Ocena jakości wód płynących na podstawie ugrupowań bezkręgowych zwierząt bentosowych - Indeks BMWP-PL dla rzeki Kłodawki

• Autorzy: Klimaszyk P. , Joniak T. , Trawiński A.

Warianty tytułu

EN

Assesment of running water quality based on zoobenthoscommunities - biotic index BMWP-PL for the Kłodawa River

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Przeprowadzono ocenę jakości wód rzeki Kłodawki w oparciu o indeks BMWP-PL. Próby makrobezkregowców dennych pobierano w 6 punktach rzeki i na podstawie zebranych prób obliczano wskaźnik bioróżnorodności oraz wskaźnik BMWP-PL. Jednocześnie w tych samych punktach analizowano właściwości fizyczne i chemiczne wód rzeki. Rzeka Kłodawka w całym swoim biegu charakteryzowała się wyrównanymi właściwościami fizycznymi i chemicznymi wód, natomiast wartość indeksu BMWP-PL była zmienna w na różnych stanowiskach (od I do IV klasy czystości). Z przeprowadzonych badań wynika, że zbiorowisko makrobezkręgowców bentosowych jest dobrym indykatorem jakości środowiska a nie właściwości fizyczno-chemicznych wód rzecznych.. Mała różnorodność ugrupowań zoobentosu nie zawsze spowodowana jest zanieczyszczeniem środowiska, lecz także czynnikami naturalnymi (okresowe wysychanie fragmentów rzek). Na niektóre wskaźniki ważne z punktu widzenia gospodarki człowieka zbiorowisko makrozoobentosu nie jest wrażliwe.

EN

Investigations of the quality of the Kłodawka River based on the BMWP-PL biotic index was made. Samples of benthic macroinvertebrates were taken at 6 stations along the river, and on the basis of the collected samples indexes of the biodiversity and BMWP-PL were calculated. At the same time and at the same points the physical and chemical features of the river Kłodawka were analyzed. River throughout its course was characterized by aligned physical and chemical properties of water, while the value index BMWP-PL was differentiated (from I to IV class of the water quality). The study shows that the benthic macroinvertebrates community is a good indicator of river environment quality but not of the not the physico-chemical properties of riverine water. Small zoobenthos diversity is not always caused by the pollution of the environment, eg. natural factors (periodic drying of the parts of rivers). For some indicators which are important for the human macrozoobenthos is not sensitive.

Słowa kluczowe

PL

makrozoobentos; indeks BMWP-PL; mała rzeka nizinna; jakość wody; antropopresja

EN

benthic macroinvertebrates; BMWP-PL index; small lowland river; habitat; water quality

• Wydawca: Bydgoskie Towarzystwo Naukowe
• Czasopismo: Ekologia i Technika
• Rocznik: 2011
• Tom: R. 19, nr 3
• Strony: 132--138
• Opis fizyczny: Bibliogr. 25 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Klimaszyk P.

autor

Joniak T.

autor

Trawiński A.

• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza, Wydział Biologii, Zakład Ochrony Wód, 61-614 Poznań, ul. Umultowska 89

