Repelentna aktywność wybranych alkoholowych i acetonowych ekstraktów roślinnych w odniesieniu do wołka zbożowego (Sitophilus granarius L.)

• Autorzy: Wawrzyniak M. , Wrzesińska D.

Warianty tytułu

EN

Repellent activity of selected alcohol and acetone plant extracts towards grain weevil (Sitophilus granarius L.)

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Prezentowane badania prowadzono w aspekcie poszukiwania naturalnych substancji, których zastosowanie pozwoliłoby ograniczyć zużycie syntetycznych insektycydów w walce ze szkodnikami produktów przechowywanych. Ich celem było określenie sposobu oddziaływania kilku wybranych wyciągów roślinnych w odniesieniu do chrząszczy wołka zbożowego. Doświadczenie prowadzono w klimatyzowanym laboratorium, na ziarnie pszenicy konsumpcyjnej. Testowano akoholowe i acetonowe wyciągi roślinne. Ekstrakty uzyskano z ziela lucerny siewnej (Medicago satiua L., owoców kminku zwyczajnego (Carvum carvi L), nasion soi owłosionej (Glycine max Sieb.), naowocni fasoli (Phaseolus vulgaris L.) oraz liści morwy białej (Morus alba L.). W wyniku przeprowadzonych doświadczeń stwierdzono, że testowane ekstrakty roślinne wykazały zróżnicowaną aktywność w odniesieniu do chrząszczy wołka zbożowego. Silnym działaniem repelentnym istotnie wyróżniały się wyciągi acetonowe. Wśród nich - wyciąg uzyskany z owoców kminku zwyczajnego, nasion fasoli zwyczajnej i ziela lucerny siewnej. Spośród wyciągów alkoholowych, oddziaływanie odstraszające wykazał jedynie wyciąg z liści morwy białej. Pozostałe przywabiały szkodnika.

EN

The research presented was carried out in search for natural substances the application of which would limit the consumption of synthetic insecticides in the control of storage pests. They aimed at defining how a few selected plant extracts affect grain weevil beetles. The experiment was carried out in the air-conditioned laboratory, with the use of milling wheat grain. There were tested alcohol and acetone plant extracts. The extracts obtained from the herbage of alfalfa (Medicago satiua L.), fruit of caraway (Caruum carui L), seeds of soybean (Glycine max Sieb.), on the pericarp of bean (Phaseolus wlgaris L.) and leaves of white mulberry (Morus alba L.). The present research demonstrated that the tested plant extracts showed a varied effect on grain weevil beetles. A strong repellent activity was demonstrated by acetone extracts. Among them - the extract obtained from the fruit of caraway, the seeds of French bean and the herbage of alfalfa. Of the alcohol extracts, the repellent effect was only demonstrated by the extract from leaves of white mulberry. The rest was attractant on pest.

Słowa kluczowe

PL

ekstrakty roślinne; wołek zbożowy; repelentna aktywność

EN

plant extracts; grain weevil; repellent activity

• Wydawca: Bydgoskie Towarzystwo Naukowe
• Czasopismo: Ekologia i Technika
• Rocznik: 2011
• Tom: R. 19, nr 2
• Strony: 69--72
• Opis fizyczny: Bibliogr. 23 poz., tab.

Twórcy

autor

Wawrzyniak M.

autor

Wrzesińska D.

• Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy im. J. J. Śniadeckich, Wydział Rolnictwa i Biotechnologii, Katedra Entomologii Stosowanej, 85-225 Bydgoszcz, ul. Ks. A. Kordeckiego 20

