Assessment of heavy metal contents in willow (Salix sp.) growing along the banks of Dunajec river

• Autorzy: Wiśniowska-Kielian B. , Niemiec M.

Warianty tytułu

PL

Ocena zawartości metali ciężkich w wierzbie (Salix sp.) rosnącej wzdłuż brzegów rzeki Dunajec

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The contents and distribution of heavy metals in willow plants overgrowing the Dunajec riverbanks were assessed. The research was conducted in 2003. Willow samples were collected early in spring (in April) and late in summer (in September) slang the stretch from the confluence of the Dunajec and the Vistula to the Poprad inflow to the Dunajec at 13 sites situated below the environmental elements affecting the watercourse properties (cities and industrial centers, tributaries draining rural areas, dam reservoirs). Metal contents depended on the plant part and location of sampling point. The largest quantities of Cu, Ni and Cr were accumulated in leaves, Zn and Pb in roots whereas willow shoots had the largest concentrations of Cd. Shoots amassed the smallest quantities of Cu, Ni, Cr and Pb, roots had the least of Zn and leaves contained the least of Cd. Plants from the regions of intensified anthropopressure contained bigger amounts of the studied metals. The metal content in plants from the other regions reflected their levels in catchment soils assessed by other authors. Willow plants contained relatively small quantities of heavy metal s in their individual organs. Contents of Cu and Cr ranged within normal for vascular plants and only single samples had elevated concentrations of Ni and Pb. According to the assumed criteria a half of analyzed willow samples had elevated Zn and Cd contents which did not exceed the limit of toxicity and were permissible for plants destined for industrial purposes. Despite small heavy metal contents due to great growths of willow it may fulfill the phytoremediative function. High concentrations of heavy metals in leaves may be a cause of secondary watercourse pollution and may pose a threat to soils and plants in the fields within the flood terrace area.

PL

Oceniono zawartość i rozmieszczenie metali ciężkich w roślinie wierzby porastającej brzegi rzeki Dunajec. Badania prowadzono w 2003 r. Próbki wierzby pobrano wczesną wiosną (kwiecień) i późnym latem (wrzesień) na odcinku od ujścia Popradu do Dunajca do ujścia Dunajca do Wisły, z 13 punktów usytuowanych poniżej elementów środowiska wpływających na właściwości cieku (miasta i centra przemysłowe, dopływy odwadniające obszary wiejskie, zbiorniki zaporowe). Zawartość metali zależała od części rośliny oraz lokalizacji miejsca pobierania wierzby. Najwięcej Cu, Ni i Cr gromadziły liście, Zn i Pb - korzenie, a najwięcej Cd zawierały pędy wierzby. Najmniejsze ilości Cu, Ni, Cr i Pb akumulowały pędy, Zn - korzenie, a najmniej Cd zawierały liście. Rośliny z rejonów nasilonej antropopresji zawierały więcej badanych metali. Zawartość metali w roślinach z pozostałych rejonów odzwierciedlała ich poziom w glebach zlewni stwierdzany przez innych autorów. Wierzba zawierała względnie małe ilości metali ciężkich w poszczególnych organach. Zawartość Cu i Cr mieściła się w granicach normalnych zawartości w roślinach naczyniowych, a tylko pojedyncze próbki zawierały zwiększone ilości Ni i Pb. Według przyjętych kryteriów oceny, połowa badanych próbek wierzby miała podwyższone zawartości Zn i Cd, które nie przekraczały granicy toksyczności i były dopuszczalne dla roślin przeznaczonych na cele przemysłowe. Pomimo małych zawartości metali ciężkich w pędach ze względu na duże przyrosty wierzby, może ona spełniać rolę fitoremediacyjną. Duża zawartość metali ciężkich w liściach może być przyczyną wtórnego zanieczyszczenia cieku oraz może stanowić zagrożenie dla gleb i roślin użytków znajdujących się w obrębie terasy zalewowej.

