Quality of the water of the restored Nowe Włóki reservoir as an indicator of the effectiveness of restoration

• Autorzy: Sobczyńska-Wójcik K.

Warianty tytułu

PL

Jakość wód odtworzonego zbiornika Nowe Włóki jako wskaźnik skuteczności tego zabiegu

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The aim of the research was to establish the dynamics of the changes in water quality during three-year observations in the years 2005-2007 in a restored flow-through reservoir situated on agricultural lands. The purpose of the analysis of the content of chemical ingredients is to determine the advancement of trophism in the lake 25 years after its restoration. The research covered Nowe Włóki Lake, which bad been dried out by lowering the water level in the 19th century and was restored at the beginning of the 1980s. It is situated near a locality from which its name originates (53°54' N, 20°32' E), about 25 kilometres north of Olsztyn in the area belonging to the Dywity district. Water samples for the laboratory tests were collected once a month for three years (2005-2007). The sampling sites were established in two points of the reservoir (in the north and south) on the basis of its characteristics - it consists of the main basin and the northem bay. The research included analyses of water quality indicators: total phosphorus, phosphate phosphorus, mineral forms of nitrogen, calcium, sodium, potassium and chlorides. The following were also determined: chemical demand for oxygen, electrolytic conductance, pH reaction, dry residues and residues after roasting as well as the colour and opacity of water. The laboratory analyses were conducted according to the generally used methodology of Hermanowicz et al. The tests have indicated that the concentrations of P and N, two main components contributing to water reservoir degradation, indicate hypertrophy according to the criteria established by Numberg. Indicators such as chemical demand for oxygen, dry residue, ash, potassium showed a slight tendency to decrease in the subsequent research years. The changes in N-NH4, N-NO2, and PO4 bad only a seasonal nature. The values of other parameters varied only slightly during the three subsequent years. Nowe Włóki Lake, 25 years after its restoration, functions as a stable ecosystem whose waters according to the criteria established by Kudelska were classified as quality c1ass II and III. It proves that restoration of lakes is rational and can contribute to the improvement of the country' s water supplies.

PL

Celem przeprowadzonych badań było określenie dynamiki zmian jakości wody w czasie trzyletnich obserwacji w latach 2005-2007 w odtworzonym, przepływowym zbiorniku wodnym na terenach rolniczych. Analiza zawartości składników chemicznych i parametrów fizycznych ma posłużyć do określenia stopnia zaawansowania trofii w jeziorze, po 25 latach od jego odtworzenia. Badaniami objęto Jezioro Nowe Włóki, które zostało zlikwidowane przez obniżenie poziomu wód w XIX wieku, a następnie odtworzone na początku lat osiemdziesiątych XX wieku. Położone jest ono nieopodal miejscowości, od której pochodzi jego nazwa (53°54' N, 20°32' E), około 25 km na północ od Olsztyna, na terenie należącym do gminy Dywity. Próbki wody do badań laboratoryjnych pobierano raz w miesiącu, przez okres trzech lat (2005-2007). Miejsca pobierania zlokalizowano ze względu na charakter zbiornika, który składa się z basenu głównego i zatoki północnej w dwóch jego punktach (północnym i południowym). Badania obejmowały analizy wskaźników jakości wody: fosfor ogólny, fosforanowy, mineralne formy azotu, wapń, sod, potas oraz chlorki. Oznaczono także chemiczne zapotrzebowanie na tlen, (ChZT) przewodność elektrolityczną, odczyn (pH), koncentrację tlenu rozpuszczonego w wodzie, suchą pozostałość i pozostałość po prażeniu oraz barwę i mętność wody. Analizy laboratoryjne wykonywano według powszechnie stosowanej metodyki Hermanowicza i innych. Badania wykazały, że stężenia P i N, dwóch głównych składników przyczyniających się do degradacji zbiorników wodnych, wskazują według kryteriów Nurnberga na stan hipertrofii. Wskaźniki, takie jak ChZT, sucha pozostałość, popiół, potas wykazywały niewielką tendencję spadkową w kolejnych latach badań. Natomiast N-NH4, N-NO2 i PO4 miały głównie charakter zmian tylko sezonowych. Wartości pozostałych parametrów były nieznacznie zróżnicowane w ciągu trzech kolejnych lat. Jezioro Nowe Włóki w 25 lat po jego odtworzeniu funkcjonuje jako stabilny ekosystem, którego wody wg kryteriów Kudelskiej należały do II i III klasy jakości, co wskazuje, że odtwarzanie jezior jest racjonalne i może przyczyniać się do poprawy zasobów wodnych kraju.

Słowa kluczowe

EN

renaturisation of reservoirs; physical and chemical indicators; trophism

PL

renaturyzacja zbiorników; wskaźniki fizykochemiczne; trofia

• Wydawca: Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
• Czasopismo: Ecological Chemistry and Engineering. A
• Rocznik: 2008
• Tom: Vol. 15, nr 8
• Strony: 817--830
• Opis fizyczny: Bibliogr. 23 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Sobczyńska-Wójcik K.

