Influence of Cement Dust on Selected Properties of Soils and the Morphology of Pine (Pinus sylvestris L) Needles from the Forest Stands in the Surroundings of “Lafarge” – Cement Plant in Bielawy

• Autorzy: Sawilska A. , Jaworska H. , Dąbkowska-Naskręt H.

Warianty tytułu

PL

Wpływ pyłów cementowych na wybrane właściwości gleb oraz budowę morfologiczną igieł sosny pospolitej (Pinus sylvestris L) z fitocenoz otaczających Zakłady Cementowo-Wapiennicze „Lafarge” w Bielawach

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

In the present research the impact of cement dust emitted by cement plant Lafarge S.A. – in Bielawy on soil and forest stands were investigated. Selected physicochemical properties of soils and the morphology of Scots pine needles were studied. The soils in the vicinity of the cement plant have elevated pH and contained CaCO3 in the surface horizons due to alkaline dust accumulation. Shoots and needles of Scots pine were covered with thin layer of cemented dust. Pine needles from trees near the dust emitter were shorter and more narrow than needles from the trees beond the dust impact. Thus, pine trees in the vicinity of cement dust emitter have lower assimilation surfaces that might cause the lowering of photosynthesis process.

PL

Celem podjętych badań była ocena wpływu pyłów cementowo-wapienniczych na wybrane właściwości gleb oraz na stan ulistnienia drzewostanów sosnowych w otoczeniu Zakładów Cementowo--Wapienniczych "Lafarge" w Bielawach. Badania przeprowadzono na próbkach pochodzących z dwóch profili gleb uprawnych: gleba bielicowa właściwa (P1) zlokalizowana na skraju lasu sosnowego oraz gleba płowa typowa (P2) - oddalona o 200 m od lasu mieszanego, leżąca w pobliżu emitora. Materiał roślinny stanowiły igły sosny Pinus sylvestris L., zebrane z drzew rosnących w sąsiedztwie pól uprawnych, z których pochodziły próbki glebowe. W próbkach glebowych oznaczono uziarnienie, odczyn, C-organiczny, kationową pojemność sorpcyjną oraz zawartość CaCO3. Ocenę materiału roślinnego (po segregacji wg wieku igieł) przeprowadzono na podstawie danych biometrycznych uzyskanych za pomocą programu komputerowy Digishape (Cortex Nova 2005). Analizowane gleby charakteryzują się uziarnieniem odpowiadającym piaskom słabogliniastym (P1) i piaskom gliniastym (P2). Badane gleby mają odczyn lekko kwaśny (pHKCl 5,6-6,5). Poziomy powierzchniowe charakteryzują się wyraźnie większymi wartościami pH, co wynika ze wzbogacenia tych poziomów w CaCO3. Zawartość próchnicy w poziomach Ap była typowa dla gleb badanego regionu i wynosiła 1,14 g kg-1 (P1) i 0,78 g kg-1 (P2). Z analizy biometrycznej igieł sosnowych wynika, że ich powierzchnia oraz długość maleją z biegiem lat, natomiast szerokość rośnie. Materiał roślinny pochodzący z drzew rosnących bliżej emitora charakteryzuje się znacznie mniejszą powierzchnią asymilacyjną. Igły sosnowe były w tym przypadku krótsze i węższe.

Słowa kluczowe

EN

cement dust; soil; Scots pine (Pinus sylvestris L.)

PL

pył cementowy; gleba; sosna pospolita (Pinus sylvestris L.)

• Wydawca: Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
• Czasopismo: Ecological Chemistry and Engineering. A
• Rocznik: 2010
• Tom: Vol. 17, nr 10
• Strony: 1249--1255
• Opis fizyczny: Bibliogr. 18 poz., tab., rys.

Twórcy

autor

Sawilska A.

autor

Jaworska H.

autor

Dąbkowska-Naskręt H.