Słowa kluczowe

EN

Dunajec river; willow; heavy metals; content; distribution; assessment

PL

rzeka Dunajec; wierzba; metale ciężkie; zawartość; rozmieszczenie; ocena

• Wydawca: Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
• Czasopismo: Chemia i Inżynieria Ekologiczna
• Rocznik: 2005
• Tom: Vol. 12, nr 1-2
• Strony: 145--155
• Opis fizyczny: Bibliogr. 18 poz., 2 rys., 1 tab.

Twórcy

autor

Wiśniowska-Kielian B.

• Department of Agricultural Chemistry, Agricultural University of Cracow, al. A. Mickiewicza 21, 31-120 Kraków, Tel. [phone], tel./fax. [phone]

autor

Niemiec M.

• Department of Agricultural Chemistry, Agricultural University of Cracow, al. A. Mickiewicza 21, 31-120 Kraków, Tel. [phone], tel./fax. [phone]

• Departrnent of Agricultural Chemistry, Agricultural University of Cracow, al. A. Mickiewicza 21, 31-120 Kraków, tel. [phone], fax: [phone].

Bibliografia

• [1] Gutry-Korycka M.: [in:] Mat. Ogólnopol. Konf. Hydrologicznej "Interdyscyplinarność w badaniach dorzecza", Kraków-Dobczyce, 21-23 maja, 1999, 33-54.
• [2] Bukiewicz H.: Biul. Inst. Hodow. Aklimat. Rosi., 1987, 164, 261-284.
• [3] Białobok S.: Wierzby. Wyd. Nauk. PWN Warszawa-Poznań 1990, 150 pp.
• [4] Szczukowski S., Tworkowski J. and Wiwart M.: Post. Nauk Roln., 1998, 4, 18-22.
• [5] Jóźwiakowska I. and Jóźwiakowski K.: Aura, 2001, (10), 16-18.
• [6] Bąkowski R., Brzozowska K. and Prądzyński W.: Prace komisji technologii drewna, 1995,14, 7-11.
• [7] Ostrowska A., Gawliński S. and Szczubiałka Z.: Metody analizy i oceny właściwości gleb i roślin. Wyd. IOŚ Warszawa 1991, 333 pp.
• [8] Kabata-Pendias A., Motowicka-Terelak T., Piotrowska M., Terelak H. and Witek T.: Ocena stopnia zanieczyszczenia gleb metalami ciężkimi i siarką. Ramowe wytyczne dla rolnictwa. Wyd. IUNG, Puławy 1993, Seria P(53), 2 pp.
• [9] Amoros C. and Petts G.E. (eds): Hydrosystemes fluviaux collection d'Ecologie, 24 Masson, Paris, Milan, Barcelona, Bonn 1993, 43-53.
• [10] Zalewski M.: [in:] Mat. z konferencji grupy roboczej Narodowego komitetu UNESCO MAB-5 "Ekosystemy Wodne, PIOŚ ZES UL, Łódź 1995, 240 pp.
• [11] Labus K.: Pr. Geolog. PAN, 1999, 146, 40-44.
• [12] Czarnowska K.: Zesz. Probl. Post. Nauk Rol., 1984, 242, 21-30.
• [13] Terelak H., Motowicka-Terelak T., Słuczyńska T. and Pietruch Cz.: Pierwiastki śladowe Cd, Cu, Ni, Pb, Zn w glebach użytków rolnych Polski. Bibl. Monit. Środow., Warszawa 2000, 69 pp.
• [14] www.krakow.pios.gov.pl
• [15] Kabata-Pendias A. and Pendias H.: Biogeochemia pierwiastków śladowych. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa 1999, 398 pp.
• [16] Kaniuczak J., Błażej J. and Gąsior J.: Zesz. Probl. Post. Nauk. Rol., 2000, 472, 379-385.
• [17] Baran S., Wójcikowska-Kapusta A., Jaworska B. and Saadi L.: Folia Uniw. Agric. Stet. Agric., 2000,84, 25-39.
• [18] Kaniuczak J., Błażej J., Hajduk E. and Nowak M.: Zesz. Probl. Post. Nauk. Rol., 2000, 472, 387-394.