Mocz jako źródło informacji o narażeniu zawodowym na metale

Rutkiewicz, I.; Namieśnik, J.

Artykuł - szczegóły

Tytuł artykułu

Mocz jako źródło informacji o narażeniu zawodowym na metale

Autorzy

Rutkiewicz I. , Namieśnik J.

Wybrane pełne teksty z tego czasopisma

Identyfikatory

Warianty tytułu

Urine as a source of information on occupational exposure to metals - a review

Języki publikacji

Abstrakty

Przedstawiono możliwości wykorzystywania próbek moczu ludzkiego jako materiału do uzyskania danych o narażeniu zawodowym na metale. Szczególną uwagę zwrócono na: techniki izolacji i wzbogacania metali oraz ich metabolitów z próbek moczu, techniki oznaczania metali w otrzymywanych ekstraktach, zebranie informacji literaturowych o stężeniach metali w próbkach moczu od pracowników narażonych na toksyczne działanie metali w środowisku pracy.

A review on the possibility of employing human urine samples as a material for analytical research directed toward obtaining information on occupational exposure to metals is presented. Attention is paid to: techniques of isolation and/or enrichment of metals and their metabolites from the urine samples, techniques used to determine metals in the extracts, review of literature date on determination of metals concentrations in urine samples collected from workers exposed to toxic activity of metals in the workplace.

Słowa kluczowe

mocz metale przygotowanie i przechowywanie próbek narażenie zawodowe

human urine samples metals pretreatment and storage of samples occupational exposure

Wydawca

Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej

Czasopismo

Ecological Chemistry and Engineering. S

Rocznik

2009

Tom

Vol. 16, nr 1

Strony

63--80

Opis fizyczny

Bibliogr. 76 poz., tab.

Twórcy

autor

Rutkiewicz I.

autor

Namieśnik J.

Katedra Chemii Analitycznej, Wydział Chemiczny, Politechnika Gdańska, ul. G. Narutowicza 11/12, 80-952 Gdańsk, tel. 058 347 21 10, fax 058 347 26 94, irka26@wp.pl

