Littoral zone flora versus quality of Kielecki Bay waters

• Autorzy: Rabajczyk A. , Jóźwiak M.

Warianty tytułu

PL

Flora strefy przybrzeżnej a jakość wód Zalewu Kieleckiego

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Environmental assessment is largely based on knowledge about tolerance of organisms to different biotope factors. If upper or lower critical point values ale exceeded for specific organisms in relation to environmental factor, according to Shelford's law of tolerance, it causes a withdrawal of organisms from their natural biotope. This feature is used for biomonitoring the environmental condition. Research was performed in the Kielecki Bay area. It is the water basin located in the city zone of Kielce. It was formed by closing the Silnica River valley by weir at 8 km of the river course. Państwowa Komunikacja Samochodowa (State Motor Transport Company), "Metalowiec" Allotments and City Road Administration in Kielce are users of the bar water, which determines the usage of the areas around the basin for recreational, housing and industrial purposes. Additional loads for Kielecki Bay ale the nearby located class one road which runs towards the city of Lodz and is a source of transportation pollution as well as the city swimming pool which discharges chlorinated water to the basin. The basin is supplied by watercourse, which receives municipal wastewater nom the village of Maslow located near Kielce. The amount and diversity of organic and inorganic compounds getting into the basin influences heavy pollution of Bay waters. Methods used in biomonitoring and instrumental monitoring were applied in this research. A growth of flora typical of basins with unclassified waters containing a huge amount of heavy metals and biogens is a result of human activity. The basin was classified as a dystrophic type. The conducted research shows that anthropogenic influence on the basin should be limited. The research may be also used for correcting the spatial planning solutions.

PL

Diagnoza stanu środowiska w dużej mierze korzysta z wiedzy o tolerancji organizmów na różne czynniki biotopowe. Przekroczenie wartości górnego lub dolnego punktu krytycznego dla określonego organizmu w odniesieniu do czynnika środowiska, zgodnie z prawem tolerancji Shelforda skutkuje wycofaniem się organizmu z charakterystycznego dla niego biotopu. Tę właściwość wykorzystuje się do biomonitoringu stanu środowiska przyrodniczego. Badania przeprowadzono na obszarze Zalewu Kieleckiego. Jest to zbiornik wodny w granicach miasta Kielce, który został utworzony poprzez zamknięcie doliny rzeki Silnicy jazem, na jej 8 km. Użytkownikami wody ze zbiornika są Państwowa Komunikacja Samochodowa, Ogródki Działkowe "Metalowiec" oraz Miejski Zarząd Dróg w Kielcach, co sprawia, że tereny wokół zbiornika zagospodarowane są zarówno na cele rekreacyjne, mieszkaniowe, jak i gospodarcze. Dodatkowymi obciążeniami dla Zalewu jest przebiegająca w bezpośrednim sąsiedztwie droga krajowa w kierunku Łodzi, będąca źródłem zanieczyszczeń komunikacyjnych oraz basen miejski, z którego wprowadzana jest do zbiornika woda chlorowana. Zbiornik zasilany jest ciekiem wodnym stanowiącym odbiornik zanieczyszczeń komunalnych z miejscowości Masłów, położonej w pobliżu Kielc. Ilość oraz różnorodność związków zarówno organicznych, jak i nieorganicznych dostających się do zbiornika powoduje, że wody Zalewu są bardzo zanieczyszczone. W badaniach wykorzystano metody stosowane w biomonitoringu oraz w monitoringu instrumentalnym. Efektem działalności człowieka jest rozwój flory charakterystycznej dla zbiorników o wodach pozaklasowych zawierających dużą ilość metali ciężkich oraz biogenów. Zbiornik zaklasyfikowano jako dystroficzny. Wykonane badania wskazują na konieczność ograniczenia antropogennego oddziaływania na zbiornik. Mogą również być wykorzystane do skorygowania rozwiązań planistycznych związanych z zagospodarowaniem terenu.

