Phytosociological and Ecological Analysis of Lower Section of the Kwacza River Before Restoration (Slupia River Basin)

• Autorzy: Osadowski Z. , Obolewski K. , Glińska-Lewczuk K. , Lopatovskaya O.

Warianty tytułu

PL

Analiza fitosocjologiczno-ekologiczna dolnego odcinka rzeki Kwaczy przed renaturyzacją (dorzecze Słupi)

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The 2.5 km long section of the Kwacza River (tributary of the Slupia River) was investigated in 2007 in terms of hydrochemistry and phytosociology. The aim was to assess the quality of river waters as well as to identify vegetation composition before the planned restoration of the river. Hydrochemical research was conducted four-times (spring, summer, autumn and winter) at the beginning and at the end of the studied river section. Additionally, hydrochemical measurements were performed in the Slupia River above the outlet of Kwacza in order to compare the results. Vegetation was studied according to the Braun-Banquet method and the results were presented in the form of phytosociological table. The performed chemical analyses indicated that the river along its whole length had unclassified waters and the parameter which caused that situation was phosphorus content. Mineral forms of nitrogen over the vegetation period accumulated considerably due to biosorption in plants. The analysis of 174 phytosociological records revealed the presence of 15 phytocoenoses of Potametea and Phragmitetea classes, including seldom observed in Pomerania plant communities of Ranunculion fluitantis (Callitricho-Batrachion) alliance. The dominant position in the riverbed of Sagittario-Sparganietum emersi plant society as well as the dynamic development of Elodeetum canadensis were the result of water contamination which could further lead to elimination of valuable Callitricho-Batrachion plant communities of Ranunculion fluitantis alliance. The planned renaturization works should be conducted carefully due to the presence of legally protected plant species and natural habitats. First the water and sewage management should be regulated in the whole Kwacza drainage area.

PL

Na 2,5-kilometrowym odcinku rzeki Kwaczy (dopływ Słupi) przeprowadzono w 2007 roku badania hydrochemiczne i fitosocjologiczne. Celem badań było określenie jakości wód w rzece oraz rozpoznanie flory i roślinności makrofitów przed planowaną renaturyzacją rzeki. Badania hydrochemiczne przeprowadzono czterokrotnie (wiosna, lato, jesień i zima) na początku (K1) i na końcu badanego odcinka rzeki (K10). Dodatkowo, w celach porównawczych, wykonywano pomiary hydrochemiczne wód Słupi powyżej ujścia rzeki Kwaczy. Na całym odcinku rzeki badano rooelinność metodą Braun-Blanquet, a wyniki zestawiono w formie syntetycznej tabeli fitosocjologicznej. Analizy chemiczne wykazały, że rzeka na całej długości prowadzi wody pozaklasowe, a parametrem obniżającym klasę jakości była zawartość fosforu. W okresie wegetacji mineralne formy azotu ulegały znacznej akumulacji w wyniku biosorpcji przez rośliny. Na podstawie analizy 174 zdjęć fitosocjologicznych stwierdzono w korycie rzeki 15 fitocenoz z klasy Potametea i Phragmitetea, w tym rzadko opisywane na Pomorzu zbiorowiska ze związku Ranunculion fluitantis (Callitricho-Batrachion): Ranunculetum aquatilis, Ranunculo-Sietum erecto-submersi i Beruletum submersae. Dominujący udział w korycie rzeki zespołu Sagittario-Sparganietum emersi oraz dynamiczny rozwój płatów Elodeetum canadensis jest efektem zanieczyszczania wód, co z czasem może doprowadzić do całkowitego wyparcia cennych zbiorowisk rzek włosienicznikowych ze związku Ranunculion fluitantis. Planowane prace renaturyzacyjne należy przeprowadzać z dużą ostrożnością ze względu na obecność prawnie chronionych gatunków roślin i siedlisk przyrodniczych. W pierwszej kolejności należy uporządkować gospodarkę wodno-ściekową w obrębie całej zlewni rzeki Kwaczy.

Słowa kluczowe

EN

vegetation; river macrophytes; water hydrochemistry; renaturization; Kwacza River

PL

roślinność; makrofity rzeczne; hydrochemia wód; renaturyzacja; rzeka Kwacza

• Wydawca: Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
• Czasopismo: Ecological Chemistry and Engineering. A
• Rocznik: 2011
• Tom: Vol. 18, nr 2
• Strony: 241--254
• Opis fizyczny: Bibliogr. 24 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Osadowski Z.

autor

Obolewski K.

autor

Glińska-Lewczuk K.

autor

Lopatovskaya O.