Bibliografia

• 1. Chutter F.M. (1998): Research on the rapid biological assessment of Water Research Com-mission. Pretoria.
• 2. Czerniawska-Kusza I. (2003): Biological water quality assessment of the Ścinawa Niemodlińska river based on the biotic index method. Arch. Environ. Protection, 29, 1, 39-46.
• 3. Czerniawska-Kusza I. (2003): Assessment of possibilities of the biotic index application in the biological monitoring of the running water quality. Chemia i Inżynieria Ekologiczna 10, 8, 715-722.
• 4. Directive 2000/60/EC of the European Parliament and of the Council of 23 Oct. 2000 establishing a framework for Community action in the field of water policy. OJEC L 327/1 of22. 12. 2000.
• 5. Fleituch T., Soszka H., Kudelska D., Kownacki A. (2002): Macroinvertebrates as indicators of water quality in rivers: a scientific basis for Polish standard method. Arch. Hydrobiol. 141/3-4, 225-239.
• 6. Gorzel M., Kornijów R. (2004): Biologiczne metody oceny jakości wód rzecznych. Kosmos 53(2), 183-191.
• 7. Hermanowicz W. Dojlido J. Dożańska W. Ko-ziorowski B. Zerbe J. (1999): Fizyczno-chemiczne analizy wody i ścieków. Arkady, Warszawa.
• 8. Jekatierynczuk-Rudczyk E. (2008): Threats to a small river and ist urban catchment: Hydrological and hydrochemical assessment of Jaroszówka River in Białystok, Poland. Eco-hydrology & Hydrobiology 8, l, 77-87.
• 9. Joniak T., Domek P., Sobczyński T. (2009): Zmienność fauny bentosowej w systemie rzeczno-jeziornym w aspekcie zróżnicowania warunków siedliskowych. Ekologia i Technika XVII, 2, 60-64.
• 10. Joniak T., Jabłecki M., Sobczyński T., Klimaszyk P. (2010): Zmiany jakości wody w Samicy Stę szewskiej w kontekście przekształceń infrastruktury wodno-ściekowej miasta i gminy Stęszew. W: Z. Ziętkowiak (red) Woda - Środowisko - Zmiany. Zanieczyszczenie i ochrona wód powierzchniowych. Bogucki Wyd. Naukowe, Poznań, 31-43.
• 11. Kołodziejczyk A., Koperski P. (2000): Bezkręgowce wodne Polski. Klucz do oznaczania oraz podstawy biologii i ekologii makrofauny. Wyd. UW, Warszawa.
• 12. Korycińska M., Królak E. (2007): The use of BMWP-PL index for assessment of water quality in the lowland Liwiec River and its longest tributaries (Central-Eastern Poland). Arch. Environ. Protection 33, 3, 37-52.
• 13. Kownacki A. (2005): Changes in biodiversity in the River Vistula near Cracow in relation to pollution over 150 years. Verh. Internat. Verein. Limnol. 29: 204-207.
• 14. Kownacki A., Soszka H. (2004): Wytyczne do oceny stanu rzek na podstawie makrobezkregowców oraz do pobierania prób rnakrobezkregowców w jeziorach. Instytut Ochrony Środowiska, Warszawa.
• 15. Królak E., Korycińska M., Michalak A. (2007): The influence of the sewage treatment plant in Międzyrzec Podlaski on the Krzna River water quality. Oceanol. Hydrobiol. Studies 36, 4, 63-71.
• 16. Kudelska D., Soszka H. (1996): Przegląd stosowanych w różnych krajach sposobów oceny i klasyfikacji wód powierzchniowych. PIOŚ. Biblioteka Monitoringu Środowiska, Warszawa.
• 17. Margalef R. (1958): Information theory in ecology. General Systems 3, 36-71.
• 18. Meijering M.P.D. (1991): Lack of oxygen and low pH as limiting factors for Gammarus in Hessian brooks and rivers. Hydrobiologia 223,159-169.
• 19. Raaben M., Liszewski E. (1968): Kanalizacja deszczowa, obliczenia przepustowości rzeki Kłodawki. Wrocław.
• 20. Rybak J., Umińska-Wasiluk B. (2007): Zastosowanie makrobezkręgowców bentosowych do oceny jakości wód powierzchniowych na przykładzie rzeki Pilawy. Ochrona Środowiska 29, 2, 55-60.
• 21. Schulz M., Bischoff M. (2008): Variation in riverine phosphorus between 1994 and 2003 as affected by land-use and loading reductions in six medium-sized to large German rivers. Limnologica 38, 126-138.
• 22. Soszka H. (2009): Ocena jakości wód w Polsce w świetle wymagań unijnych. W: 21 Zjazd Hydrobiologów Polskich, Materiały, PTH Lublin, 20.
• 23. Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Zielonej Górze, 2007. Komunikat o stanie czystości rzek badanych w 2006 r. Gorzów Wielkopolski.
• 24. Woodiwiss F.S. (1964): The biological system of stream classification used by Trent River Board. Chemistry and Industry 83, 443-447.
• 25. Zieliński R, Górniak A., Piekarski M. K. (2009): The effect of hydrological drought on chemical quality of water and dissolved organic car-bon concentrations in lowland rivers. Pol. J. Ecol. 57, 2, 217-227.