Preparing samples for analysis - the key to analytical success

• Autorzy: Namieśnik J. , Szefer P.

Warianty tytułu

PL

Przygotowanie próbek do analizy - droga do sukcesu

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The article presents and discusses the literature on the individual stages of environmental sample preparation up to the stage of final determinations concerning analytes occurring in low concentrations. Special attention was paid to: challenges related to speciation analytics, modern techniques of extraction and analyte enrichment, use of ultrasounds and microwave radiation on each stage of analytical procedures, implementation of principles associated with the conception of sustainable development in the procedures used in analytical laboratories.

PL

Przedstawiono i dokonano krytycznego omówienia informacji literaturowych na temat poszczególnych etapów przygotowania próbek środowiskowych do etapu oznaczeń końcowych analitów występujących w tych próbkach na niskich poziomach zawartości. Szczególną uwagę zwrócono na: wyzwania związane z analityką specjacyjną, nowoczesne techniki ekstrakcji i wzbogacania analitów, możliwość zastosowania ultradźwięków oraz promieniowania mikrofalowego na poszczególnych etapach procedur analitycznych, wprowadzenie zasad związanych z koncepcją zrównoważonego rozwoju do pracy laboratoriów analitycznych.

Słowa kluczowe

EN

sample preparation for analysis; sample preservation; extraction and/or enrichment of analytes; application of ultrasounds and microwave radiation in analytical laboratory; speciation analytics; green analytical chemistry

PL

przygotowanie próbek do analizy; konserwacja próbek; ekstrakcja i/lub wzbogacanie analitów; wykorzystanie ultradźwięków i promieniowania mikrofalowego w laboratorium analitycznym; analityka specjacyjna; zielona chemia analityczna

• Wydawca: Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
• Czasopismo: Ecological Chemistry and Engineering. S
• Rocznik: 2008
• Tom: Vol. 15, nr 2
• Strony: 167--244
• Opis fizyczny: Bibliogr. 308 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Namieśnik J.

autor

Szefer P.

• Department of Analytical Chemistry, Chemical Faculty, Gdansk University of Technology, ul. G. Narutowicza 11/12, 80-952 Gdańsk, tel. [phone],