• Department of Botany and Genetics, Pomeranian University, ul. K. Arciszewskiego 22b, 76–200 Słupsk,

Bibliografia

• [1] Gacka-Grześkiewicz E.: [in:] Nature friendly management of river basins. W. Puchalski and K.J. Pawelczuk (eds.), Politechnika Koszalińska, Koszalin 2002, pp. 22–24 (in Polish).
• [2] Pawlaczyk P.: Przegl. Przyrod. 1995, 6(3–4), 235–255 (in Polish).
• [3] Directive 2000/60/EC of the European Parliament and of the Council of 23 October 2000 establishing a framework for Community action in the field of water policy. Official Journal of the European Communities L 327, 22.12.2000.
• [4] Bączkiewicz A., Szoszkiewicz A., Cichocka J., Celiński K., Drapikowska M. and Buczkowska K.: Biolog. Lett. 2007, 44(2), 103–114.
• [5] Puchalski W.: Lowland and piedmont rivers with Callitricho-Batrachion (code 3260). Handbook of natural habitat protection Nature 2000. Ministerstwo środowiska, Warszawa 2008, p. 1–81 (in Polish).
• [6] Dębowski P., Grochowski A., Miller M. and Radtke G.: Roczn. Nauk. PZW 2000, 13, 109–136 (in Polish).
• [7] Osadowski Z.: [in:] Ecological and landscape studies in sustainable development. M. Kistowski (ed.), Gdańsk 2004, p. 177–183 (in Polish).
• [8] Osadowski Z. and Flis A.: [in]: Short-term effects of ecological restoration of small river basins in the example of the Kwacza River. K. Obolewski (ed.), Park Krajobrazowy “Dolina Słupi” i Akademia Pomorska, Słupsk 2009, p. 33–48 (in Polish).
• [9] Obolewski K., Osadowski Z. and Miller M.: Nauka, Przyroda, Technologia 2009, 3(3), #95 [online] http://www.npt.up-poznan.net/pub/art_3_95.pdf (in Polish).
• [10] Kondracki J.: Regional geography of Poland. PWN, Warszawa 1998 (in Polish).
• [11] Obolewski K., Glińska-Lewczuk K., Osadowski Z. and Kobus S.: Polish J. Environ. Stud. 2008, 17(2c), 39–46.
• [12] Osadowski Z.: [in:] Mechanisms of anthropogenic changes of the plant cover. B Jackowiak and W. Żukowski (Eds), Publications of the Department of Plant Taxonomy of the Adam Mickiewicz University in Poznań, 2000, p. 235–247.
• [13] Hermanowicz W., Dojlido J., Zerbe J., Dożańska W. and Kosiorowski B.: Physico-chemical analyses of water and sewage. Wyd. Arkady 1999, p. 1–35 (in Polish).
• [14] Decree of the Minister of Environment from February 11th 2004 on the classification used in surface and ground water quality assessment, guidelines for monitoring and the interpretation of results. DzU 2004, nr 32, poz. 284 (in Polish).
• [15] Mirek Z., Piękoś-Mirkowa H., Zając A. and Zając M.: Flowering plants and pteridophytes of Poland a checklist. Polish Academy of Sciences, W. Szafer Institute of Botany, Kraków 2002, p. 1–235.
• [16] Żukowski W. and Jackowiak B.: Vascular plant species endangered with extinction in the West Pomerania and Greater Poland regions. Prace Zakładu Taksonomii Roślin UAM, Poznań 1995, 3, 27–69 (in Polish).
• [17] Jasnowska J. and Jasnowski M.: Chrońmy Przyr. Ojczystą 1977, 33(4), 5–14 (in Polish).
• [18] Matuszkiewicz W.: Guide for identification of plant communities in Poland. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa 2005 (in Polish).
• [19] Brzeg A. and Wojterska M.: [in:] Vegetation of the Greater Poland and south-pomeranian lake district. M. Wojterska (Ed.), Przewodnik sesji terenowych 52 Zjazdu PTB, Poznań 2001, p. 34–110 (in Polish).
• [20] Marketa Sagova-Mareckova M. and Kvet J.: Hydrobiol. 2002, 479, 131–141.
• [21] Marketa Sagova-Mareckova M., Petrusek A. and Kvet J.: Aquatic Ecology 2009, 43, 903–913.
• [22] Ozimek T., Donk E. and Gulati R.: Hydrobiology 1993, 251, 13–18.
• [23] Samecka-Cymerman A. and Kempers A.J.: Water, Air, Soil Pollut. 2003, 145, 139–153.
• [24] Mony C., Mony J.F., Thiebaut G. and Muller S.: Biodivers. Conserv. 2006, 15, 3383–3400.