• Department of Land Rec1amation and Environmental Management, University of Warmia and Mazuria in Olsztyn, pl. Łódzki 2, 10-957 Olsztyn, tel. [phone],

Bibliografia

• [1] Lossow K: Znaczenie jezior w krajobrazie młodogłacjalnym Pojezierza Mazurskiego, Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 1996, (431), 47-58.
• [2] Lossow K and Więcławski F.: Migracja podstawowych pierwiastków pożywkowych z gleb, użytkowanych rolniczo do wód powierzchniowych. Biul. Inform. ART, Olsztyn 1991, (31), 123-133.
• [3] Nowicki Z.: Hydrologiczne i techniczne możliwości retencjonowania wód na Pojezierzu Mazurskim, Akad. Roln.-Techn. w Olsztynie 1987, PhD Thesis, Biblioteka Główna UWM, Olsztyn.
• [4] Koc J.: Ekologiczne znaczenie ochrony i renaturyzacji oczek wodnych, [in:] Renaturyzacja obiektów przyrodniczych - Aspekty Ekologiczne i Gospodarcze, Wyd. UMCS, Lublin 2000, 123-130.
• [5] Koc J., Sobczyńska-Wójcik K. and Skwierawski A.: Azot w wodzie odtworzonego zbiornika na obszarach wiejskich, Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 2006, (513), 217-226.
• [6] Puchaiski W.: Perspektywy rekultywacji wód: Unaturalnianie struktur czy optymalizacja funkcjonalna, Przegl. Przyrod. 1996, VII(3-4), 187-198.
• [7] Bajkiewicz-Grabowska E.: Obieg materii systemach rzeczno-jeziornych, Uniwersytet Warszawski Wydzial Geografii i Studiów Regionalnych, Warszawa 2002, p. 274.
• [8] Hermanowicz W., Dojlido J., Dożańska W., Koziorowski B. and Zerbe J.: Fizyczno-chemiczne badanie wody i ścieków, Wyd. Arkady, Warszawa 1999, p. 556.
• [9] Rutkowski L.: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej, Wyd. Nauk. PWN, Warszawa 1998, p. 812.
• [10] Skwierawski A. and Szyperek U.: Wpływ rolnictwa na jakość wody w małych zbiornikach wodnych Pojezierza Olsztyńskiego, Fragm. Agronom. 2002, XIX(2[74]), 236-244.
• [11] Nurnberg G.K: Trophic state of clear and colored, soft- and hard-water lakes with special consideration of nutrients, anoxia, phytoplankton and fish, Lakes and Reservoir Manage. 1996, 12, 432-447.
• [12] Sobczyńska-Wójcik K. and Skwierawski A.: Dynamics of phosphorus concentrations in the Walters of recreated reservoirs in rural areas, Ecol. Chem. Eng. 2007, 14(12), 1261-1270.
• [13] Koryck_ A.: Charakterystyka chemicznego składu w jeziorach północnej Polski, Rocz. Nauk. Rol., ser. H 1989, (3(102]), 7-12.
• [14] Moniewski P. and Stolarska M.: Wpływ naturalnych i antropogenicznych czynników na podstawie charakterystyki fizykochemicznej wody w małej zlewni strefy podmiejskiej Łodzi, Woda Środo Obsz. Wiejskie. Wyd. IMUZ Falenty 2007, 7(1(19]), 105-122.
• [15] Kajak Z.: Hydrobiologia:Limnologia. Ekosystemy wód śródlądowych, Wyd. Nauk. PWN, Warszawa 2001, p. 335.
• [16] Kudelska D., Cydzik D. and Soszka H.: Wytyczne monitoringu podstawowego jezior, PIOŚ, Bibl. Monit. Środow., Warszawa 1994, p. 52.
• [17] Wilgat T.: Ochrona zasobów wodnych Polski, Wyd. Nauk. PWN, Warszawa 1987.
• [18] Lossow K.: Ochrona i rekultywacja jezior teoria i praktyka, Idee Ekol. Poznań, Ser. Szkice 1998, 13(7), 55-71.
• [19] Koc J., Nowicki Z., Glińska K. and Łachacz A.: Kształtowanie się jakości wody w warunkach małej antropopresji na przykładzie zlewni Strugi Ardung (Pojezierze Olsztyńskie), Zesz. Nauk. Komitetu "Czlowiek i Środowisko" 2000, 25, 155-166.
• [20] Górski T. and Rybak J.I.: Czynniki wpływające na wymianę substancji pomiędzy mułem a wodą, Wiad. Ekol. 1971, 21(2), 104-122.
• [21] Piekut K. and Pawłat H.: Bilans azotu ekosystemów łąkowych w zróżnicowanych warunkach glebowo-wodnych, Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 1996, (440), 291-299.
• [22] Kubiak J. and Tórz A.: Eutrofizacja. Podstawowe problemy ochrony wód jeziornych na Pomorzu Zachodnim, Słupskie Prace Biol. AR Szczecin, 2005, 2, 17-36.
• [23] Hillbricht-Ilkowska A.: Różnorodność biologiczna siedlisk słodkowodnych - problemy, potrzeby, działania. Idee Ekol. (Poznań), Ser. Szkice 1989, 13(7), 13-55.