Bibliografia

• [1] Konieczka P and Namieśnik J.: Ocena i kontrola jakości wyników pomiarów analitycznych. WNT, Warszawa 2007.
• [2] Thomas O. and Pouet M.-F.: Handbook of Environ. Chem., 2005, 5, 245-272.
• [3] Saito Y.: Chromatography, 2003, 24, 7-17.
• [4] Wang J. and Hansen E.H.: Trends Anal. Chem., 2003, 22, 836-845.
• [5] Theodoridis G. and Papadoyannis 1.M.: Microchim. Acta, 2001, 136,199-200.
• [6] de Oliviera E.: J. Braz. Chem. Soc., 2003, 14,174-182.
• [7] Ryba S.A. and Burgess R.M.: Chemosphere, 2002, 48, 139-147.
• [8] Eljarrat E. and Barcelo D.: Trends Anal. Chem., 2003, 22, 655-665.
• [9] Nobrega J.A., Santos M.C., de Sousa R.A, Cadore S., Bames R.M. and Tatro M.: Spectrochim. Acta, 2006, B 61, 465-495.
• [10] Santos F.J., Parera J. and Galceran M.T.: Anal. Bioanal. Chem., 2006, 386, 837-857.
• [11] Munoz-Olivas R.: Trends Anal. Chem., 2004, 23, 203-216.
• [12] Al-Gailani B.R.M., Greenway G.M. and Me Creedy T.: Intern. J. Environ. Anal. Chem., 2007, 87, 425-436.
• [13] Kcmmei T., Kodama S., Yamamoto A., Inoue Y. and Hagakawa K: Chromatografia, 2007, 65, 229-232.
• [14] Cheng Ch.Y., Wu Ch.Y., Wang Ch.H. and Ding W.H.: Chemosphere, 2007, 65, 2275-2281.
• [15] Al-Gailani B.R.M., Greenway G.M. and Mc Creedy T.: Intern. J. Environ. Anal. Chem., 2007, 87, 637-646.
• [16] Thomaidis N.S., Stasinakis AS. and Lekkas T.D.: Appl. Organometal. Chem., 2007, 21, 425-433.
• [17] Mohan D. and Pittman jr. Ch.U.: J. Hazard. Mater., 2006, B137, 762-811.
• [18] Katarina R.K, Lenghor N. and Motomizu S.: Anal. Sd., 2007, 23, 343-350.
• [19] Dietz Ch., Sanz J., Sanz E., Munos-Olivas R. and Camara c.: J. Chromatogr., 2007, A1153, 114-129.
• [20] Cram S., Ponce de Leon C.A, Fernandez P., Sommer J., Rivas H. and Morales LM., Environ. Monit, Assess., DOI: 10.1007/s 10661-005-9111-7
• [21] Aores G., Herraiz M., Blanch G.P. and dei Castillo M.L.R.: J. Chromatogr. Sci., 2007, 45, 33-37.
• [22] Allabashi R., Arkas M., Horrnann G. and Tsiourvas D.: Water Res., 2007, 41, 476-486.
• [23] Dimou A.D., Sakellarides T.M., Vosniakos F.V., Giannoulis N., Leneti E. and Albanis T.: Intern. J. Environ. Anal. Chem., 2006, 86, 119-130.
• [24] Filby M.H. and Steed J.W.: Coordination Chem. Rev., 2006, 250, 3200-3218.
• [25] Vanerkova D., Jandera P. and Hrabica J.: J. Chromatogr., 2007, A1143, 112-120.
• [26] Aparicio I., Santos J.L and Alonso E.: Anal. Chim. Acta, 2007, 584, 455-461.
• [27] Leong KH., Benjamin Tan L.L and Mustafa A.M.: Chemosphere, 2007, 66, 1153-1159.
• [28] Smith F.E. and Arsenault E.A.: Talanta, 1996,43, 1207-1268.
• [29] Stefaniak AB., Drink Ch.A, Dickerson R.M., Day GA, Brisson M.J., Hoover M.D. and Scripsick R.C.: Anal. Bioanal. Chem., 2007, 387, 2411-2417.
• [30] Fontanais N., Marce RM. and Borrall E: J. Chromatogr., 2007, A1152, 14-31.
• [31] Hernansez-Borges J., Borges-Miquel T.M., Rodrigucz-Dclgado M.A. and Cifuentes A.: J. Chromatogr., 2007, A1153, 214-226.
• [32] Namieśnik J. and Górecki T.: Rev. Roum. Chim., 2001, 46, 953-962.
• [33] Batley E.G., Apte S.C. and Stauber J.L: Aust. J. Chem., 2004, 57, 903-919.
• [34] Dash K., Thangavel S., Krishnamurthy N.V., Rao S.V., Karunasagar D. and Arunachalam J.: Analyst, 2005, 130,498-501.
• [35] Rasmussen K.E. and Pedersen-Bjergaard S.: Trends Anal. Chem., 2004, 23, 1-10.
• [36] Kalembkiewicz J. and Soco E.: Wiad. Chem., 2005, 59, 698-710.
• [37] Vaisainen A and Suontomo R.: J. Anal. At. Spectrom., 2002,17,739-742.
• [38] Doig LE. and Liber K: Ecotoxicol. Environ. Saf., 2007, 66,169-177.
• [39] Vermillon B.R. and Hudson R.J.M.: Anal. Bioanal. Chem., 2007, 388,341-352.
• [40] Simster C., Caron F. and Gedye R.: J. Radioanal. Nucl. Chem., 2004, 261, 523-538.
• [41] Toulhoat P.: Oil Gas Sci. Technol., 2005, 60, 967-977.
• [42] Gwożdz R. and Grass E: J. Radioanal. Nucl. Chem., 2004, 259, 173-180.
• [43] Gallagher P.A, Schegel c.A, Parks A., Gambie B.M., Wymer L. and Creed J.T.: Environ. Sci. Technol., 2004, 38, 2919-2927.
• [44] Ganzler K., Salgo A and Valko K.: J. Chromatogr., 1986, 371,299-306.
• [45] Feldmann J.: Compreh. Anal. Chem., 2003, XLI, chapter 38, 1211.
• [46] Feldmann J.: Trends Anal. Chem. 2005, 24, 228-242.
• [47] Moretto L.M., Bloom N.S., Scopece P. and Ugo P.: J. Phys. IV France, 2003, 107, 887-890.