• Department of Soil Science and Soil Protection, University of Technology and Life Sciences in Bydgoszcz, ul. Bernardyńska 6, 85–029 Bydgoszcz, Poland,

Bibliografia

• [1] Juda-Rezler K.: Oddziaływanie zanieczyszczeń powietrza na środowisko. Ofic. Wyd. Polit. Warszawskiej, Warszawa 2000.
• [2] Farmer A.: Effects of particulates, [in:] Air Pollution and Plant Life, Bell J.B. and Treshow M. (eds.), J. Wiley, Ltd., Chichester 2002.
• [3] Ceitel J., Sienkiewicz A. and Zientarski J.: Przydatność gatunków drzewiastych do przebudowy drzewostanów w zasięgu imisji zakładów azotowych. Rocz. Akad. Roln. Leśnictwo Poznań, CCCXXXI, 2001, 39, 49–56.
• [4] Pokojska U.: Dlugotrwałe skutki działania emisji przemysłowych na gleby leśne, Las Polski, UMK 1987, 8, 48–53.
• [5] Dąbkowska-Naskręt H., Jaworska H. and Długosz J.: The influence of cement dust on lead contents in soils near the cement plant Lafarge-Cement Poland S.A. Ecol. Chem. Eng. 2006, 13, 1353–1359.
• [6] Jokinen J., Karjalainen R. and Kumala A.: Combined use of biological indicators and dispersion models in air pollution monitoring. Aquilo, Ser. Botany 1983, 19, 49–54.
• [7] Dmuchowski W. and Bytnerowicz A.: Monitoring environmental pollution in Poland by chemical analysis of Scots pine (Pinus sylvestris L.) needles. Environ. Pollut. 1995, 87, 87–104.
• [8] Jaworska H. and Zalewski W.: Wstępne badania nad wpływem pyłów emitowanych przez kombinat wapienniczo-cementowy “Kujawy” a niektóre właściwości gleb i drzewostany sosnowe w otoczeniu. Biul. Informacyjny 1990, 1, 5–9.
• [9] Zerrougi Z. and Sbaa H.: Assessment of cements dust impact on the soil using principal component analysis and GIS. Int. J. Environ. Sci. Technol. 2008, 5(1), 125–133.
• [10] Greszta J., Braniewski S., Chrzanowski E. and Nosek A.: Influence of dust from chosen industrial plant on particular links of ecosystem of Niepołomnice forest. J. Ecol. Pol. 1988, 35(2), 291–326.
• [11] Nettleton W.D.: Occurrence, characteristics and genesis of carbonate, gypsum and silica accumulation, S.S.S.A. Spec. Public., Soil Sci. Soc. Amer. J., Madison, USA 1991, 26, 149–162.
• [12] Adams F.: Soil Acidity and Liming. Sec. ed. Amer. Soc. Agronomy S.S.S. Amer. Spec. Publ., Madison, USA 1984, 12, 211–268.
• [13] Kreutzer K.: Effects of forest liming on soil processes. Plant Soil 1995, 447, 168–169.
• [14] Prusinkiewicz Z. and Puchalski T.: Ekologiczne podstawy siedliskoznawstwa leśnego. PWRiL, Warszawa 1990.
• [15] Rhoades A.F.: Forest species show a delayed response to cement dust in the soil. J. Arboricult., 1976, 2(10), 197–199.
• [16] Brandt C.J. and Rhoades R.W.: Effects of limestone dust accumulation on composition of a forest community. Environ. Pollut. 1972, 3, 217–225.
• [17] Klimek A. and Seniczak S.: Mechowce (Acari, Oribatida) glebowe młodników sosnowych w rejonie oddziaływania zanieczyszczeń kombinatu cementowo-wapienniczego “Kujawy” w Bielawach. Zesz. Nauk. Akad. Techn.-Roln. Bydgoszcz 210, Zootechnika 1997, 29, 89–104.
• [18] Ade-Ademilna O. and Obalda D.A. The effect of cement dust pollution on celosia Argentea (Lagos Spinach) plant. J. Environ. Sci. Technol. 2008, 1(2), 47–55.