Bibliografia

[1] Järup L: Br. Med. Bull., 2003, 68,167-182.
[2] Kodnej D.: Bezpieczeństwo pracy, 2007, 2, 25-27.
[3] Hayes R.B.: Kancer Causes Control, 1997, 8, 371-385.
[4] Toksykologia współczesna, W. Seńczuk (red.). PZWL, Warszawa 2005.
[5] HomgC-J.i Lin S.-R.:Talanta, 1997,45,75-83.
[6] Angerer J., Ewers U. i Wilhelm M.: Int. J. Hyg. Environ. Health, 2007, 210, 201-228.
[7] Schaller K.H., Angerer J. i Drexler H.: J. Chromatogr., B, 2002, 778, 403-417.
[8] Linnainmaa M. i Kiilunen M.: Int. Arch. Occup. Environ. Health, 1997,69, 193-200.
[9] Gawęda E.: Bezpieczeństwo pracy nauka i praktyka, 2000, 11,21-23.
[10] Nowe horyzonty i wyzwania w analityce i monitoringu środowiskowym, J. Namieśnik (red.). Centrum Doskonałości Analityki i Monitoringu Środowiskowego, Gdańsk 2003.
[11] Monitoring biologiczny narażenia na czynniki chemiczne w środowisku pracy, M. Jakubowski (red.). Ofic. Wyd. Inst. Med. Pracy im. prof. J. Nofera, Łódź 1997.
[12] Han-wen S., De-quiang Z., Li-li Y. i Jian-min S.: Spectrochim. Acta, Part B, 1997,52,727-734.
[13] Campillo N., Vinas P., López-Garcia I. i Hemandez-Córdoba M.: Talanta, 1999,48,905-912.
[14] J. Szkoda, A. Grzebalska i J. Żmudzki: Materiały XV Poznańskiego Konwersatorium Analitycznego "Przydatność mineralizacji na sucho próbek materiału biologicznego w analizie śladowej pierwiastków". Poznań 2006.
[15] Instrumentalne metody analizy chemicznej, W.W. Kubiak (red.). Wyd. Nauk. AKAPIT, Kraków 2005.
[16] Willis J.B.: Spectrochim. Acta, Part B, 1999,54,1971-1975.
[17] Cadore S., dos Anjos A.P. i Baccan N.: Analyst, 1998, 123, 1717-1719.
[18] Narin I. i Soylak M.: Anal. Chim. Acta, 2003, 493, 205-212.
[19] Vamnes J.S., Eide R., Isrenn R., Höl P.J. i Gjerdet N.R.: J. Dental Res., 2000, 79, 868-874.
[20] Karakaya A., Karaaslan Z., Duydu Y., Yücesoy B., Oflaz G. i Köse S.K.: Biomarkers, 2001, 6, 351-356.
[21] Aranda P.R., Gil R.A., Moyana S., De Vito I.E. i Martinez L.D.: Talanta, 2008, 75,307-311.
[22] Wu P., Zhang Y., Lv Y. i Hou X.: Spectrochim. Acta, Part B, 2006, 61, 1310-1314.
[23] Petrucci F., ViolanteN., Senofonte O., De Gregorio M., Alimonti A, Caroli S., Forte G. i Cristaudo A: Microchem. J., 2004, 76, 131-140.
[24] Burguera M., Burguera J.L, Rivas D., Rondón C, di Bemardo M.L, Gallignani M., Nieto E. i Salinas J.: Spectrochim. Acta, Part B, 1999, 54, 805-818.
[25] Subramanian K.S.: Spectrochim. Acta, Part B, 1996, 51, 291-319.
[26] Begerow J., Turfeld M. i Dunemann L: Anal. Chim. Acta, 1997,340,277-283.
[27] Godlewska-Żyłkiewicz B.: Microchim. Acta, 2004,147, 189-210.
[28] Pyrzyńska K.: Talanta, 1998,47,841-848.
[29] Xie F., Lin X., Wu X. i Xie Z.: Talanta, 2008, 74, 836-843.
[30] Apostoli P., Bartoli D., Alessio L i Buchet J.P.: Occup. Environ. Med., 1999, 56, 825-832.
[31] Sur R. i Dunemann L: J. Chromatogr.. B, 2004, 807, 169-176.
[32] Ng J.C., Johnson D., Imbray P., Chiswell B. i Moore M.R.: Analyst, 1998, 123, 929-933.
[33] Saracoglu S., Soylak M. i Elci L: Talanta, 2003, 59, 287-293.
[34] de Maranhiio T.A, Martendal E., Borges D.L.G., Carasek E., Welz B. i Curtius A.J.: Spectrochim. Acta, Part B, 2007, 62, 1019-1027.
[35] Evans E.H., Day J.A, Palmer C., Price W.J., Smith C.M.M. i Tyson J.E: J. Anal. At. Spectrom., 2007, 22, 663-696.
[36] Dutra R.L., Maltez H.F.i Carasek E.: Talanta, 2006, 69, 488-493.
[37] Santa Rosa R.M.S., Molier R.C.S., Alves C.N., Sarkis J.E. de S., Bentes M.H. da S., Brabo E. i de Oliveira E.S.: Sd. Total Environ., 2000, 261, 169-176.
[38] Correia A, Galesio M., Santos H., Rial-Otero R., Lodeiro c., Oehmen A., Conceicäo R. i Capelo J.L.: Talanta, 2007, 72, 968-975.
[39] Burguera M., Burguera J.L., Rivas D., Rondón C., Carrero P., Alarcón O.M, de Pena Y.P., Brunetto M.R., Gallignani M., Marquez O.P. i Marquez J.: Talanta, 2005, 68, 219-225.
[40] Campillo N., Vifias P., López-Garcia I. i Hermmdez-Córdoba M.: Anal. Biochem., 2000, 280,195-200.
