Analiza języków sztucznych i kontrolowanych w kontekście systemów translacji automatycznej

• Autorzy: Gajer M.
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Celem przekładu maszynowego jest zastąpienie człowieka - tłumacza przez komputer. Niestety, pomimo ponad 50 lat intensywnych badań zagadnienie to jest dalekie od satysfakcjonującego rozwiązania. Ponadto wydaje się, że przy obecnym stanie techniki komputerowej i wiedzy na temat natury języków ludzkich pełne zastąpienie tłumacza komputerem nie jest realne. Zatem wysiłek badawczy należy skierować raczej w stronę opracowywania narzędzi informatycznych wspomagających przekład. Jedną z propozycji w tym zakresie jest utworzenie sztucznych języków kontrolowanych, stanowiących pewien podzbiór języków naturalnych, z których się wywodzą. Rozważane języki kontrolowane mogą służyć do tworzenia w nich tekstów, które następnie byłyby z wysoką precyzją tłumaczone przez komputer na wybrane języki naturalne. Artykuł zawiera przegląd istniejących w tym względzie rozwiązań oraz szkic kontrolowanego języka polskiego zaproponowanego przez autora.

EN

The purpose of machine translation is to eliminate a human translator by a computer. Despite over 50 year of a very intensive scientific research, this problem is still very far away from a satisfactory solution. Moreover, it seems that taking into account the present state of the art in computer technology and knowledge about the natural language, to eliminate a human translator by a computer is unrealisable. Thus, the scientific effort must be aimed in the opposite direction, i.e. to construct the artificial controlled languages that are based on same human languages. These controlled languages can be used to write texts that can be translated into the other natural languages with high precision. The paper is a survey of existing solutions in the field of artificial languages and some proposition of controlled Polish language is also given.

Słowa kluczowe

PL

lingwistyka informatyczna; przetwarzanie języka naturalnego; translacja automatyczna; języki kontrolowane

EN

computational linguistics; natural language processing; machine translation; controlled languages

• Wydawca: Wydawnictwo Politechniki Częstochowskiej
• Czasopismo: Informatyka Teoretyczna i Stosowana
• Rocznik: 2006
• Tom: R. 6, nr 10
• Strony: 181--192
• Opis fizyczny: Bibliogr. 8 poz.

Twórcy

autor

Gajer M.

• Katedra Automatyki, Akademia Górniczo-Hutnicza al. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków

Bibliografia

• [1] Arnold D., Balkan L., Meijer S., Humphreys RL., Sadler L., Macine translation: an introductary guide, NCC Bleckwell, London 1994.
• [2] Bolc L., Mykowiecka A., Podstawy przetwarzania języka naturalnego - wybrane metody formalnego zapisu składni, Akademicka Oficyna Wydawnicza RM, Warszawa 1992.
• [3] Hutchins W.J., Machine translation - past, present, future, Ellis Horwood Series in Computers and their Applications, London 1986.
• [4] Waibel A., Geatner P., Tomokiyo L.M., Schultz T., Woszczyna M., Multilinguality in speech and spoken language systems, Proceedings of the IEEE 2000, 88, 1297-1313.
• [5] Whitelock P., Kilby K., Linguistic and computational techniques in machine translation system design, UCL Press, London 1995.
• [6] Perez C.R., From novelty to ubiquity: computers and translation at the close of the industril age, Translation Journal 2001, 5, 1.
• [7] Dworak Z., Z astronomią za pan brat, Wydawnictwo ISKRY, Warszawa 1989.
• [8] Szczepaniak L., Królikowski Z., Kontrolowane języki naturalne - przegląd rozwiązań i zastosowań, ProDialog nr 11, Wydawnictwo Nakom, Poznań 2000, 47-68.