• [48] Moore M.R., Vetter W., Gaus C., Shaw G.R. and Muller J.F.: Marine Pollut. Buli., 2002, 45, 62-68.
• [49] Lorrain A, Savoye N., Chauvaud L, Paulet Y-M. and Naulet N.: Anal. Chim. Acta, 2003, 491, 125-133.
• [50] van Look G. and Meyer V.R.: Analyst, 2002, 127,825-832.
• [51] Amouroux D., Pecheyran Ch. and Donard O.F.X.: Appl. Organomet. Chem., 2000, 14, 236-244.
• [52] Skjevrak I., Due A., Gjerstad K.O. and Herikstad H.: Water Res., 2003, 37, 1912-1920.
• [53] Niemela M., Kola H., Peramaki P., Pispanen J. and Poikolainen J.: Microchim. Acta, 2005, 150, 211-217.
• [54] Knapp G. and Schramel P.: Compreh. Anal. Chem., 2003, chapter 2, 23-46.
• [55] Garcia-Ayuso L.E., Luque-Castra J.L. and Luque de Castro M.D.: Anal. Chem., 2000, 72, 3627-2631.
• [56] van Zoonen P., van't Klooster H.A., Hoogerbrubbe R., Gart S.M. and van de Weil H.J.: Trends Anal. Chem., 1999, 18, 584-593.
• [57] Wardencki W., Curyło J. and Namieśnik J.: Polish J. Environ. Stud., 2005, 14, 389-395.
• [58] Schmidt T.C., Zwank L, Elsner M., Berg M. and Meckenstock R.U.: Anal. Bioanal. Chem., 2004, 378, 283-300.
• [59] Alonso M.C., Pocurull E., Marce R.M., Borrull F. and Barcelo D.: Environ. Toxicol. Chem., 2002, 21, 2059-2066.
• [60] O'Rourke B.G.C., Ward A.J.I. and Carrol B.J.: J. Pharrn. Pharrnacol., 1987,39,865-870.
• [61] Popp P., Bauer C., Hauser B., Keil P. and Wennrich L: J. Sep. Sci., 2003, 26, 961-967.
• [62] Watabe Y., Kondo T., Imai H., Morita M., Tanaka N. and Hosoya K: Anal. Chem., 2004, 76, 105-109.
• [63] Alonso M.c. and Barcelo D.: Analyst, 2002, 127,472-279.
• [64] Schwarzenbach R.P., Escher B.I., Fenner K., Hofstetter T.B., Johnson C.A., von Gunten U. and Wehrili B.: Science, 2006, 313,1072-1076.
• [65] Kozłowska K, Polkowska Ż., Przy jamy A and Namieśnik J.: Trends Anal. Chem., 2006, 25, 609-620.
• [66] Katsumata H., Kaneco S., Suzuki T. and Ohta K: Anal. Chim. Acta, 2006, 577, 214-219.
• [67] Williams S.D., Wolfe W.J. and Farmer J.J.: Ground Monit. Remediat., 2006, 26, 53-62.
• [68] Ringvall A. and Kruys N.: Environ. Monit. Assess., 2005,104,131-146.
• [69] Petersen L. and Esbensen K.S.: J. Chemometrics, 2005, 19,625-647
• [70] Petersen L., Minkkinen P. and Esbensen KS.: Chemometrics Intell. Lab. Syst., 2005, 77, 261- 277.
• [71] Petersen L., Dahl C.K and Esbensen K.H.: Chemometrics Intell. Lab Syst., 2004, 74, 95-114.
• [72] Hildebrandt A., Lacorte S. and Barcelo D.: Anal. Bioanal. Chem., 2006, 386, 1075-1088.
• [73] Prasad S.S.: Trends Anal. Chem., 1994, 13, 157-168.
• [74] Daus B., Wiess H., Mattusch J. and Wennrich R.: Talanta, 2006, 69, 430-434.
• [75] Karori S., Clifford D., Ghurge G. and Samanta G.: JAWWA, 2006, 98,128-141.
• [76] Samanta G. and Clifford D.A: Environ. Sci. Technol., 2005, 39, 8877-8882.
• [77] Samanta G. and Clifford D.A: Chemosphere, 2006, 65, 847-853.
• [78] Luque N., Rubio S. and Perez-Bendito D.: Anal. Chim. Acta, 2007, 584, 181-188.
• [79] Śliwka-Kaszyńska M., Kot-Wasik A and Namieśnik J.: Crit. Rev. Env. Sci. Tech., 2003, 33, 31-44.
• [80] Saito Y., Imaizumi M., Ban K., Tahara A., Wada H. and Jinno K.: J. Chromatogr. A, 2004, 1025, 27-32.
• [81] van Zoonen P., van't Klooster H.A, Hoogerbrugge R., Gort S.M. and van de Weil H.J.: Arch. Hig. Rada. Toxicol., 1998, 19,355.
• [82] Jermak S., Pranaityte B. and Padarauskas A.: J. Chromatogr., 2007, A1148, 123-127.
• [83] Popa V. and Volf I.: Environ. Eng. Manage. J., 2006, 5, 545-558.
• [84] Vidal L., Psillakis E., Domini C.E., Grane N., Marken F. and Canals A: Anal. Chim. Acta, 2007, 584, 189-195.
• [85] Momame P., van den Haak J., Cardwell TJ., Cattrall R.W., Dasgupta P.K. and Kolev S.D.: Talanta, 2007, 72, 741-746.
• [86] Farazjzadeh M.A, Brahram M. and Jonsson J.A: Anal. Chim. Acta, 2007, 591, 69-79.
• [87] Le Moullec S., Truong L, Montauban C., Begos A, Pichon V. and Bellier B.: J. Chromatogr., 2006, DOI: 10.1016/j.chrom.2006.11.022
• [88] Rykowska L: Chem. Anal., 2006, 51, 399-409.
• [89] Hildebrandt A., Lacorte S. and Barcelo D.: Anal. Bioanal. Chem., 2007, 387, 1459-1468.
• [90] Li Y., George J.E., McCarty Ch.L and Wendelken S.C.: J. Chromatogr., 2006, A1134, 170-176.
• [91] Liu X., Chen Z.., Zhao R., Shangguan D., Liu G. and Chen Y.: Talanta, 2007, 71, 1205-1210.
