Ratownictwo chemiczne w Polsce i na świecie

• Autorzy: Piotrowski T. , Świetlik R.

Warianty tytułu

EN

Chemical rescue in Poland and in the world

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule przedstawiono działania mające na celu zapobieganie awariom chemicznym oraz ograniczanie/łagodzenie i usuwanie ich skutków, w celu zapobiegania przekształcenia się ich w katastrofy ekologiczne. Scharakteryzowano krajowy system ratowniczo-gaśniczy oraz opisano liczne przykłady służb ratownictwa chemicznego działających w krajach wysoko uprzemysłowionych. Omówiono podstawowe rodzaje zagrożeń stwarzane przez substancje niebezpieczne w stanie gazowym, ciekłym i stałym. Przytoczono przykłady sposobów zabezpieczeń z obszaru technicznego i organizacyjnego. Zwrócono uwagę na rolę czynnika ludzkiego w powstawaniu awarii i usuwaniu ich skutków.

EN

In this paper the actions intended to prevent chemical failures and reduce/mitigate or eliminate their consequences to prevent their transformation into ecological disasters have been presented. Polish Rescue and Fire Protection System and forming it national institutions have been described as well as many examples of chemical safety services from high industrialized countries. Basic types of hazards caused by dangerous substances in gaseous, liquid and solid state have been discussed. Examples of protection systems from technical and organization area have been mentioned. An attention has been paid to human factor and its role in making of failures and eliminating of their consequences.

Słowa kluczowe

PL

ratownictwo chemiczne; toksyczne środki przemysłowe (TSP); gazy toksyczne; ciecze palne; stałe substancje niebezpieczne; sorbenty

EN

chemical rescue; toxic industrial chemicals (TICs); toxic gases; flammable liquids; dangerous solids; sorbents

• Wydawca: Bydgoskie Towarzystwo Naukowe
• Czasopismo: Ekologia i Technika
• Rocznik: 2011
• Tom: R. 19, nr 5
• Strony: 281--287
• Opis fizyczny: Bibliogr. 26 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Piotrowski T.

autor

Świetlik R.

• Instytut Przemysłu Organicznego, Zakład Bezpieczeństwa Chemicznego i Elektryczności Statycznej, 03-236 Warszawa, ul. Annopol 6

Bibliografia

• 1. Piotrowski T., Świetlik R. 2009, Podstawy prawne zapobiegania poważnym awariom stwarzającym zagrożenia dla środowiska. Ekologia i Technika XVII(5): 243-250.
• 2. Hincal F., Erkekoglu P. 2006. Toxic Industrial Chemicals (TICs) - Chemical Warfare Without Chemical Weapons. FABAD J. Pharm. Sci. 31: 220-229.
• 3. Błądek J. 2010. Broń chemiczna i toksyczne środki przemysłowe. WAT, Warszawa.
• 4. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 30 grudnia 2002r. w sprawie poważnych awarii objętych obowiązkiem zgłoszenia do Głównego Inspektora Ochrony Środowiska (Dz. U. Nr 5, póz. 58 z 2003 r.)
• 5. Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 31 stycznia 2006 r. w sprawie rodzajów i ilości substancji niebezpiecznych, których znajdowanie się w zakładzie decyduje o zaliczeniu zakładu o zwiększonym ryzyku albo zakładu o dużym ryzyku wystąpienia poważnej awarii przemysłowej (Dz. U. Nr 30, póz. 208 z 2006 r.).
• 6. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 28 grudnia 1994 r. w sprawie szczegółowych zasad organizacji krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego. (Dz. U. Nr 140, póz. 799 z 1994 r.).
• 7. Michalak T. 2007. Bezpieczeństwo chemiczne w medycynie ratunkowej. Praca doktorska. Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego, Poznań.
• 8. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 29 grudnia 1999 r. w sprawie szczegółowych zasad organizacji krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego (Dz. U. Nr 111, póz. 1311 z 1999 r.).
• 9. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 18 lutego 2011 r. w sprawie szczegółowych zasad organizacji krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego (Dz. U. Nr 46, póz. 239 z 201 lr.).
• 10. Hazardous materials response (HAZMAT) team - OSHA Standard 1910.120 (a)(3) http://www.osha.gov/pls/oshaweb/owadisp.show_document?p_table=standards&p_id=9765.
• 11. Pittsburgh Hazardous Materials (Hazmat) Response Team http://www.city.pittsburgh.pa.us/ems/html/hazardous_materials_unit. html.
• 12. San Diego HazMat Team. http://www.sandie-go.gov/fireandems/about/hazmat.shtml.
• 13. HAZMAT z Fire Rescue Sendces (FRS) Edmonton, Alberta, Canada http://www.edmonton.ca/for_residents/emergency_services/about-fire-rescue-services.aspx.
• 14. First Response Environmental Ltd., Kanada http://www.first-er.com.
• 15. New South Wales Fire Brigades HAZMAT Unit. http://www.nswfb.nsw.gov.au/page.php?id=143.
• 16. Queensland Fire and Rescue Service http://www.fire.qld.gov.au/about/pdf/QFRS_Strategic_Doctrine.pdf.
• 17. Hampshire Fire and Rescue Service http://www.hantsfire.gov.uk/theservice/specialistresponse /hazmat. htm.
• 18. Piotrowski T., Świetlik R. 2009, Metody analizy zagrożeń i ryzyka awarii groźnych dla śro¬dowiska. Cz I. Ekologia i Technika XVII(6): 286-293.
• 19. Piotrowski T., Świetlik R.: Metody analiz zagrożeń i ryzyka awarii groźnych dla środowiska. Cz. II. Ekologia i Technika, XVIII(5): 276-282.
• 20. Kościelny J.M. 2003. Systemy wczesnego rozpoznawania stanów awaryjnych. Chemia Prze¬mysłowa 3(230): 30-31.
• 21. Głodek W. 2003. Automatyka zabezpieczeniowa - dobra nowina. Chemia Przemysłowa 3(230): 23-25.
• 22. Głodek W. 2005. Automatyka zabezpieczeniowa - Kryteria doboru urządzeń. Chemia Przemysłowa 3(285): 37-38.
• 23. PN-EN 60079 Urządzenia elektryczne w przestrzeniach zagrożonych wybuchem.
• 24. PN-EN 13463 Urządzenia nieelektryczne w przestrzeniach zagrożonych wybuchem.
• 25. PN-EN 14460 Urządzenia odporne na wybuch.
• 26. Głodek W. 2004. Czynnik ludzki w bezpieczeństwie instalacji procesowych. Chemia Przemysłowa 3/(257): 24-27.