Bibliografia

• 1. Adel M.M., Sehnal F., Jurzysta M. 2000. Effects of alfalfa saponins on the moth Spodoptera liioralis. Journal of Chemical Ecology 26 (4), 1065-1078.
• 2. Benz G., Abivardi C., Muckensturm B. 1989. Antifeedant activity of bisabolangelone and its analogs against larvae of Pieris brassicae. Entomol. Exp. Appl. 53, 257 - 265.
• 3. Broda B., Mowszowicz J. 1985. Przewodnik do oznaczania roślin leczniczych, trujących i użytecznych. Wydaw. PZWL, Warszawa, pp. 894.
• 4. Harborne J.B. 1997. Ekologia biochemiczna. Wydaw. PWN, Warszawa, pp. 351.
• 5. Ignatowicz S. 1999. Straty przechowywanych produktów powodowane przez szkodniki. Przegląd Zbożowo-Młynarski 8, 33-42.
• 6. Ignatowicz S., Wesołowska B. 1994. Owadobójcze i odstraszające właściwości naparów z roślin zielarskich. Ochr. Rosi. 9, 14-15.
• 7. Kiełczewski M., Drożdż B., Nawrót J. 1979. Badania nad repelentami pokarmowymi trojszyka ulca (Tribolium confusum Duv.). Mat. 19. Sesji Nauk. IOR, 367 - 376.
• 8. Kohlmunzer S. 2003. Farmakognozja -podręcznik dla studentów farmacji. Wydaw. Lekarskie PZWL, Warszawa, pp. 670.
• 9. Lavrencet B. 2000. Essential oils. From agriculture to chemistry. Inter. Journal of Aromatherapy 10 (3/4), 82-98.
• 10. Ley S.V., Toogood P.L. 1990. Insect antifeed-ants. Chem. Brit. 3:31-35.
• 11. Mikołajczak K.L., Madrigal R.V., Smith jr C.R., Reed D.K. 1984. Insecticidal effects of cyano-lipids on three species of stored product insects. J. Econ. Entomol. 77, 1144-1148.
• 12. Nawrót J. 1983. Substancje naturalne w zwalczaniu szkodników magazynów zbożowych. Ochr. Rosi. 11/12, 34-35.
• 13. Nawrót J., Olejarski P. 2002. Olejki eteryczne - nowe perspektywy produkcji naturalnych insektycydów. Ochr. Rosi. 46 (11-12), 34-35.
• 14. Nawrót J., Klejdysz T. 2009. Atlas owadów szkodników żywności. Wyd. PSPDDD. Olsztyn, pp. 145.
• 15. Nozzolillo C., Arnason J.T., Campos R., Donskoy N., Jurzysta M. 1997. Alfalfa leaf saponins and insect resistance. Journal of Chemical Ecology 23, 995-1002.
• 16. Obiro WC., Zhang T., Jiang B. 2008. The nutraceutical role of the Phaseolus utdgaris alpha-amylase inhibitor. Br. J. Nutr. 100, 1-12.
• 17. Olejarski P., Nawrót J. 2008. Nowoczesne metody i techniki zwalczania szkodników magazynowych. Progress in Plant Protection/ Postępy w Ochronie Roślin 48 (3), 945-948.
• 18. Tava A., Odoardi M. 1996. Saponins froni Med-icago spp.Chemical characterization : and biological activity against insect pp. 97-109 in G. R. Waller and K. Yamasaki (eds.). Saponins Used in Food and Agriculture. Plenum Press, New York.
• 19. Warchalewski J.R., Gralik J., Nawrót J. 2000. Możliwości zmniejszania powodowanych przez szkodniki owadzie strat magazynowanego ziarna zbóż. Post. Nauk Roln. 6, 85-96.
• 20. Wawrzyniak M. 2004. Ocena wpływu proszków roślinnych i olejków eterycznych uzyskanych z owoców kminku zwyczajnego (Carum carui L.) i kopru włoskiego (Foeniculwn capillaceum Gilb.) na rozwój i płodność wołka zbożowego (Sitophilus granarius L.). Pr. Komis. Nauk Rol. i Biol. BTN, seria B 52, 367-374.
• 21. Wawrzyniak M. Lamparski R. 2006. Effect of Umbelliferae (Apiaceae) plant water extracts on Colorado potato beetle {Leptinotarsa deceTnlineata Say) feeding and development. Electronic Journal of Polish Agricultural Universities, Agronomy, Volume 9, Issue 4. Available Online http://www.ejpau.media.pl/volume9/issue4/art-23.htrnl
• 22. Wawrzyniak M., Dębek-Jankowska A. 2010. Oddziaływanie wybranych wodnych wyciągów roślinnych na wołka zbożowego (Sitophilus granarius L.). Progress in Plant Protection Postępy w Ochronie Roślin 50(1), 1-4. (Korekta autorska)
• 23. Wyrośtkiewicz K. 1992. Wpływ wyciągów z wybranych roślin na żerowanie i rozwój stonki ziemniaczanej - Leptinotarsa decemiineata Say (Coleoptera, Chrysomelidae). ATR Bydgoszcz, Rozprawy 53. pp. 71.