• [92] Greenleaf J.E., Lin J.Ch. and Sengupta A.K.: Environ. Progess 2006, 25, 300-311.
• [93] Guardia Rubio M., Ruiz Medina A., Pascual M.L, Reguera, M.L and de Cordova F.: Microchem J. 2007, 85, 257-264.
• [94] Oliferova L., Statkus M., Tsysin G. and Zolotow Y.: Talanta, 2007, 72,1386-1391.
• [95] Dadfamia S., Haji Shabani A.M., Dehgani Z. and Braz J.: Chem. Soc., 2006, 17, 548-554.
• [96] Wu Y., Jiang Y., Han D., Wang, F. and Zhu J.: Microchim Acta, 2007, 159,333-339.
• [97] D' Archivio A.A., Fanelli M., Mazzeo P. and Ruggieri F.: Talanta, 2007, 71, 25-30.
• [98] Schellin M. and Popp P.: J. Chromatogr., 2007, A1152, 175-183.
• [99] Pitarch E., Medina C., Portoles T., Lopez F.J. and Hemandez F.: Anal. Chim. Acta, 2007, 583, 246-258.
• [100] Wilson S.R, Malerod H., Holm A, Molander P., Lundanes E. and Greibrokk T.: J. Chromatogr. Sci., 2007, 45, 146-152.
• [101] Segade R. and Tyson J.F.: Talanta, 2007, 71, 1696-1702.
• [102] Barbosa A.F., Segatelli M.G., Pereira AC., de Santana A., Santos A., Kubota L.T., Luccas P.O. and Teixeira Tarley cC.R.: Talanta, 2007, 71, 1512-1519.
• [103] Lopez Monzon A. Vega Moreno D., Torres Padron M.E., Sasa Ferrera Z. and Santana Rodriquez J.J.:Anal. Bioanal. Chirn., 2007, 387,1957-1963.
• [104] Basheer Ch., Wang H., Jayaraman A., Valiyavcettil S. and Lee H.K.: J. Chromatogr., 2006, A 1128, 267-272.
• [105] Basheer Ch., Vetrichelvan M., Valiyaveettil S. and Lee H.K.: J. Chromatogr., 2007, A 1139, 157-167.
• [106] Jakubowska N., Polkowska Ż., Namieśnik J. and Przyjazny A: Crit. Rev. Anal. Chem., 2005, 35, 217-235.
• [107] Polkowska Ż., Kozłowska K., Namieśnik J. and Przyjazny A.: Crit. Rev. Anal. Chem., 2004, 34, 105-119.
• [108] Delgado B., Pino V., Ayala J.H., Gonzalez V. and Alfonso A.M.: Anal. Chim. Acta, 2004, 518, 165-172.
• [109] Padron Sanz C., Sasa Ferrera Z. and Santana Rodriguez J.J.: Anal. Chim. Acta, 2002, 470, 205-214.
• [110] Giokas D.L., Sakkas V.A., Albanis TA and Lampropoulou D.A: J. Chromatogr., 2005, A, 1077, 19-27.
• [111] Yuan Ch.G., Jiang G.B., He B. and Liu J.F.: Microchim. Acta, 2005, 150, 329-334.
• [112] Carabias-Martinez R., Rodriquez-Gonzalo E., Dominiqucz-Alvaro J., Garcia Pinto C. and Hemandez-Mendez J.: J. Chromatogr., 2003 A, 1005, 23-34.
• [113] Giokas D.L., Antelo J., Paleologos E.K., Arce F. and Karayannis M.L: J. Environ. Monit., 2002, 4, 505-510.
• [114] Farajzadeh MA and Fallahi M.R.: Anal. Sci., 2006, 22, 635-640.
• [115] Halko R., Padron Sanz C., Sasa Ferrera Z. and Santana Rodriquez J.J.: Chromatographia, 2004, 60, 151-156.
• [116] Wanekaya A.K., Myung S. and Sadik O.A.: Analyst, 2002, 127, 1272-1276.
• [117] Castillo M., Alonso M. C., Riu J. and Barcelo D.: Environ. Sci. Technol., 1999, 33, 1300-1306.
• [118] Laos R., Hanke G. and Eisenreich S.: J. Environ. Monit., 2003, 5, 384-394.
• [119] Kristenson E.M., Ramos L. and Brinkman U.A.Th.: Trends Anal. Chem., 2006, 25, 96-111.
• [120] Michel M. and Buszewski B.: J. Chromatogr., 2004 B, 800, 309-314.
• [121] Li Z.Y., Zhang Z.Ch., Zhou Q.L, Gao R.Y. and Wang Q.S.: J. Chromatogr., 2002 A, 977,17-45.
• [122] Curren M.S.S. and King I.W.: J. Agric. Food. Chem., 2001, 49, 2175-2180.
• [123] Bogialli S., Curini R., Di Corcia A., Nazzari M. and Tamburo D.: Agric. Food. Chem., 2004, 82, 665-671.
• [124] Kristenson E.M., Haverkate E.G.J., Slooten C.J., Ramos L, Vreuls R.J.J. and Brinkman U.ATh.: J. Chromatogr., 2001, A917, 277-286.
• [125] Andersson T., Pihtsalmi T., Hartonen K., Hyotylainem T. and Riekkola M.L.L: Anal. Bioanal. Chem., 2003,376, 1081-1088.
• [126] Ramos L., Kristenson E.M. and Brinkman U.A.Th.: J. Chromatogr., 2002 A, 975, 3-29.
• [127] Boch K., Schuster M., Risse G. and Schwarzer M.: Anal. Chim. Acta, 2002, 459, 257-265.
• [128] Femandez-Perez V., Jimenez-Carrnona M.M. and Luque de Castro M.D.: Anal. Chim. Acta, 2001, 433, 47-52.
• [129] Perraudin E., Budziński H. and VilIenave E.: Anal. Bioana!l. Chem., 2005, 383,122-131.
• [130] Rudel H., Bohmer W. and Schroter-Kerrnani c.: J. Environ. Monit., 2006, 8, 812-823.
• [131] Wang X., Pian X., Chen J., Hu J., Xu F. and Tao S.: Chemosphere, 2006, 64, 1514-1520.
• [132] Lundstedt S., Haglung P. and Oberg L: Anal. Chem., 2006, 78, 2993-3000.
