Wpływ występowania dolomitów na zależność pomiędzy podatnością magnetyczną gleb a zawartością metali ciężkich na obszarze górnośląskiego okręgu przemysłowego

• Autorzy: Zawadzki J. , Fabijańczyk P. , Magiera T.

Warianty tytułu

EN

Influence of dolomite rocks on the relation between magnetic susceptibility and heavy metals concentration in soils of the upper silesia industrial area

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Pomiary podatności magnetycznej gleb wykorzystywane są do szybkiej oceny zanieczyszczenia gleb metalami ciężkimi, wywołanego depozycjami pyłów przemysłowych. Zazwyczaj obserwuje się wyraźną, dodatnią korelację pomiędzy zawartością metali ciężkich w glebie a zmierzoną podatnością magnetyczną gleby. Podczas pomiarów przeprowadzonych na terenie Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego zaobserwowane zostały zaburzenia tej zależności korelacyjnej na terenach, na których występują dolomity, a w szczególności dolomity kruszconośne. Celem pracy było dokładniejsze zbadanie hipotezy o zaburzeniu korelacji pomiędzy wartością zmierzonej podatności magnetycznej a zawartością metali ciężkich w glebie, spowodowane występowaniem utworów dolomitowych. W rym celu zostały zbadane i porównane rozkłady oraz różnorodne parametry statystyczne podatności magnetycznej zmierzonej na terenach, na których występowały oraz na których nie występowały dolomity. Ponadto zbadano dokładnie stopień korelacji pomiędzy wartością podatności magnetycznej a zawartością metali ciężkich zmierzoną na poszczególnych terenach. Rezultaty badań potwierdzają fakt, że pomiary wykonane na obszarach, gdzie występują dolomity (a w szczególności dolomity kruszconośne) charakteryzują się mniejszą korelacją pomiędzy wartością podatności magnetycznej gleby a zawartością metali ciężkich w glebie. Wyniki analizy wskazują, że na zależność pomiędzy podatnością magnetyczną a zawartością metali ciężkich wpływ mogą mieć inne czynniki, których dokładne zbadanie jest bardzo ważne w celu standaryzacji metody magnetometrii terenowej.

EN

Measurements of soil magnetic susceptibility are used for the quick assessment of potential soil contamination with heavy metals. The distinct, positive correlation between magnetic susceptibility and heavy metals content of anthropogenic origin is usually observed. However, during measurement campaigns in the Upper Silesia Industrial Area some disturbances of this correlation were observed, especially if sample points were located in the areas rich in ore-bearing dolomites. The goal of this study was to investigate in detail the hypothesis that the correlation between the magnetic susceptibility and the heavy metals concentration in soil can be influenced by the dolomites, and especially by the ore-bearing dolomites. With this aim in view, the distributions of magnetic susceptibility measured at sampling sites with dolomites were compared with distributions obtained for sampling sites where the dolomites do not appear. In addition, the degree of correlation between magnetic susceptibility and heavy metals concentration in soil at those sites was carefully analyzed. The obtained results confirm that correlation between magnetic susceptibility and the heavy metals concentration in soil was substantially weakened if sampling sites were located in the areas rich in ore-bearing dolomites. This correlation can also be influenced by other environmental factors whose examination is crucial to the standardisation of the magnetometric method.

Słowa kluczowe

PL

magnetometria terenowa; podatność magnetyczna gleb; metale ciężkie; dolomity kruszconośne; semiwariancja; geostatystyka

EN

soil magnetic susceptibility; heavy metals; soils; ore-bearing dolomites

• Wydawca: Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
• Czasopismo: Ecological Chemistry and Engineering. S
• Rocznik: 2008
• Tom: Vol. 15, nr 1
• Strony: 111--122
• Opis fizyczny: Bibliogr. 10 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Zawadzki J.

autor

Fabijańczyk P.

autor

Magiera T.

• Zakład Informatyki i Badań Jakości Środowiska, Politechnika Warszawska, ul. Nowowiejska 20, 00-661 Warszawa,

Bibliografia

• [1] Strzyszcz Z.: Ferromagnetic properties of forest soils being under influence of industrial pollution. Air pollution and forest decline. Proc. 14th Int. Meeting for Specialist in Air Pollution Effects on Forest Ecosystems. IUFRO, Interlaken 1989, 201-207.
• [2] Strzyszcz Z.: Magnetic susceptibility of soils in the area influenced by industrial emissions, In: Soil Monitoring, Ed. R. Schulin, A. Desaules, Monte Verita, Birkhauser Verlag, Basel 1993, 155-269.
• [3] Georgeaud V.M., Rochette P., Ambrosi J.P., Vandamme D. i Williamson D.: Relationship between heavy metals and magnetic properties in a large polluted catchments: the etang de Berre (south of France). Phys. Chem. Earth., 1997, 22, 211-214.
• [4] Strzyszcz Z, i Magiera T.: Heavy metal contamination and magnetic susceptibility in soils of southern Poland. Phys. Chem. Earth, 1998, 23, 1127-113 1.
• [5] Hanesch M, i Scholger R.: Mapping of heavy metal loadings in soils by means of magnetic susceptibility measurements. Environ. Geol., 2002, 42(8), 857-870.
• [6] Zawadzki J., Magiera T. i Strzyszcz Z.: Analizo korelacji i regresji pomiędzy metali ciężkich w glebach Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego a ich podatnością magnetyczną. Environ. Protect., 2004, 30(2), 71-82.
• [7] Zawadzki S.: Gleboznawstwo. PWRiL, Warszawa 2004.
• [8] Lis J, i Pasieczna A.: Atlas geochemiczny Górnego Śląska. Polski Instytut Geologiczny, Warszawa 1995.
• [9] Koronacki J.: Statystyka. WNT, Warszawa 2001.
• [10] Gringarten E. i Clayton V.: Deutsch Teacher's Aide Variogram Interpretation and Modeling. Math. Geol., 2001, 33(4), 507-534,