Charakterystyka okresu wegetatywnego w rejonie Bydgoszczy w latach 1949-2008

• Autorzy: Żarski J. , Dudek S. , Kuśmierek-Tomaszewska R. , Banaszewska D.

Warianty tytułu

EN

Characteristic of a growing season variability in the region of Bydgoszcz in years 1949-2008

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Celem pracy było opracowanie charakterystyki okresu wegetacyjnego w rejonie Bydgoszczy na podstawie 60-letniej (1949-2008), nieprzerwanej serii pomiarów temperatury powietrza, wykonywanych w Stacji Badawczej UTP Bydgoszcz w Mochełku ( =53°13', =17°51', h=98,5 m npm). Na podstawie temperatur wyznaczono daty początku, końca oraz długości trwania okresu wegetacyjnego w oparciu o metodę rachunkową i wzory Gumińskiego, przyjmując próg termiczny okresu wegetacyjnego 5,0°C. Stwierdzono, iż okres wegetacyjny w rejonie Bydgoszczy rozpoczyna się przeciętnie 30 marca i trwa 219 dni do 3 listopada. Wykazano bardzo dużą niestabilność czasową charakterystyk okresu wegetacyjnego, właściwą dla umiarkowanego i przejściowego klimatu Polski. Zbliżonego do średnich warunków okresu wegetacyjnego w rejonie Bydgoszczy możemy spodziewać się w około 40% lat, czyli przeciętnie raz na 2,5 roku. W pozostałych latach charakterystyki okresu wegetacyjnego wykazują odstępstwo od normy, przy czym bardziej niestabilna jest data początku okresu wegetacyjnego, w porównaniu z dalą jego końca. Stwierdzono, ze w ostatnim 60-leciu w rejonie Bydgoszczy nie nastąpiła żadna, dająca się udowodnić statystycznie zmiana, dotycząca zarówno długości trwania okresu wegetacyjnego, jak i jego kalendarzowych dat początku i końca.

EN

The study is a climatological characteristic of a growing season variability in the region of Bydgoszcz. The work is based on 60-year period of a constant air temperatur measurements taken in the Research Centre of the Faculty of Agriculture UTP, in Mochelek (cp=53o13', X=17o51', h=98,5 m a.s.l.). Diurnal air temperature was the fundamental element to estimate the date of beginning, end and the duration of growing season using an arithmetic method and the equations by Gumiński. The temperature of 5,0°C was a thermal level of the growing season. It was found that the growing season in the region of Bydgoszcz begins on the 30th of March and lasts 219 days until the 3rd of November. A great instability of growing season factors was confirmed during the analyzed period, which is typical for the moderate and transition climate in Poland. Therefore, in 40% of years (one per 2,5 year ) the mean conditions of growing season can be expected. For the rest of the time some deviations from the climatological standard norm were proved. However, the date of beginning is more instable compared to the date of its end. It was ascertained that during the last 60-year period there were no statistically confirmed changes of the duration, the date of beginning and the date of end of growing season in the region of Bydgoszcz.

Słowa kluczowe

PL

okres wegetacyjny; rejon Bydgoszczy; norma klimatyczna; zmienność czasowa; zmiany klimatu

EN

growing period; region of Bydgoszcz; climatological standard norm; climate variability; climatic changes

• Wydawca: Bydgoskie Towarzystwo Naukowe
• Czasopismo: Ekologia i Technika
• Rocznik: 2009
• Tom: R. 17, nr 3
• Strony: 120--126
• Opis fizyczny: Bibliogr. 21 poz. tab., rys.

Twórcy

autor

Żarski J.

autor

Dudek S.

autor

Kuśmierek-Tomaszewska R.

autor

Banaszewska D.

• Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy im. J. J. Śniadeckich w Bydgoszczy, Katedra Melioracji i Agrometeorologii, 85-029 Bydgoszcz, ul. Bernardyńska 6

Bibliografia

• 1. Bać S., Kożmiński C., Rójek M., 1998. Agro-meteorologia. Wydawnictwo Naukowe PWN Warszawa, 158-189.
• 2. Bis K. (red.), 1993. Ekonomiczne konsekwencje zmian klimatu w rolnictwie polskim. Problemy Agrofizyki 68, Instytut Agrofizyki PAN Lublin.
• 3. Falkowski J., Kostrowicki J., 2001. Geografia rolnictwa świata. Wydawnictwo Naukowe PWN Warszawa, 70-88.
• 4. Fortuniak K., Kożuchowski K., Żmudzka E., 2001. Trendy i okresowość temperatury powietrza w Polsce w drugiej połowie XX wieku. Przegląd Geofizyczny, z.4, 283-303.
• 5. Garnier B.J., 1996. Podstawy klimatologii. IMGW Warszawa, 97-114.
• 6. Kołodziej J., Węgrzyn A., 2004. Zróżnicowanie czasu trwania okresu wegetacyjnego w Obserwatorium Agrometeorologicznym w Felinie w pięćdziesięcioleciu 1951-2000. Annales UMCS, Sec. E, 59, 2, 869-880.
• 7. Kossowska-Cezak U., 2005. Zmiany termicznych pór roku w Warszawie w okresie 1933-2004. Przegląd Geofizyczny, z.3-4, 265-277.
• 8. Kożmiński C., Michalska B., 2001. Atlas klimatycznego ryzyka uprawy roślin w Polsce. Akademia Rolnicza w Szczecinie.
• 9. Kożmiński Cz., Michalska B., 2008. Agrometeorologia i klimatologia. Akademia Rolnicza w Szczecinie, Szczecin, 78-79.
• 10. Lorenc H., 2000. Studia nad 220-letnią (1779-1998) serią temperatury powietrza w Warszawie oraz ocena jej wiekowych tendencji. Materiały Badawcze IMGW, seria Meteorologia, 31.
• 11. Paszyński J., Niedźwiedź T., 1999. Klimat. Rozdział w pracy zbiorowej „Geografia Polski - środowisko przyrodnicze" pod red. L. Starkela. Wydawnictwo Naukowe PWN Warszawa, 309-324.
• 12. Radomski Cz., 1977. Agrometeorologia. PWN Warszawa, 347-352.
• 13. Skowera B., Kopeć B., 2008. Okresy termiczne w Polsce południowo-wschodniej (1971-2000). Acta Agrophysica, 12(2), 517-526.
• 14. Szwejkowski Z., Dragańska E., Banaszkiewicz B., 2008. Scenariusze warunków agroklimatycznych okolic Olsztyna w perspektywie spodziewanego globalnego ocieplenia w roku 2050. Acta Agrophysica, 12(2), 543-552.
• 15. Węgrzyn A., 2008. Typowe i anomalne długości okresu wegetacyjnego na Lubelszczyźnie. Acta Agrophysica, 12(2), 561-573.
• 16. Woś A., 1999. Klimat Polski. Wydawnictwo Naukowe PWN. Warszawa 1999, 98-105.
• 17. Wójcik G., Marciniak K., 1989. Klimatyczna charakterystyka okresu wegetacyjnego i gospodarczego w Bydgoszczy w latach 1931-1980. Zeszyty Naukowe ATR Bydgoszcz nr 158, Roln. 27, 99-106.
• 18. Żarski J., Dudek S., 2000. Charakterystyka warunków termicznych i opadowych województwa kujawsko-pomorskiego w aspekcie potrzeb ochrony środowiska. Zesz. Nauk. WSHE Włocławek, t. VI, 85-98.
• 19. Żarski J., Dudek S., Kuśmierek R., 2001. Zmienność warunków agrometeorologicznych w okolicy Bydgoszczy w latach 1951-2000 na przykładzie Mochełka. Przegląd Naukowy Wydziału Inżynierii i Kształtowania Środowiska SGGW, z. 21, 67-73.
• 20. Żarski J., Dudek S., Kuśmierek R., 2004. Zmienność czasowa okresów rolniczych w rejonie Bydgoszczy w latach 1971-2000. Prace Komisji Nauk Rol. i Biol. BTN, seria B, nr 52, 393-402.
• 21. Żmudzka E., Dobrowolska M., 2001. Termiczny okres wegetacyjny w Polsce - zróżnicowanie przestrzenne i zmienność czasowa. Przegląd Naukowy Wydziału Inżynierii i Kształtowania Środowiska SGGW, z. 21, 75-79.