• [133] Lara-Martin P.A, Gomez-Parra A and Gonzalez-Mazo E.: I. Chromatogr., 2006 A, 1114,205-210.
• [134] Prycek J., Ciganek M. and Simek Z.: J. Chromatogr., 2004 A, 1030, 103-107
• [135] Pardasani D., PaliI M., Gupta A.K., Kanaujia P.K., Sikhar K. and Dubey D.K.: J. Chromatogr., 2006 A, 1108, 166-175.
• [136] Topakas E., Stamatis H., Biely P., Kekos D., Macris B.J. and Christakopoulos P.: J. Biotechnol., 2003, 102, 33-44.
• [137] Liang L, Mo S., Zhang P., Cai Y., Mou S., Jiang G. and Wen M.: J. Chromatogr., 2006 A., 1118, 139-143.
• [138] Komjarova I. and Biust R.: Anal. Chim. Acta, 2006, 576, 221-228.
• [139] Le-Clech P., Lee E.-K. and Chen V.: Water Research, 2006, 40, 323-330.
• [140] Matusiewicz H.: Wet digestion methods [in:] Coprehensive Analytical Chemistry chapter 6, EIsevier Sci. Publ., 2003, 193-232.
• [141] Pinho J., Canario J., Cesario R. and Yale C.: Anal. Chim. Acta, 2005, 551, 207-212.
• [142] Laska K. and Wiechuła D.: Microchim Acta, 2006, 154,235-240.
• [143] Sun Y.C., Chi P.H. and Shiue M.Y.: Anal. Sci., 2001, 17, 1395-1399.
• [144] de Godoi Pereira M. and Arruda MA Z.: Microchim. Acta, 2003, 141, 115-131.
• [145] Bayona J.M.: Trends Anal. Chem., 2000, 19, 107-112.
• [146] Szolar O.H., Rost H., Herrnann D., Hasinger M., Braun R. and Laibner A.P.: J. Environ. Qual., 2004, 33, 80-88.
• [147] Berrnejo M.D. and Cocero M.I.: AIChE Journal, 2006, 11, 3933-3951.
• [148] Dewil R., Baeyens J. and Goutvrind R.: Environ. Progress, 2006, 25, 121-128.
• [149] Casadonte Jr. D.J., Flores M. and Petrier C.: Environ. Technol., 2006, 26, 1411-1417.
• [150] Ryno M., Rantanen L, Papaioannou E., Konstandopoulos AG., Koskentalo T. and Savela K.: J. Environ. Monit., 2006, 8, 488-493.
• [151] Goncalves C., Dimou A., Sakkas V., Alpendurada M.F. and Albanis T.A: Chemosphere, 2006, 64, 1375-1382.
• [152] Ferguson P.L, Ideo Ch.R. and Brownawell B.I.: J. Chromatogr., 2001 A, 938, 79-92.
• [153] Mzoughi N., Hellal F., Dacharaui M., VilIeneuve J.P., Cattini c., de Mora S.J. and Abed A.E.: C. R. Geosciences, 2002, 334, 893-901.
• [154] Krasnodębska-Ostręga B., Kaczorowska M. and Golimowski J.: Microchim. Acta, 2006, 05-907, 1-5.
• [155] Lavilla I., Vilas P., MilIos J. and Bendicho C.: Anal. Chim. Acta, 2006, 577, 119-125.
• [156] Yebra M.C., Cancela S. and Moreno-Cid A: Inter. J. Environ. Anal. Chem., 2005, 85, 305-313.
• [157] Sanz E., Munos-Olivas R. and Camara C.: J. Chromatogr., 2005 A, 1097, 1-8.
• [158] Rochter P., Jimenez M., Salazar R. and Marican A: J. Chromatogr., 2006 A, 1132, 15-20.
• [159] Gil S., Lavilla I. and Bendicho C.: Anal. Chem., 2006, 78, 6260-6264.
• [160] Molina R., Martinem F., Melero J.A., Bremner D.H. and Chakinala AG.: Appl. Catalysis B: Environ., 2006,66,198-207.
• [161] Vaisainen A and lIander A: Anal. Chim. Acta, 2006, 570, 93-100.
• [162] Maruyama H., Seki R, Matsukawa Y., Suzuki A and lnoue N.: Ind. Eng. Chem. Res., 2006, 45, 6383-6386.
• [163] Entezari M.H. and Bastarni T.R.: J. Hazard. Mater., 2006, B137, 959-964.
• [164] Hinze W.L: Report UNC-WRRI-92-269 July 1992, Water Research Institute of University of North Carolina, Winston-Salem, NC, USA
• [165] Bagheri H. and Salemi A: J. Sep. Sci., 2006, 29, 57-65.
• [166] Bagheri H., Saber A and Mousavi S.R.: 1. Chromatogr., 2004 A, 1046,27.
• [167] Lopez-Blanco M.C., Blanco-Cid S., Cancho-Grande B. and Simal-Gandara J.: J. Chromatogr., 2003 A, 984,245-252.
• [168] Yazdi A.S. and Assai A: Chromatographia, 2004, 60, 699-702.
• [169] Vidal L, Canals A, Kalogerakis N. and Psillakis E.: J. Chromatogr., 2005 A, 1089, 25-30.
• [170] Tor A. and Aydin M.E.: Anal. Chim. Acta, 2006, 575, 138-143.
• [171] Tor A.: J. Chromatogr., 2006 A, 1125, 129-132.
• [172] PsiIlakis E. and Kalogerakis N.: Trends Anal. Chem., 2003, 22, 565-574.
• [173] Yazdi A.S. and Es'haghi Z.: Talanta, 2005, 66, 664-669.
• [174] Shen S., Chang Z. and Liu H.: Sep. Furie. Technol., 2006, 49, 217-222.
• [175] Bergqvist P.-A, Augulyte L and Jmjoniene V.: Water, Air Soil Pollut., 2006,175,291-303.
• [176] Spalding B.P. and Brooks S.C.: Environ. Sd. Technol., 2005, 39, 8912-8918.
• [177] Rosa A.H., Bellin I.C.., Goveia D., Olivcira Le.C., Lourcnco R.W., Filho N.L.D. and Burba P.: Anal. Chim. Acta, 2006, 567, 152-159.
