976–1985 in a form of open ditches network and complementary drainage. Melioration of green lands consists of the outflow ditches built to drain larger meadow complexes and accelerate the water outflow from the catchment. Most of melioration ditches are localized around agricultural lands (meadows and pastures), then on arable lands and not agriculturally performed areas (peat-bogs). Green lands are situated on peat-muck soils and occupy about 85 % of area. In total, 21 measurement points were set. Analyses were made since January 2005 till December 2007 once a month. Following items were determined in collected samples: N-NH4+, N-NO2 –, N-NO3–, P-PO43–, S-SO42–, Cl–, specific conductivity, acidity (pH), Ca2+, Mg2+, Na+, K+, Fe2+/3+ and Zn2+ by means of colorimetric, potentiometric, as well as AAS and EAS techniques. Water quality in melioration ditches appeared to be dependent on the character of irrigated area. Water from melioration ditches in upper Narew River catchment is characterized by I and II, and sometimes III quality class for surface water. A considerable part of organic soils in upper Narew River valley affect the chemical composition of waters from open melioration ditches.

PL

Celem pracy było określenie jakości wód powierzchniowych z otwartych rowów melioracyjnych w zlewni górnej Narwi w zależności od ich lokalizacji przestrzennej. Do badań wybrano następujące obiekty melioracyjne (rowy otwarte): Orlanka, Supraśl-Gródek-Lachy, Trzcianne-Nereśl, Supraśl-Fasty, Choroszcz--Konowały, Zubowo-Ploski oraz Zabłudów-Rudnia. Obiekty zostały zmeliorowane w latach 1976-1985 siecią rowów otwartych i drenowaniem uzupełniającym. Melioracje użytków zielonych stanowią rowy odpływowe wykonane w celu odwodnienia większych kompleksów łąk i przyśpieszenia spływu wód ze zlewni. Większość rowów melioracyjnych jest położona w obrębie użytków rolnych (łąk i pastwisk), w mniejszym stopniu na polach ornych oraz terenach nieużytkowanych rolniczo (torfowo-bagiennych). Użytki zielone są położone na glebach torfowo-murszowych stanowiące około 85 % powierzchni. Ogółem wybrano 21 punktów badawczych. Analizy wykonywano w okresie od stycznia 2005 do grudnia 2007 raz w miesiącu. W próbkach oznaczano stężenie N-NH4+, N-NO2-, N-NO3-, P-PO43-, S-SO42-, Cl-, przewodność właściwą, odczyn (pH), Ca2+, Mg2+, Na+ , K+, Fe2+/3+ i Zn2+ metodami kolorymetrycznymi, potencjometrycznymi oraz ASA i ESA. Na podstawie wyników badań stwierdzono, że jakość wód w rowach melioracyjnych jest uzależniona od charakteru odwadnianego obszaru. Wody z rowów melioracyjnych zlewni górnej Narwi zaliczono do I i II, a czasami III klasy jakości wód powierzchniowych. Znaczny udział gleb organicznych w dolinie górnej Narwi wywiera wpływ na skład chemiczny wód z otwartych rowów melioracyjnych.

Słowa kluczowe

EN

melioration systems; water quality; nitrates; mineral components

PL

systemy melioracyjne; jakość wód; azotany; składniki mineralne

• Wydawca: Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
• Czasopismo: Ecological Chemistry and Engineering. A
• Rocznik: 2011
• Tom: Vol. 18, nr 9-10
• Strony: 1339--1346
• Opis fizyczny: Bibliogr. 13 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Skorbiłowicz M.

• Department of Technology in Engineering and Environmental Protection, Bialystok University of Technology, ul. Wiejska 45a, 15–351 Białystok, Poland,

Bibliografia

• [1] Heathwaite A.L. and Dils R.M.: Sci. Total Environ. 2000, 251–252, 523–538.
• [2] McDowell R.W., Sharpley A.N., Condron L.M., Haygarth P.M. and Brookes P.C.: Nutr. Cycl. Agroecosyst. 200, 159, 269–284.
• [3] DeLaune P.B., Moore P.A. Jr., Carmen D.K., Sharpley A.N., Haggard B.E. and Daniel T.C.: J. Environ. Qual. 2004, 33, 2192–2200.
• [4] Marcilonek S.: Eksploatacja urządzeń melioracyjnych. Wyd. AR Wrocław 1994, 1, p. 3–7.
• [5] Igras J.: IUNG Puławy, Monografie i Rozprawy Naukowe 2004, 13, 123 p.
• [6] Terelak H., Terelak-Motowicka T., Sadurski W. and Tujaka A.: Przemieszczanie się składników mineralnych z gleb ornych do wód drenarskich. Stan i antropogeniczne zmiany jakości wód w Polsce. Uniw. Łódzki 2000, p. 267–277.
• [7] Mirowski Z., Niklewska A. and Wójciak H.: Wiad. IMUZ 1990, 17(3), 147–156.
• [8] Gotkiewicz J. and Gotkiewicz M.: Bibl. Wiad. IMUZ, Falenty 1991, 77, 59–76.
• [9] Kiryluk A. and Wiater J.: Woda środow. Obsz. Wiej. 2004, 4(2a[11]), 445–453.
• [10] Kiryluk A. and Skorbiłowicz M.: Acta Agrophys. 2003, 87, 1(2), 255–261.
• [11] Terelak H., Motowicka-Terelak T. and Sadurski W.: Wymywanie składników chemicznych z gleb gruntów ornych do wód drenarskich. Ochrona zasobów i jakości wód powierzchniowych i podziemnych. Wyd. Ekonomia i środowisko, Białystok 1999.
• [12] Koc J., Ciećko Cz., Janicka R., Rochwerger A. and Solarski K.: [in:] Mat. Konf. II Międzyn. Symp. Nauk „Przyrodnicze i antropogeniczne przyczyny oraz skutki zakwaszenia gleb”, Lublin 23–24 IX 1997, p. 64.
• [13] Sapek B.: Wymywanie azotanów oraz zakwaszanie gleby i wód gruntowych w aspekcie działalności rolniczej. Mat. Inform. IMUZ, Falenty 1995, 30, 31 p.