Teorie i modele stosowane w badaniach i działaniach prewencyjnych na rzecz bezpieczeństwa ruchu drogowego

• Autorzy: Jamroz K.

Warianty tytułu

EN

Theories and models used in road traffic safety research and prevention

• Konferencja: Konferencja naukowa Komitetu Inżynierii Lądowej i Wodnej PAN i Komitetu Nauki PZITB (52 ; 11-16.09.2006 ; Gdańsk-Krynica, Polska)
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Wypadek, w tym także wypadek drogowy jest nieplanowanym łańcuchem zdarzeń, które kończą się ofiarami ludzkimi i stratami materialnymi. Powstanie wypadku można opisać następującą zależnością: niekontrolowane ryzyko + niechroniony obiekt (człowiek) = nieoczekiwane zdarzenie (wypadek). Ta prosta formuła zawiera jednak wiele skomplikowanych zależności i procesów. Zatem wbrew pozorom bezpieczeństwo ruchu drogowego jest bardzo złożonym zjawiskiem. Bezpieczeństwo ruchu drogowego stało się już dyscypliną naukową, która korzysta z doświadczeń wielu nauk bazowych (techniki, medycyna, zachowania społeczne) oraz wielu dyscyplin naukowych (matematyki, fizyki, inżynierii ruchu drogowego, inżynierii drogowej, bezpieczeństwa, transportu, edukacji, psychologii, socjologii, ergonomii, medycyny, prawa, urbanistyki). Zatem jest dziedziną, w której prowadzone są badania interdyscyplinarne. Uszczegółowieniem teorii są modele. Modele wypadków przedstawiają zwykle sekwencje zdarzeń lub wzajemne powiązania czynników wpływających na powstanie wypadku lub przykrych jego konsekwencji, kończących się utratą zdrowia lub życia ofiary wypadku. Wiele modeli opracowano na przestrzeni ostatnich dziesięcioleci, dotyczą one różnych faz powstawania wypadku i jego przebiegu, zachowań człowieka w obliczu zagrożenia, opisu czynników wpływających na powstanie wypadku itp.

EN

Safety research have goi over a hundred years history. In this period of time lots of accident theories and models were elaborated, including road accident models. In this paper characteristics of theories and models used in road accidents description, analyses and carrying out of preventive actions in road traffic safety are presented. From the conducted review results, that none of known theories and models describes and explains accident phenomenon completely. That why it is necessary to continue and develop the research aiming on new theories formularization and creation of perfect road traffic safety models.

• Wydawca: Wydawnictwo Politechniki Gdańskiej
• Czasopismo: Zeszyty Naukowe Politechniki Gdańskiej. Budownictwo Lądowe
• Rocznik: 2006
• Tom: nr 60
• Strony: 169--178
• Opis fizyczny: Bibliogr. 24 poz.

Twórcy

autor

Jamroz K.

• Politechnika Gdańska, Wydział Inżynierii Lądowej i Środowiska

Bibliografia

• [1] Benner L.: Accident Theory and Accident Investigation. Society of Air Safety Investigation Annual Seminar, Ottawa, Canada 1975.
• [2] Chaplin J. P.: Krawiec T. S.: Systems and Theories of Psychology. New York: Holt, Rinehart and Winston 1968.
• [3] Christens P. F.: Statistical Modelling of Traffic Safety Development. Danish Transport Research Centre, 2003.
• [4] Elvik R, Vaa T.: The Handbook ofRoad Safety Measures. Elsevier 2004.
• [5] Gaca S.: Badania prędkości pojazdów i jej wpływu na bezpieczeństwo ruchu drogowego. Zesz. Nauk. Pol. Krakowskiej 2002, Inżynieria Lądowa nr 75.
• [6] Gibson J. J.: The contribution of experimental psychology to the formulation of the problem of safety - a brief for basic research. In: Haddon W, Suchman EA, Klein D, eds. Accident research: methods and approaches. New York: Harper & Row 1964.
• [7] Gielen Gucia.C., Sleet D.: Application of Behavior-change theories and Methods to Injury Prevention. Epidemiology Revenue 2003; 25:65-76.
• [8] Gordon J. E.: The epidemiology ofaccidents. American Joumal ofPublic Health 1949; 39:504 15.
• [9] Haddon W.: A logical framework for categorizing highway safety phenomena and activity. Journal of Trauma 1972; 12:193-207.
• [10] Haddon W.: Energy damage and the ten countermeasure strategies. Journal of Trauma 1973; 13:321-3 L.
• [11] Heinrich H. W.: Industrial Accident Prevention: A Scientific Approach. 1950.
• [12] Hollnagel E.: Barrier Analysis and Accident Prevention. 2002 Human - Technology Integration Colloquium Series, Air Forses Research Laboratory Finland, 2002.
• [13] Jamroz K, Smolarek L: Modelowanie liczb wypadków drogowych. Zesz. Nauk. Pol. Gdańskiej 1995, Budownictwo Lądowe Uf 5I.
• [14] Kosmowski K T.: Metodyka analizy ryzyka w zarządzaniu niezawodnością i bezpieczeństwem elektrowni jądrowych. Seria Monografie 33. Gdańsk: Wyd. Politechniki Gdańskiej 2003.
• [15] Kowalewski S.: Model badania wypadków. Atest 200, Uf 5.
• [16] Livingston A. D., Jackson G., Priestley K.: Root causes analysis: Literature review. Healt nad Safety Executive, Report 325/200 L
• [17] Naatanen R., Summala H.: Zachowanie użytkowników dróg a wypadki drogowe. Warszawa: PWN 1985.
• [18] Ogawa K., Akaiyama T.: Application ofImmune Algoritms to Combinatorial Optimization for Traffic Safety Countermeasures. Ritsumeiken University, Department of Environemental System Engineering, Kusatsu, Shiga, Japan 2000.
• [19] Perow Ch.: Normal Accident: Living with High - Risk Technologies. 1984.
• [20] Pietrzak L: Badanie wypadków przy pracy - modele i metody. Warszawa: Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy 2004.
• [21] Reason J.: Human Error. Cambridge: Cambridge University Press 1990.
• [22] Runyan C. W.: Using the Haddon Matrix: introducing the third dimension. Injury Prevention 1998;4:302-7.
• [23] Surry J.: Industrial Accident Research. Toronto: University OrTofOnio 1969.
• [24] Wilde G. J. S.: Target Risk. Dealing with the danger of death, discase and damage in everyday decisions. Komgston, Ontario Canada: Queen's University, 1994.