Wpływ typów cyrkulacji na stężenie pyłu zawieszonego (TSP) na Wyżynie Śląskiej

• Autorzy: Radomski J.

Warianty tytułu

EN

The influence types of circulation on concentration suspensive-dust (TSP) on Silesia Upland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Mimo zauważalnej w ostatnich latach poprawy stanu sanitarnego powietrza na Wyżynie Śląskiej w dalszym ciągu istnieje niekorzystna sytuacja aerosanitarna. Choć znacznie rzadziej, to jednak zdarzają się przekroczenia dopuszczalnych norm (głównie dobowych), co szczególnie widoczne jest w okresie zimowym. Jak wiadomo, rozpatrywany obszar jest to najbardziej zaludniony region nie tylko w Polsce a powietrze jest jednym z najważniejszych elementów środowiska decydujących o jakości życia człowieka. Przeprowadzona w pracy szczegółowa ocena wpływu cyrkulacji atmosferycznej na występowanie określonego stężenia zanieczyszczeń potwierdziła dominujący wpływ poszczególnych typów cyrkulacji - syntetycznych mierników cyrkulacji atmosfery - na kształtowanie się wielkości zanieczyszczenia powietrza na Wyżynie Śląskiej. Uwzględnienie danych o imisji z rozdzielczością dobową oraz 3 kalendarzy typów cyrkulacji pozwoliło na szczegółowe przedstawienie wzajemnych zależności pomiędzy rozważanymi zmiennymi.

EN

In last years in spite of perceptible improvement of state health air on Silesia Upland, the aerohealth situ-ation is unfavourable. The transgressions of permissible norms (principally twenty-four hours) have place, especially in winter period. The investigation area is the most population region; the air is one of the most important element of the circle decide on live standard people. In this work we presented the detailed opinion of the influence atmospheric circulation on existence of definite concentration pollution. This opinion confirmed predominant influence of each types circulation as synthetic me-asure circulation atmosphere on shape of size pollution air on Silesia Upland. The regard of informations about imission with twenty-four hours distribution and three calendars type of circulations permitted on detailed presentation mutual relations between considerative variable.

Słowa kluczowe

PL

cyrkulacja; imisja; kalendarz typów cyrkulacji; TSP; stężenie pyłu zawieszonego; Wyżyna Śląska

EN

circulation; imission; calendar of the circulation types; TSP; total suspended particulates; Silesia Upland

• Wydawca: Bydgoskie Towarzystwo Naukowe
• Czasopismo: Ekologia i Technika
• Rocznik: 2007
• Tom: R. 15, nr 5
• Strony: 173--178
• Opis fizyczny: Bibliogr. 12 poz., tab., rys.

Twórcy

autor

Radomski J.

• Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy w Bydgoszczy, Wydział Hodowli i Biologii Zwierząt, Zakład Agroturystyki i Kształtowania Krajobrazu, 85-225 Bydgoszcz, ul. Kordeckiego 20,

Bibliografia

• 1. Buishand T.A., Brandsma T., 1997, Comparison of circulation classification schemes for predicting temperature and precipitation in the Netherlands, Int. J. Climatol., 17,s. 875- 889.
• 2. Gerstengarbe F. W., Werner P.C., 1993, Katalog der Grosswetterlagen Europas nach Paul Hess und Helmuth Brezowski 1881-1992, Berichte des Deutschen Wetterdienstes 113.
• 3. Hess P., Brezowsky H., 1952, Katalog der Grosswetterlagen Europas, Ber. Dt. Wetterdienst in US - Zone, Nr 33.
• 4. Keevallik S., Post P., Tuulik J., 1999, European circulation patterns and meteorological situation in Estonia, Theor. Appl. Climatol, 63, s. l 17-127.
• 5. Niedźwiedź T., 1981, Sytuacje synoptyczne i ich wpływ na zróżnicowanie przestrzenne wybranych elementów klimatu w dorzeczu Górnej Wisły, Rozprawy habilitacyjne, U J, Kraków.
• 6. Niedźwiedź T., 1999, Rola cyrkulacji atmosfery w kształtowaniu przepływu powietrza, przez Bramę Morawską. Materialy konferencyjne nt. „Zanieczyszczenia Pyłowe Atmosfery", M. Leśniok (red.), Cieszyn 19-20 listopada 1999, Polskie Towarzystwo Mineralogiczne, Prace Specjalne, z. 15, Wydawnictwo Naukowe Akapit, Kraków, s. 101-109.
• 7. Niedźwiedź T., Ustrnul Z., 1989, Wpływ sytuacji synoptycznych na występowanie nad Górnośląskim Okręgiem Przemysłowym typów pogody sprzyjającej koncentracji lub rozpraszaniu zanieczyszczeń powietrza, Wiad. IMGW, t. XII (XXXIII), 1-2, s. 31-39.
• 8. Niedźwiedź T., Olecki Z., 1994, Wpływ sytuacji synoptycznych na zanieczyszczenia powietrza w Krakowie, [w:] B. Obrębska - Starklowa (red.), Przemiany środowiska geograficznego i ich skutki, Zesz. Nauk. UJ, MCXLFV, Pr. Geogr., z..96, Kraków, s. 55-68.
• 9. PiotrowiczK., 1998, Wieloletnie zróżnicowanie liczby dni mroźnych i bardzo mroźnych Krakowie i Pradze, Acta Univ. Lodziensis, Folia Geogr. Physica, 3, s. 221-229.
• 10. Ustrnul Z., 1997, Zmienność cyrkulacji atmosfery na półkuli północnej w XX wieku, Materialy Badawcze, Ser. Meteorologia, Nr. 27, IMGW, Warszawa.
• 11. Ustrnul Z., 2000/2001, Kalendarze typów cyrkulacji - próba oceny, Annales UMCS, Sectio B, Lublin, Vol. LV/LVI, 42, s. 347-356,
• 12. Ustrnul Z., Czekierda D., 2001, Circulation back-ground of the atmospheric precipitation in the Central Europe (based on the Polish example), Me-teorologische Zeitschrift, Vol. 10, No. 2, 901-908.