• [178] Vora-Adisak N. and Varanusupakul P.: J. Chromatogr., 2006 A, 1121, 236-241.
• [179] Rios A, Escarpa A., Gonzalez M.C. and Crevillen A.G.: Trends Anal. Chem., 2006, 25, 467-479.
• [180] Yazdi A.S. and Es'haghi Z.: J. Chromatogr., 2005 A, 1082, 136-142.
• [181] Kuosmanen K., Hyotylainen T., Hartonen K.,. Jonsson J.A and Riekkola M.L: Anal. Bioanal. Chern., 2003,375, 389-399.
• [182] Einsle T., Paschke H., Bruns K., Schrader S., Popp P. and Moeder M.: J. Chromatogr., 2006 A, 1124, 196-204.
• [183] Zhou Q., Jiang G., Liu J. and Cai Y.: Anal. Chim. Acta, 2004, 509, 55-62.
• [184] Thompson A.J., Creba A.S., Ferguson R.M.,. Krogh E.T. and Gill C.G.: Rapid Commun. Mass Spectrom., 2006 20, 2000-2008.
• [185] Tomaszewski L, Buffle J. and Galceran J.: Anal. Chem., 2003, 75, 893-900.
• [186] Parthasarathy N., Pelletier M. and Buffle J.: J. Chromatogr., 2004 A, 1025, 33-40.
• [187] Weinstein S.E. and Moran S.B.: Mar. Chem., 2004, 87, 121-135.
• [188] van der Bruggen B. and Braeken L.: Destilation, 2006,188,177-183.
• [189] Kloepfer A, Quintana J.B. and Reemtsma T.: J. Chromatogr., 2005 A, 1067, 153-160.
• [190] Kumar M., Adham S.S. and Pearce W.R.: Environ. Sci. Technol., 2006, 40, 2037-2044.
• [191] Keine R. P. and Slezak D.: Limnol. Oceanogr. Mcthods, 2006, 4, 80-95.
• [192] Simon J., Kirchoff A and Gultzow O.: Talanta, 2002, 581335-1341.
• [193] Liu Y., Wen B. and Shan X.-Q.: Talanta, 2006, 69, 1254-1259.
• [194] Kyuz MA and Ata S.: J. Chromatogr., 2006 A, 1129, 88-94.
• [195] Diaz A., Ventura F. and Galceran M.T.: Anal. Bioanal. Chem., 2006, 384, 1447-1461.
• [196] Heringa M.B. and Hermens J.L.M.: Trends Anal. Chem., 2003, 22, 575-587.
• [197] Ouyang G., Chen Y. and Pawliszyn J.: Anal. Chem., 2005, 77, 7319-7325.
• [198] Zhao Y.-Y., Hrudey S. and Li X.-F.: J. Chromatogr. Sd., 2006, 44, 359-365.
• [199] Salado-Petinal C., Garcia-Chao M., LIompart M., Garda-Jares C. and Cela R.: Anal. Bioanal. Chem.,2006, 385, 637-644.
• [200] Sakarnoto A., Niki T. and Watanabe Y.W.: Anal. Chem., 2006, 78, 4593-4597.
• [201] Lam K.-H., Wai H.-Y., Leung K.M.Y., Tsang V.W.H., Tang C.-F., Cheung R.Y.H. and Lam M.H.W.: Chemosphere, 2006, 64, 1177-1184.
• [202] Kayali N., Tamayo F.G. and Polo-Diez L.M.: Talanta, 2006, 69, 1095-1099.
• [203] Tolgyessy P. and Hrivnak J.: J. Chromatogr. A, 2006, 1127, 295-297.
• [204] Ochiai N., Sasarnoto K., Kanda H. and Nakamura S.: J. Chromatogr. A, 2006, 1130, 83-90
• [205] LIorca-Porcel J., Martinez-Sanchez G., Alvarez B., Cobollo M.A. and Valor L: Anal. Chim. Acta, 2006, 569, 113-118.
• [206] Serodio P. and Nogueira J.M.F.: Anal. Bioanal. Chem., 2005, 382, 1141-1151.
• [207] Garcia-Falcon M.S., Rancho-Granda B. and Simal-Gandara J.: Water. Res., 2004, 38, 1679-1684.
• [208] Jayaraman S., Pruell R.J. and Mc Kinney R.: Chemosphere, 2001, 44,181-191.
• [209] Kawaguchi M., Ito R., Endo N., Sakui N., Okanouchi N., Saito K., Salo N., Shiozaki T. and Nakazawa H.: Anal. Chim. Acta, 2006, 557, 272-277.
• [210] Leon V.M., Llorca-Porcel J., Alvarez B., Cobollo M.A., Munoz S. and Valor J.: Anal. Chim. Acta, 2006,558, 261-266.
• [211] Saito Y., Nojiri M., Imaizumi M., Nakao Y., Morishima Y., Kanehara H., Matsuura H., Kotera K., Wada H. and Jinno K.: J. Chromatogr. A, 2002, 975, 105-112.
• [212] Long X., Miro M., Jensen R. and Hansen E.H.: Anal. Bioanal. Chem., 2006, 386, 739-748.
• [213] Marin J.M., Sancho J.V., Pozo O.J., Lopez F.J. and Hernandez F.: J. Chromatogr. A, 2006, 1133, 204-214.
• [214] Gfrerer M., Gawlik B.M. and Lankmayr E.: Anal. Chim. Acta, 2004, 527, 53-60.
• [215] Rubio S. and Perez-Bendito D.: Trends Anal. Chem., 2003, 22, 470-485.
• [216] Sanchez-Barragan I., Costa-Fernandez J.M., Pereiro R., Sanz-Medel A., Salinas A., Segura A, Fernandez-Gutierrez A., Ballestros A and Gonzalez J.M.: Anal. Chem., 2005, 77, 7005-7011.
• [217] Zhu X., Yang J., Su Q. and Gao Y.: Ann. Chim., 2005, 95, 877-885.
• [218] Zhu Q.Z., Degelmann P., Niessner R. and Knopp D.: Environ. Sci. Technol., 2002, 36, 5411-5420.
• [219] Merino F., Rubio S. and Perez-Bendito D.: J. Sep. Sci., 2005, 28, 1613-1627.
• [220] Caro E., Marce R.M., Borrull F., Cormack P.S.G. and Sherrington D.C.: Trends Anal. Chem., 2006, 25, 143-154.