Słowa kluczowe

EN

urban bar; biogens; heavy metals; littoral zone; macrophytes

PL

zalew miejski; biogeny; metale ciężkie; strefa przybrzeżna; makrolity

• Wydawca: Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
• Czasopismo: Ecological Chemistry and Engineering. A
• Rocznik: 2008
• Tom: Vol. 15, nr 12
• Strony: 1359--1368
• Opis fizyczny: Bibliogr. 16 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Rabajczyk A.

autor

Jóźwiak M.

• Department of Management and Environment Protection, The Jan Kochanowski University in Kielce, 25-406 Kielce, ul. Świętokrzyska 15, tel/fax [phone],

Bibliografia

• [1] Ramowa Dyrektywa Wodna. Dyrektywa 2000/601WE Rady i Parlamentu Europejskiego z dnia 23 października 2000 r.
• [2] Soszka H. and Kolada A.: Interkalibracja zgodna z ramową dyrektywą wodną porównywalność wyników oceny jakości wody w skali europejskiej, Ministerstwo Środowiska, NFOŚiGW, Phare, Warszawa 2006.
• [3] Nałęcz-Jawecki G.: Badanie toksyczności środowiska wodnego metodą bioindykacji, Biul. Wydz. Farm. AMW, 2003, 2, 3-10.
• [4] Wardencki W. (Ed.): Bioanalityka w ocenie zanieczyszczeń środowiska, Centrum Doskonalenia Analityki i Monitoringu Środowiska, Gdańsk 2004.
• [5] Kłosowscy S. and K.: Flora Polski - Rośliny wodne i bagienne, PWN, Warszawa 2006.
• [6] Michno M. and Rusek Z.: Szczegółowa instrukcja gospodarowania wodą na jazie i zbiorniku Zalewu Kieleckiego, Kielce 2005.
• [7] Filonowicz P.: Objaśnienia do szczegółowej mapy geologicznej Polski, Arkusz Kielce (815), 1:50000, Instytut Geologiczny, Wyd. Geolog., Warszawa 1973.
• [8] Banasik K. and Ciupa T.: Badania hydrologiczne wód powierzchniowych w zlewni Silnicy i Sufragańca, KTN, Kielce 2005.
• [9] Program ochrony środowiska dla miasta Kielce, 2004. Urząd Miasta Kielce, Kielce 2004.
• [10] Koncepcja zagospodarowania przestrzennego obszaru funkcjonalnego Kielc w aspekcie rozwoju metropolizacji, Zarząd Województwa Świętokrzyskiego, Kielce 2007.
• [11] Program ochrony środowiska dla miasta Kielce (lipiec 2004), Wydział Gospodarki Komunalnej i Ochrony Środowiska, Urząd Miasta Kielce, Kielce 2004.
• [12] Zarzycki K., Trzcińska-Tacik H., Różański W., Szeląg Z., Wołek J. and Korzeniak U.: Ecological indicator values of vascular plants of Poland, W. Szafer Institute of Botany, PAS, Kraków 2002.
• [13] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dn. 20 sierpnia 2008 r. w sprawie klasyfikacji sposobu klasyfikacji stanu jednolitych części wód powierzchniowych, Dz. U Nr 162, poz. 1008.
• [14] Kowalkowski A.: Wskaźniki ekochemicznego stanu gleb leśnych zagrożonych przez zakwaszenie, Regional. Monit. Środowo Przyrod., 2002, 3, 31-43.
• [15] Grabowska B. and Kubala T.: Rośliny wodne i wilgociolubne, PWN, Warszawa 2006.
• [16] Harriman R., Battarbee R.W. and Monteith D.T., Wpływ depozycji kwaśnej na ekosystemy wodne, [in:]: Bell J.N.B. and Treshow M. (Eds.), Zanieczyszczenie powietrza a życie roślin, WNT, Warszawa 2004.