Zmienność chemizmu wody w profilu pionowym jeziora jako efekt oddziaływania biocenozy i osadów dennych

• Autorzy: Sobczyński T. , Joniak T.

Warianty tytułu

EN

The water chemistry variablility in lake vertical profile as the effect of biocenosis and bottom sediments interactions

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Badano oddziaływanie czynników biotycznych i abiotycznych w ekosystemach jezior o różnym typie miksji. a zwłaszcza wpływ biocenozy fitoplanktonu i osadów dennych na zmiany chemizmu wód w przekrojach pionowych jezior. Obiektem badań były trzy jeziora Wielkopolskiego Parku Narodowego: dimiktyczne Jezioro Góreckie, polimiktyczne Jezioro Wielkowiejskie i określane jako meromiktyczne Jezioro Kociołek. Aktywność fitoplanktonu oceniano na podstawie stężeń chlorofilu a. W jeziorach z pełną stratyfikacją termiczną obserwowano wpływ fotosyntezy na odczyn wody, stężenia tlenu i substancji biogennych. W strefie eufotycznej odpowiadającej zasięgowi epilimnionu rozwój organizmów fotosyntetyzujących pociągał za sobą redukcje zawartości substancji biogennych. W strefie dysfotycznej, gdzie procesy rozkładu materii organicznej przeważały nad syntezą i produkcją tlenu stężenia składników biogennych były znacząco wyższe. Istotnym źródłem zasilania wód naddennych było wydzielanie substancji z osadów jeziornych.

EN

The influence of biotic and abiotic parameters in the ecosystems of lakes of different types of mixing, and especially the impact of the phytoplankton biocoenosis and bottom sediments on the chemical features in the vertical profile was examined, The examination of the chemical parameters of water were carried out in the July of 2008 on 3 lakes of Wielkopolski National Park: dimictic Góreckie Lake, polimictic Wielkowiejskie Lake and describe as meromictic Kociołek Lake. The activity of phytoplankton was established based on the concentration of chlorophyll a. In the lakes with full thermal stratification the influence of photosynthesis on water reactivity. concentration of oxygen and biogenic substances was observed. In the trophogenic layer which corresponds to the extent of the epilimnion a development of photosynthetic organisms resulted in the reduction in concentrations of biogenic substances, In the tropholitic layer, where the processes of organic matter decomposition prevailed. over synthesis and oxygen production. the concentrations of biogenic substances were significantly higher. An essential source of enrichment of water above the sediment was the release of substances from the Lake bottom sediments.

Słowa kluczowe

PL

ekosystem jeziorny; stratyfikacja termiczna; chemizm wód; chlorofil; światło

EN

Lake ecosystem; thermal stratification; water chemistry; chlorophyll; light

• Wydawca: Bydgoskie Towarzystwo Naukowe
• Czasopismo: Ekologia i Technika
• Rocznik: 2008
• Tom: R. 16, nr 4
• Strony: 170--176
• Opis fizyczny: Bibliogr. 20 poz., tab., rys.

Twórcy

autor

Sobczyński T.

autor

Joniak T.

• Uniwersytet im, Adama Mickiewicza. Wydział Chemii. Zakład Analizy Wody i Gruntów, 60-613 Poznań, ul, Drzymały 24

