Dekoloryzacja barwników metalokomoleksowych poprzez utlenianie

• Autorzy: Maćkowska E.

Warianty tytułu

EN

Studies on decolorozation of metal complex dyes by exidation

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Powszechne stosowanie barwników, które pod względem chemicznym są zazwyczaj aromatycznymi pochodnymi benzenu, naftalenu, antracenu i związków heterocyklicznych, dysponującymi ruchliwymi, luźno związanymi z cząsteczką, elektronami TT, sprawia, że znaczne ich ilości trafiają do środowiska w formie ścieków lub odpadów. Szacuje się, że około 15% światowej produkcji barwników traci się w procesie syntezy i aplikacji, co odpowiada stratom około 130 ton dziennie. Ścieki odprowadzane z zakładów farbiarskich i włókienniczych należą do jednych z bardziej zanieczyszczonych i uciążliwych do oczyszczania. Zawierają znaczne ilości trudno rozkładalnych barwników oraz związków organicznych i nieorganicznych, w tym również metale ciężkie (chrom, kobalt, miedź), które trafiają do środowiska, akumulując się w ekosystemach. Jednak wpływ na ocenę jakości ścieków wywiera przede wszystkim obecność substancji barwnych, stąd właśnie barwa stała się probierzem ich czystości. Często ważniejsze jest odbarwienie ścieku przed odprowadzeniem do rzek, jezior czy stawów, niż usunięcie bezbarwnych, rozpuszczalnych substancji organicznych, które zazwyczaj wpływają na wysoką wartość chemicznego zapotrzebowania tlenu. Spośród wielu różnorodnych metod odbarwiania wód i ścieków szczególne znaczenie mają procesy utleniania, w trakcie, których usuwane są także inne zanieczyszczenia organiczne. W pracy omówiono metody efektywnej destrukcji ścieków pofarbiarskich za pomocą różnych czynników utleniających, a w szczególności ozonu. W badaniach użyto symetryczne barwniki metalokompleksowe typu 1:2, produkowane w Zakładach Chemicznych "Organika-Zachem" w Bydgoszczy (handlowa nazwa- gryfalany). W celu optymalizacji procesów usuwania barwników ze ścieków, określono mechanizmy reakcji rozkładu barwników w roztworach wodnych. Zastosowano analizę chemometryczną wykorzystującą pomiary zmian absorbancji w czasie. Stwierdzono, że badane procesy są wieloetapowe i w zależności od rodzaju barwnika mogą powstawać bezbarwne jak i barwne produkty pośrednie.

EN

Common usage of dyestuffs is the cause that considerable amounts of them get to environment as sewage or waste. It is estimated, that about 15% of global dyestuffs production is lost during synthesis and application process, which corresponds to a 130 tons loss every day. Especially sewage from dyestuffs and textile industry are among the most polluted and hardest to treat. They contain significant amounts of hard decomposable organic and inorganic compounds. Moreover, presence of dyestuffs disadvantageously influences the quality of sewage, which makes colour a measure of their cleanliness. Dyes are compounds of varied, often sophisticated chemical built, usually aromatic derivatives of benzene, naphthalene, anthracene and heterocyclic compounds with agile, loosely bound n electron. The conseąuences of their variety are differences in physical, chemical and utility properties and łąck of uniform approach towards treatment of industrial sewage from dyestuffs industry. The aim of neutralization of dyestuffs sewage is to change their composition and properties in such way, that natural biological balance would not be disturbed, water could be reused and would not threaten people's safety. Simultaneously, maximum effectiveness, lowest possible operational costs and minimum level of waste build-up should be maintained. In this article methods to decolorize metalcomplex dyestuffs containing sewage have been described. These methods consist in oxidization, with special consideration of oxidants, reduced forms of which are not toxic for the environment. The kinetics of sewage decolorizing reaction has been examined and an attempt to identify some products of decomposition of dyestuffs has been made.

Słowa kluczowe

PL

barwniki metalokompleksowe; dekoloryzacja ścieków barwnych; utlenianie; kinetyka; analiza chemometryczna

EN

metalcomplex dyestuffs; decolorization of sewage; kinetics; oxidation; chemometric analysis

• Wydawca: Bydgoskie Towarzystwo Naukowe
• Czasopismo: Ekologia i Technika
• Rocznik: 2007
• Tom: R. 15, nr 6
• Strony: 255--259
• Opis fizyczny: Bibliogr. 10 poz., tab., rys.

Twórcy

autor

Maćkowska E.

• Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy im. J. J. Sniadeckich w Bydgoszczy, Wydział Technologii i Inżynierii Chemicznej, Katedra Chemii Nieorganicznej, 85-326 Bydgoszcz, ul. Seminaryjna 3

Bibliografia

• 1. Krauze S., Przegląd papierniczy, 1994,5,201
• 2. RiceR.G. Ozone Sci.Eng. 1997, 18, 477.
• 3. Churley J.H., Ozone Sci. Eng. 1998, 20, 2, 111.
• 4. Tosik R. Przemysł chemiczny, 2003,82/8-9, 1057
• 5. Maćkowska E., Gogolin R., Gacą J. Ekologia i Technika 2003, 11 (6), 25-30.
• 6. Maćkowska E., Ekologia i Technika 2004, 12 (6) , 171-177.
• 7. Maćkowska E., Gogolin R., Duczmal W., Gaca J.; Poi. Journal of Environmental Studies 2003, Vol. 12, No 4, 425-429.
• 8. Thompson K. M., Griffith W. P., M Spiro, Journal of the Chemical Society - Faraday Transactions 1994, 90,(8), 1105.
• 9. Do J.S., Yeh W.C., Journal of Applied Electrochemistry 1996, 26, (6), 673.
• 10. de Levie R., J.Chem.Educ., 1999,76, 1594.