• [221] Carabias-Martinez R., Rodriquez-Gonzalo E. and Herrero-Hermandez E.: J. Chromatogr. A, 2005, 1085, 199-206.
• [222] Caro E., Marce R.M., Cormack P.S.G., Sherrington D.c. and Borrull F.: J. Chromatogr. A, 2003, 995, 233-238.
• [223] Pichon V., Krasnova A.I. and Hennion M.C.: Chromatographia, 2004, 60, S221-S226.
• [224] Norberg J. and Thordarson E.: Analyst, 2000, 125, 673-676.
• [225] Barri T., Bergström S., Hussen A., Norberg J. and Jönsson J.-A.: J. Chromatogr. A, 2006, 1111, 11-20.
• [226] Li Q.L., Yuan DX and Lin Q.M.: J. Chromatogr. A, 2004, 1026, 283-288.
• [227] Zhou Q., Xiao J. and Wang W.: J. Chromatogr. A, 2006, 1125, 152-158.
• [228] Zhou Q., Ding Y. and Xiao J.: Anal. Bioanal. Chem., 2006, 386, 1520-1525.
• [229] Bragg L., Qin Z., Alaee M. and Pawliszyn J.: J. Chromatogr. Sci., 2006, 44, 317-323.
• [230] Popp P., Bauer C., Paschke A and Montero L: Anal. Chim. Acta, 2004, 504, 307-312.
• [231] Zhao W., Ouyang G., Alaee M. and Pawliszyn J.: J. Chromatogr. A, 2006, 1124, 112-120
• [232] Lopez-Jimenez F.J., Rubio S. and Perez-Bendito D.: Anal. Chim. Acta, 2005, 551, 142-149.
• [233] Lunar L., Rubio S. and Perez-Bendito D.: Analyst, 2006, 131,835-841.
• [234] Steiner S.A., Porter M.D. and Fritz J.S.: J. Chromatogr. A, 2006, 1118, 62-67.
• [235] Fontanals N., Marce R.M. and Borrull F.: Current Anal. Chem., 2006, 2, 171-179.
• [236] Fontanals N., Marce R.M. and Borrull F.: Trends Anal. Chem., 2005, 24, 394-406.
• [237] Pinheiro J.P. and Bosker W.: AnaI. Bioanal. Chem., 2004, 380, 964-968.
• [238] Anthemidis A.N. and Ioannou K.-I.G.: Anal. Chim. Acta, 2006, 575, 126-132.
• [239] Mitrovic B., Milacic R., Pihlar B. and Simoncic P.: Analysis, 1998, 26, 381-388.
• [240] Ehrnann T., Mantler C., Jensesn D. and Neufang R.: Microchim. Acta, 2006, 154, 15-20.
• [241] Zhou R., Zhu L, Yang K. and Chen Y.: J. Hazard. Mater. A, 2006,137,68-75.
• [242] Bielicka-Daszkiewicz K., Voelkel A, Szejner M. and Osypisk J.: Chemosphere, 2006, 62, 890-898.
• [243] Carabias-Martinez R., Rodńguez-Gonzalo E., Miranda-Cruz E., Dominguez-Alvarez J. and Hernandez-Mendez J.: J. Chromatogr. A, 2006, 1122, 194-201.
• [244] Silva E., Batista S., Viana P., Antunes P., Serodio L., Cardoso A.T. and Cerejeira M.J.: Intern. J. Environ. Anal. Chem., 2006, 13, 955-972.
• [245] Tedetti M., Kawamura K., Charriere B., Chevalier N. and Sempere R.: Anal. Chem., 2006, 78, 6012-6018.
• [246] Allaire S.E., Yates S.R., Ernst F. and Papiernik S.K.: J. Environ. Qual., 2003, 32, 1915-1921.
• [247] Spivakov B.Y., Malofeeva G.I. and Petrukhin O.M.: Anal. Sci., 2006, 22, 503-519.
• [248] Terada K.: Preconcentration by sorption. [in:] Preconcentration techniques for trace elements (ed. Alfassi Z.B., Waj Ch.M.). CRC Press, Boca Raton-Ann Arbor-London 1992, 211-241.
• [249] Lemic J., Kovacevic D., Tomasevic-Canovic M., Kovacevic D., Stanic T. and Pfend R.: Water Res., 40, 1079-1085.
• [250] Zarpon L., Abate G., Dos Santos L.B.O. and Masini J.C.: Anal. Chim. Acta, 2006, 579, 81-87.
• [251] Soylak M., Elci L. and Dogan M.: Asian J. Chem., 2003, 15, 1735-1738.
• [252] Khan E. and Subramania-Pillai S.: Water Res., 2007, 41, 1841-1850.
• [253] Laabs C.N., Amy G.L and Jekel M.: Environ. Sd. Technol., 2006, 40, 4495-4499.
• [254] Shon H.K., Vigneswaran S., Kim I.S., Cha J. and Ngo H.H.: J. Membrane Sci., 2007, 278, 232-238.
• [255] Morao A., Pessoa de Amorim M.T., Lopes A. and Goncalves I.C.: Desalination, 2006, 200, 152-154.
• [256] Moldoveanu S.C.: J. Chromatogr. Sci., 2004, 42, 1-14.
• [257] Bayen S., Wilkinson K.J. and Buffle J.: Analyst, 2007, 132, 262-267.
• [258] Daud W.R.W.: Sep. Sci. Technol., 2004, 39, 1221-1238.
• [259] Lorain O., Hersant B., Persin F., Grasmick A, Brunard N. and Espenan J.M.: Desalination, 2007, 203, 277-285.
• [260] Daud W.R.W.: Desalination, 2006, 201,297-305.
• [261] Giergielewicz-Możajska H., Dąbrowski Ł. and Namieśnik J.: Ekologia i Technika, 2000, 8, 159-167.
• [262] Zorita S., Westbom R., Thorneby L., Bjorklund E. and Mathiasson L.: Anal. Sd., 2006, 22, 1455-1459.
• [263] Bahram M., Madrakian T., Bozorgzadeh E. and Afkhami A: Talanta, 2007, 72, 408-414.
• [264] Shemirani F., Kozani R.R. and Assai Y.: Microchim. Acta, 2007, 157, 81-85.