Bibliografia

• 1. Kajak Z. (2001): Hydrobiologia-Limnologia. Ekosystemy wód śródlądowych. PWN Warszawa,
• 2. Dojlido J.R. (1995): Chemia wód powierzchniowych. Wyd. Ekonomia i Środowisko. Białystok.
• 3. Lampert W. Sommer U. (2001): Ekologia wód śródlądowych. PWN Warszawa.
• 4. Burchardt L. Lastowski K. Szmąjda P. (1994): Różnorodność ekologiczna a bioindykacja, W: L, Burchardt (red) Teoria i praktyka badań ekologicznych. Idee Ekologiczne, 4. ser. Szkice 3. 27-33.
• 5. Zerbe J. Elbanowska H. Gramowska H. Adamczewska M. Sobczyński T. Kabaciński M, Siepak J, (1994): Ocena wpływu emisji fluoru i innych zanieczyszczeń na wody, roślinność i gleby na obszarze WPN i jego otuliny. W: L. Kozacki (red) Geoekosystem Wielkopolskiego Parku Narodowego jako obszaru chronionego podlegającego antropopresji. Bogucki Wyd. Naukowe, Poznań. 89-135.
• 6. Szyper H. Romanowicz W. Gołdyn R. (2001): Zagrożenia jezior Wielkopolskiego Parku Narodowego przez czynniki zewnętrzne. W: L. Burchardt (red) Ekosystemy wodne Wielkopolskiego Parku Narodowego. Wyd, Naukowe UAM, Poznań. 427-472.
• 7. Sobczyński T. Zerbe J, Elbanowska H. Siepak J. (1999): Chemical studies of sediments of the Góreckie Lake. Arch Environ Protec. 3-4 (23). 125-136.
• 8. Sobczyński T. Zerbe J. Elbanowska H. Sajewska K. Siepak J. (1996): Badania chemiczne osadów dennych jezior Wielkopolskiego Parku Narodowego w aspekcie oceny antropopresji. Ekologia i Technika. 5-6. 17-22.
• 9. Brzęk G. (1948): Studia limnologiczne nad zbiornikami wodnymi Wielkopolskiego Parku Narodowego pod Poznaniem. Prace Monograficzne nad przyrodą Wielkopolskiego Parku Narodowego pod Poznaniem. II, z. 2, Poznań.
• 10. Wielkopolski Park Narodowy, Biuletyn informacyjny. (2006). Bogucki Wydawnictwo Naukowe S. C., Poznań. 27.
• 11. Kuczyńska-Kippen N. Nagengast B. (2002): Wpływ hydromakrofitów na strukturę zespołów zooplanktonu Jeziora Wielkowiejskiego (Wielkopolski Park Narodowy). Morena 9. 7-16.
• 12. Hermanowicz W. Dojlido J. Dożańska W, Koziorow-ski B, Zerbe J. (1999): Fizycznochemiczne badanie wody i ścieków. Arkady. Warszawa.
• 13. Choiński A. (1995): Zarys limnologii fizycznej Polski. Wyd. Nauk. UAM, Poznań.
• 14. Piotrowicz R. Kraska M. Joniak T, Klimaszyk P. (2002): The seasonal variability of phosphorus fractions and phyto- and bacterioplankton in different types of humic lakes (northern Poland), Verh. Internat, Verein. Limnol. 28, 1695-1698.
• 15. Kunicki-Goldfinger W.J.H. (1998): Życie bakterii. PWN. Warszawa.
• 16. GrobbelaarJ.U, House W.A. (1995): Phosphorus as a limiting resource in inland waters; interactions with nitrogen, W: H, Thies (ed) Phosphonis in the Global Environment. Publ. by Wiley & Soris LLd., 255-274,
• 17. Kentzer A, (2001): Fosfor i jego biologicznie dostępne frakcje w osadach jezior różnej trofii. Rozpr. habil,, Wyd. UMK. Toruń.
• 18. Bartoszek L (2007): Wydzielanie fosforu z osadów dennych. Zeszyty Naukowe Polit. Rzeszowskiej. Budownictwo i Inżynieria Środowiska, Rzeszów 240. z, 42, 5-18.
• 19. Sobczyński T. (2006): Badania nad uwalnianiem fosforu z jeziornych osadów dennych pod wpływem czynników abiotycznych. VIII Środowiskowa Konferencja Naukowa Chemików, Poznań, 515-518.
• 20. Salonen K. Jones R.I. Arvola L. (1984): Hypolimnetic phosphorus retrieval by diel vertical migrations of Lake phytoplanktori. Freshwat, Biol. 14. 431-438.