Dynamika opadów atmosferycznych a zasobność związków biogenicznych i materii organicznej w jeziorach śródleśnych

• Autorzy: Joniak T.

Warianty tytułu

EN

The dynamics of precipitation and the abundance of biogenic compounds and dissolved organic matter in mid-forest lakes

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Analizowano zmiany właściwości fizyczno-chemicznych wód jezior w następstwie systematycznej redukcji rocznych sum opadów atmosferycznych. Obiektem badań były trzy małe, śródleśne jeziora polodowcowe w północno-zachodniej Polsce zróżnicowane pod względem zawartości substancji humusowych i węgla organicznego, co odmiennie kształtowało ich status humusowy. W 3-letnim okresie badań redukcja rocznych opadów przekroczyła 30%. Badania obejmowały cechy fizyczne i chemiczne wody, w tym rozpuszczone składniki organiczne (substancja organiczna (RSO), substancje humusowe (RHS) i węgiel organiczny (WO)) oraz związki mineralne (twardość, formy fosforu i azotu). Spadek obfitości opadów doprowadził do zasadniczego wzrostu stężeń substancji organicznych w jeziorach przy spadku zasobności składników mineralnych. Generalnie w każdym z jezior skutki ograniczenia opadów były odmienne - w jeziorze polihumusowym wyraźnie wzrosły stężenia rozpuszczonej materii organicznej, a w mezo- i oligohumusowym spadły stężenia związków mineralnych.

EN

The values of physical and chemical parameters of water versus a decreasing of the precipitation amounts in dystrophic humic lakes were analysed. The subject of the investigation were the three small mid-forest, postglacial lakes differing between the content of humic substances and organic carbon, lie in north-western Poland. In period of investigations the reduction of annual precipitations exceeded 30%. The analyses included physically and chemically features of water, especially dissolved organic compounds (DOM, TOĆ, and DHS) as well as mineral (hardness, form of phosphorus and nitrogen). The lakes were differed in terms of TOĆ and DHS concentration. The rise of humic status of water was accompanied by increased participation of organic carbon of humic acids. In each lake the effects of reduction of precipitations were other: in polyhumic lake was noted high increase concentrations of DOM, and in meso and oligohumic lake the decrease of abundance of mineral compounds.

Słowa kluczowe

PL

jezioro; redukcja opadów; zlewnia; związki mineralne; RSO

EN

lake; reduction of precipitations; catchment area; mineral substances; organic matter

• Wydawca: Bydgoskie Towarzystwo Naukowe
• Czasopismo: Ekologia i Technika
• Rocznik: 2009
• Tom: R. 17, nr 4
• Strony: 178--181
• Opis fizyczny: Bibliogr. 17 poz. tab., rys.

Twórcy

autor

Joniak T.

• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza, Wydział Biologii, Zakład Ochrony Wód, 61-614 Poznań, ul. Umultowska 89

Bibliografia

• 1. Górniak A., 1999: Rola hydrologii i charakteru zlewni w kształtowaniu chemizmu wód jezior. W: A. Górniak (red.) Współczesne kierunki badań hydrobiologicznych. Mater. Konf., Supraśl, 61-67.
• 2. Klimaszyk P., 2006: Peatbog - humic water complex in forest landscape: factors determining its functioning. Pol. J. Environ. Stud. 15, 5d: 384-388.
• 3. Jones R. L, 1992: The influence of humic substances on lacustrine planktonic food chains. Hydrobiologia 229: 73-91.
• 4. Joniak T., 2009: The vertical stratification of mineral and organic phosphorus in humic mid-forest lakes. Ocean. Hydrobiol. Stud. (w druku).
• 5. Eloranta P., 1999: Humic matter and water colour. [In:] Limnology of humic waters. Backhuys Publishers, Leiden, 61-74.
• 6. Joniak T., 2007: The seasonal variability of dominants in phytoplankton of humic forest lakes. Ocean. Hydrobiol. Stud., 36, 2: 49-59.
• 7. Joniak T., Domek P., 2006: Influence of humification on biodiversity of lake benthic macroinverte-brates. Acta Agrophysica 7 (2): 365-370.
• 8. Standard Methods for the Examination of Water and Wastewater, 1998. 20th ed. American Public Health Association, Washington.
• 9. Górniak A., 1996: Substancje humusowe i ich rola w funkcjonowaniu ekosystemów słodkowodnych. UW Filia w Białymstoku.
• 10. Joniak T., Kraska M., Klimaszyk P., Piotrowicz R., 2006: Physico-chemical characteristics of the ground water in selected ombrotrophic peat-bog of north-west Poland. Pol. J. Environ. Stud. 15 (II): 375-377.
• 11. Stevenson F.J., 1982: Humus chemistry: genesis, composition, reactions. Wilej & Sons, New York, 264-267.
• 12. Hongve D., 1994: Sunlight degradation of aquatic humic substances. Acta hydrochim. hydrobiol. 22: 117-120.
• 13. Piotrowicz R., Kraska M., Joniak T., Klimaszyk P,, 2002: The seasonal variability of phosphorus frac-tions and phyto- and bacterioplankton in different types of humic lakes (northern Poland). Verh. Internat. Verein. Limnol. 28: 1695-1698.
• 14. Joniak T., Klimaszyk P., 2009: Daily dynamics of vertical changes of chlorophyll a and bacteriochlo-rophyll d+e in smali humic lakes. Ocean. Hydrobiol. Stud. (w druku).
• 15. Sobczyński T., Joniak T., 2008: Zmienność chemizmu wody w profile pionowym jeziora jako efekt oddziaływania biocenozy i osadów dennych. Ekologia i Technika XVI, 4: 170-176.
• 16. Dziadowiec H., 2004: Humification process in forest soils [In:] Gołęblowska D. (ed) The methods of investigation of humic substances in the water and land ecosystems. Scient. Publ. Univ. Szczecin, 117-124.
• 17. Sobczyński T., Joniak T., 2009: Differences in composition and proportion of phosphorus fractions in bottom sediments of Lakę Góreckie (Wielkopolska National Park). Environ. Protect. Eng. 35 (2): 89-95.