[41] Parsons P.J. i Slavin W.: Spectrochim. Acta, Part B, 1999, 54, 853-864.
[42] Parsons P.J., Geraghty C. i Verostek M.F.: Spectrochim. Acta, Part B, 2001, 56, 1593-1604.
[43] Bouvier-Capely C., Ritt J., Baglan N. i Cossonnet C.: Appl. Radiat. Isot., 2004, 60, 629-633.
[44] Miekeley N., Mortari S.R i Schubach A.O.: Anal. Bioanal. Chem., 2002, 372, 495-502.
[45] Sarmiento-Conzalez A, Marchante-Gayón J.M., Tejerina-Lobo J.M., Paz-Jimenez J. i Sanz-Medel A: Anal. Bioanal. Chem., 2005, 382, 1001-1009.
[46] Wbite M.A i Sabbioni E.: Sci. Total Environ., 1998, 216, 253-270.
[47] Petersen R., Thomsen J.F., Jórgensen N.K. i Mikkelsen S.: Occup. Environ. Med., 2000, 57, 140-142.
[48] Heinrich-Ranun R., Mindt-Priifeert S. i Szadkowski D.: Int. J. Environ. Health, 2001, 203, 475-477. [49] Sung Y.-H. i Huang S.-D.: Anal. Chim. Acta, 2003, 495, 165-176.
[50] Odland J.Ø., Nieboer E., Romanova N., Thomassen Y, Norseth T. i Lund E.: J. Environ. Monit., 1999, 1,153-161.
[51] Lin J.-L., Tan D.-T., Ho H.-H. i Yu C.-C.: Aro. J. Med., 2002, 113,563-568.
[52] Lee C.-F., Chen B.-H. i Huang Y-L.: Talanta, 2008, w druku.
[53] Wang J. i Hansen E.H.: Anal. Chim. Acta, 2000, 424, 223-232.
[54] Petrov P.K., Serafimovski 1., Stafilov T. i Tsalev D.L.: Talanta, 2006, 69, 1112-1117.
[55] Nixon D.E., Neubauer K.R., Eckdahl S., Butz J. A. i Burritt M.E: Spectrochim. Acta, Part B, 2002, 57, 951-966.
[56] Raińska E., Biziuk M., Jaremin B., Glombiowski P., Fodor P. i Bielawski L.: lnt. J. Environ. Health Res., 2007, 17, 113-122.
[57] Mortada W.I., Sobh M.A, EI-Deflawy M.M. i Farahat S.E.: Environ. Res. Section A, 2002, 90, 104-110.
[58] Domingo J. L., Schuhmacher M., Agramunt M.C., Molier L. i Neugebauer E: Int. Arch. Occup. Enviroll. Health, 2001, 74, 263-269.
[59] Grillet J.P., Adjemian A, Bemadac G., Bemon J., Brunner E i Gamier R.: Int. Arch. Occup. Environ. Health, 2004, 77,130-135.
[60] Chen H.-W.: Bull. Environ. Contam. Toxicol., 2007, 78,123-127.
[61] Chen J.-L., Guo Y.-L., Tsai P.-J. i Su L.-F.: J. Occup. Health, 2002, 44, 46-52.
[62] Stridsklev I.C., Schaller K.-H. i Langard S.: Int. Arch. Occup. Environ. Health, 2004, 77, 87-591.
[63] Pierre F., Diebold F. i Baruthio F: Int. Arch. Occup. Environ. Health, 2008, 81, 321-329.
[64] Kucera J., Bencko V., TejraI J., Borska L., Soukal L. i Randa Z.: J. Radioanal. NucI. Chem., 2004, 259, 7-11.
[65] Stillsten G. i Berregard L.: Biometals, 1997, 10, 357-361.
[66] Mascagni P., Consonni D., Bregante G., Chiappino G. i Toffoletto E: Neurotoxicology, 2003, 24, 717-724.
[67] Oliveira J.P., Pereira Bastos de Siqueira M.E. i Sergio da Silva c.: Int. Arch. Occup. Environ. Health, 2000, 73, 65-68.
[68] Scansetti G., Maina G., Botta G.C., Bambace P. i Spinelli P.: Int. Arch. Occup. Environ. Health, 1998, 71, 60-63.
[69] Yokota K., Johyama Y., Kunitani Y., Michitsuji H. i Yamada S.: Int. Arch. Occup. Environ. Health, 2007, 80, 527-531.
[70] Külunen M., Utela J., Rantanen T., Norppa H., Tossavainen A, Koponen M., Paakkulainen H. i Aitio A: Ann. Occup. Hyg., 1997,41,167-188.
[71] Külunen M., Aitio A i Tossavainen A: Ann. Occup. Hyg., 1997,41,189-200.
[72] Schütz A., Olsson M., Jensen A., Gerhardsson L., Börjesson Mattsson S. i Skerfving S.: Int. Arch. Occup. Environ. Health, 2005, 78, 35-43.
[73] Drake P.L., Rojas M., Reh C.M., Mueller C.A. i Jenkins F.M.: Int. Arch. Occup. Environ. Health, 2001, 74, 206-212.
[74] Malm O., Calasans C.F., Femandes A.P., Bastos W.R. i Pfeiffer W.C.: Water Air Soil Pollut., 1997,97, 185-191.
[75] Karahalil B., Rahravi H. i Ertas N.: Hum. Exp. Toxicol., 2005, 24, 383-388.
[76] Gomez M.G., Klink J.D.C., Boffetta P., Espaiiol S., Sällsten G. i Quintana J.G.: Occup. Environ. Med., 2007, 64, 389-395.

Typ dokumentu

Bibliografia

Identyfikator YADDA

bwmeta1.element.baztech-article-BPG4-0049-0022