Threat of manganese contamination in the light of studies investigating the quality of potable water from the lower Vistula Valley, Zulawy and lakelands

• Autorzy: Koc J. , Glińska-Lewczuk K. , Wons M. , Szymczek S. , Cymes I.

Warianty tytułu

PL

Zagrożenie zanieczyszczeniem manganem wody do spożycia z obszaru doliny dolnej Wisły, Żuław i pojezierzy w świetle badań monitoringowych

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Adequate water quality is a priority goal to be met within the framework of the EU National Drinking Water Monitoring Program. As set forth in this program, the quality of water intended for human consumption is to be controlled by sanitary inspection units. Another important goal is to supply consumers with safe potable water and to take relevant actions to mini-mize the health hazard associated with water quality deterioration. According to WHO and the Regulation of the Ministry of Health, the recommended daily intake of manganese (0.5 mg ź dm-3) conforms to the public health protection strategy. In the present study, samples of raw and treated underground water from twelve intakes located in four mesoregions of northern Poland were analyzed during the years 1994-2004. Manganese concentrations were determined under the water quality moni-toring program, taking into account selected environmental and technological factors related to the condition of water supply networks. Manganese concentrations in raw water drawn from Tertiary, Quaternary and Cretaceous deposits ranged from 0.001 to 1.2 mg ź dm-3. Water quality was determined by the hydrogeological properties of deposits, and the highest manganese concen-trations were observed in raw water samples from the QT horizon in the region of Zulawy Water Mains. The average indicator of water treatment effectiveness reached 22 %. Despite the use of effective treatment methods, total manganese removal from water is impossible for technological reasons. The key factor affecting the manganese content of mains water is the concentration of this element in raw water. The study indicated that water is subject to secondary contamination during distri-bution, resulting from the condition and not type of the applied piping material. Therefore, it seems advisable to assess potential health risks to consumers posed by exceeding the maximum allowable concentrations (MAC) of manganese.

PL

Jakość wody do spożycia jest priorytetem w Narodowym Monitoringu Wody, który stworzony został w strukturach Unii Europejskiej, a realizowany przez inspekcje sanitarne. Ważnym celem użytecznym jest zapewnienie konsumentom wody o odpowiedniej jakości zdrowotnej oraz działanie w kierunku minimalizacji ryzyka zdrowotnego związanego z pogarszaniem jakości wody. Według WHO i Rozporządzenia Ministra Zdrowia zalecana wartość manganu 0,5 mg ź dm-3 jest odpowiednia dla ochrony zdrowia publicznego. W latach 1994-2004 wykonywano badania wód podziemnych surowych i uzdatnionych z dwunastu ujęć położonych w czterech mezoregionach północnej Polski. Analizie poddano mangan w ramach monitoringu kontrolnego, biorąc pod uwagę czynniki środowiskowe oraz związane z funkcjonowaniem sieci wodo. ciągowych. Wody surowe, ujmowane z utworów kredy, trzeciorzędu i czwartorzędu, reprezentowały stężenia w zakresie od 0,001 do 1,2 mg ź dm-3. Ich jakość uwarunkowana była cechami hydrogeologicznymi złoża, przy czym największe stężenia odnotowano w wodach ujmowanych ze wspólnego piętra QT w rejonie Centralnego Wodociągu Żuławskiego. Przeciętny wskaźnik efektywności uzdatniania wody wyniósł 22 %. Pomimo skutecznych metod uzdatniania, zupełna eliminacja tego składnika jest niemożliwa z powodów technologicznych systemu dystrybucji wody do konsumenta. Głównym czynnikiem kształtującym zawartość manganu w wodzie wodociągowej jest stężenie tego składnika w wodzie surowej. Badania wykazały wtórne zanieczyszczenie wód w sieci dystrybucyjnej, wynikające nie z zastosowanego rodzaju, lecz kondycji materiału budującego sieć. Dlatego celowa jest ocena ryzyka zdrowotnego konsumentów w razie przekroczeń wartości dopuszczalnych (NDS).

Słowa kluczowe

EN

manganese; water quality; water treatment; potable water

PL

mangan; jakość wody; uzdatnianie wody; wody konsumpcyjne

• Wydawca: Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
• Czasopismo: Ecological Chemistry and Engineering. A
• Rocznik: 2008
• Tom: Vol. 15, nr 11
• Strony: 1273--1282
• Opis fizyczny: . Bibliogr. 13 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Koc J.

autor

Glińska-Lewczuk K.

autor

Wons M.

autor

Szymczek S.

autor

Cymes I.

• Department of Land Improvement and Environmental Management, University of Warmia and Mazury in Olsztyn, pl. Łódzki 2, 10-719 Olsztyn, tel. [phone],

Bibliografia

• [1] Koc J., Wons M., Glińska-Lewczuk K. and Szymczyk S.: J. Environ. Stud., 2006, 15(2a}, 364-370.
• [2] Koc J. and Wons M.: Inż. Ekol., 2006, 16, 40-43.
• [3] Elbanowska H., Zawadzka H. and Zerbe J.: Metodyka fizyczno-chemicznego badania wód podziemnych. Wyd. Geolog., Warszawa 1979, p. 42-47.
• [4] Kabata-Pendias A. and Pendias H.: Biogeochemia pierwiastków śladowych. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa 1999.
• [5] Kreczko M., Kordaiski Z., Lidzbarski M., Prusak E. and Sokołowski K.: Dokumentacja zasobów dyspozycyjnych wód podziemnych Żuław i Mierzei Wiślanej. Państwowy Instytut Geologiczny, Gdańsk 2000, p. 23-92.
• [6] PN-92/C-04590.02: Badania zawartości manganu, 1-4.
• [7] Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. Dz. U Nr 61, 2007, poz. 417.
• [8] Świderska-Bróż M. and Wolska M.: Inż. Ochro Środow., Wrocław, 2005, 8(2), 159-169.
• [9] Świderska-Bróż M.: Problemy inżynierii środowiska. Dynamika u progu nowego tysiąclecia. Ofic. Wyd. Politech. Wrocławskiej, Wrocław 2000, p. 689-694.
• [10] Wąsowski J. and Grabińska-Łoniewska A.: Ochr. Środow., 1995, 58, 59-62.
• [11] Dyrektywa Rady UE 98/83/eC, 1998.
• [12] WHO: Wytyczne WHO dotyczące jakości wody do picia. Tom I: Zalecenia, Warszawa 1998, p. 63-159.
• [13] Świątczak J.: [in:] Mat. Seminar. "Monitoring Jakości Wody", Warszawa 2005, p. 1-18.