• [265] Bahram M., Madrakian T. and Afkhami A: Talanta, 2007, 72, 408-414.
• [266] Takayanagi T. and Motomizu S.: J. Chromatogr. A, 2007, 1141, 295-301.
• [267] Hernansez-Borges J., Rodriquez-Delgado M.A and Garcia-Montelongo F.J.: Chromatographia, 2006, 63,155-160.
• [268] Giergielewicz-Możajska H., Dąbrowski Ł. and Namieśnik J.: Ekologia i Technika, 2001, 9, 3-11.
• [269] Link D.D., Kingston H.M., Havrilla G.J. and Coletti L.P.: Anal. Chem., 2002, 74, 1165-1170.
• [270] Meunier L., Canonica S. and Von Gunten U.: Water Res., 2006, 40, 1864-1876.
• [271] Mills M.A, Mc Donald T.J., Bonner J.S., Simon MA and Autenrieth R.L: Chemosphere, 1999, 39, 2563-2582.
• [272] Criado M.R, Pombo da Torre S., Pereiro J.R. and Torrijos R.C.: J. Chromatogr. A, 2004, 1024, 155-163.
• [273] Foster B.L and Cournoyer M.F.: Chero. Health Saf., 2005, 12,27-32.
• [274] During R.A., Zhang X., Hummel RE., Czynski J. and Gath S.: Anal. Bioanal. Chem., 2003, 375, 584-588.
• [275] Dominguez A, Menendez J.A., Inguanzo M., Bernad P.L and Pis J.J.: J. Chromatogr. A, 2003, 1012, 193-206.
• [276] Menendez J.A, Dominquez A, Inguanzo M. and Pis J.J.: J. Anal. Appl. Pyrolysis, 2005, 74, 406-412.
• [277] De Boer J., KIungsoyr J., Nesje G., Meier S., Mc Hugh B., Nixon E. and Rimkus G.G.: Organohalogen Compounds, 1999,41,596
• [278] Van Emon J.: J. AOAC International, 2001, 84, 125-133.
• [279] Eilola K. and Peramaki P.: Analyst, 2003, 128, 194-197.
• [280] Navarro P., Raposo J.C., Arana G. and Etxebania N.: Anal. Chim. Acta, 2006, 566, 37.
• [281] Sastre J., Sahuquillo A, Vidal M. and Rauret G.: Anal. Chim. Acta, 2002, 462, 59-72.
• [282] Leonelii C., Veronesi P., Boccacdni D.N., Rivasi M.R., Barieri L., Andreola F., Lancellotti L, Rabitti D. and Pellacani G.C.: J. Hazard. Mater. B, 2006, 135, 149.
• [283] Bao J., Nazem N., Taylor L.T., Cynko J. and Kyle K.: J. Chromatogr. Sci., 2006, 44, 108
• [284] Flotron V., Houesson J., Bosio A, Delteil C., Bermond A. and Camel V.: J. Chromatogr. A, 2003, 999, 175-184.
• [285] Sun Y., Takaoka M., Takeda N., Matsumoto T. and Oshita K.: J. Hazard. Mater., 2006, A137, 106-112.
• [286] PinD V., Ayala J.H., Afonso A.M. and Gonzalez V.: Anal. Chim. Acta, 2003, 477, 81-91.
• [287] Serrano A. and Gallego M.: J. Chromatogr. A, 2006, 1104, 323-330.
• [288] Morales-Munoz S., Luque-Garcia J.L and Luque de Castro M.D.: J. Chromatogr. A, 2004, 1026, 41-46.
• [289] During R.A. and Gath S.: Fresenius J. Anal. Chem., 2000, 368, 684-688.
• [290] Capadoglio C.: Acad. Kluwer Publ., 1997, 115.
• [291] Priego-Capote F. and Luque de Castro M.D.: J. Biochem. Biophys. Methods, 2007, 70, 299-310.
• [292] Capelo J.L, Ximenez-Embun P., Madrid-Albarran Y. and Camara C.: Anal. Chem., 2004, 76, 233-237.
• [293] Xiao H.B., Krucker M., Albert K. and Liang X.M.: J. Chromatogr., 2004, 1032, 117-124.
• [294] Yang Z., Matsumoto S. and Maeda R: Sensors Actuators, 2002, A95, 274-280.
• [295] Wang R.Y., Jarratt J.A, Keay P.J., Hawkes J.J. and Coakley W.T.: Talanta, 2000, 52, 129-139.
• [296] Yang L and Lam J.W.: J. Anal. At. Spectrom., 2001, 16,724-731.
• [297] Namieśnik J. and Wardencki W.: J. High Resol. Chromatogr., 2000, 23, 297-303.
• [298] Afzali D., Mostafavi A, Taher M.A. and Moradian A: Talanta, 2007, 71, 971-975.
• [299] Curyło J., Wardencki W. and Namieśnik J.: Polish J. Environ. Stud., 2007, 16, 5-16.
• [300] Harmel R.D., Cooper R.J., Slade R.M., Haney R.L. and Arnold J.G.: Arner. Soc. Agricult. Biolog. Engineers, 2006, 49, 689-701.
• [301] El Mrabet K., Poitevin M., Vial J., Pichon V., Amarouche S., Hervouet G. and Lalere B.: J. Chromatogr., 2006, A1134, 151-161.
• [302] Guo Z.X., Cai Q. and Yang Z.: Rapid Commun. Mass Spectrom., 2007, 21, 1606-1612.
• [303] Cheng X. and Peterkin E.: Water Environ. Res., 2007, 79, 571-575.
• [304] Petrov I., Quetel C.R. and Taylor P.D.P.: J. Anal. At. Spectrom, 2007, 22, 608-615.
• [305] De Jong J., Schoemann V., Tison J.L, Bacquevort S., Masson E, Lannuzel D., Petit J., Chou L, Weis D. and Mattielli N.: Anal. Chim. Acta, 2007, 589, 105-119.
• [306] Valcarcel M. and Rios A.: Trends Anal. Chem., 1994, 13, 17-23.
• [307] Martao A., Rin J., Boque R. and Rius F.X.: Anal. Chim. Acta, 1999,391, 173-185.
• [308] Ulberth F.: Anal. Bioanal. Chem., 2006, 386, 1121-1136.