Wpływ długotrwałego nawożenia gleb obornikiem i osadem ściekowym na wzrost zawartości metali ciężkich w glebach

• Autorzy: Ociepa A. , Pruszek K. , Lach J. , Ociepa E.

Warianty tytułu

EN

Influence of long-term cultivation of soils by means of manure and sludge on the increase of heavy metals content in soils

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Nawozy i odpady stosowane do celów nawozowych dostarczają glebom próchnicę, a tym samym poprawiają właściwości fizykochemiczne i gospodarkę wodną gleb. Oprócz niewątpliwych korzyści wynikających ze stosowania takiego nawożenia istnieje niebezpieczeństwo wzbogacania gleb w metale ciężkie zawarte w tych nawozach. W artykule scharakteryzowano nawozy naturalne i odpady, a szczególnie najczęściej stosowane do użyźniania gleb osady ściekowe pod kątem zawartości metali. Z uwagi na duże zróżnicowanie zawartości metali w składzie poszczególnych nawozów wskazano źródła metali w tradycyjnych i niekonwencjonalnych nawozach organicznych oraz w osadach ściekowych. Ponadto przedstawiono wyniki badań gleb powiatu pajęczańskiego nawożonych przez wiele lat nawozami naturalnymi i osadem ściekowym. Analiza tych badań wskazuje na niewielki stopień zagrożenia środowiska glebowego metalami wprowadzonymi z ww. nawozami. Gleby niezanieczyszczone metalami (00 wg klasyfikacji JUNG) po wieloletnim stosowaniu nawozów naturalnych, takich jak: obornik trzody chlewnej oraz osad ściekowy z komunalnej oczyszczalni, nie zmieniły przynależności do zerowej klasy gleb, stężenia badanych metali w glebach nie osiągnęły połowy dopuszczalnych stężeń dla klasy o zerowym stopniu zanieczyszczenia. Pomimo korzystnych z punktu widzenia ochrony gleb wyników badań nie należy lekceważyć problemu zawartości metali szczególnie w stosowanych odpadach. Dla kompleksowej oceny wpływu stosowanych nawozów pod kątem wzbogacania środowiska w metale ciężkie należy uwzględnić zawartość metali ciężkich w uprawianych na tych glebach roślinach i wynoszonych z plonem. Ponadto należy zwrócić uwagę na fakt migracji metali z gleb do wód powierzchniowych i podziemnych. Jedynie ścisłe respektowanie istniejących przepisów dotyczących nawożenia oraz prowadzenie monitoringu gleb roślin i osadów warunkuje ich bezpieczne stosowanie.

EN

The fertilizers and waste materials which are used as fertilizers deliver humus to soils and thus they improve physical-chemical properties and water management of soils. Apart from some obvious benefits arising from the usage of such fertilization, there exists a danger of enriching soils with heavy metals which are included in (he fertilizers. In the article there were characterized the natural fertilizers and wastes, and especially there were described sewage residues, which are the most often used for the fertilizing of soils, as regards the content of heavy metals. The great variety of metals amount in the composition of the particular fertilizers caused that there were indicated the sources of metals in traditional and unconventional organic fertilizers and in the sewage residues. What is more, there were presented the results of sails research in county of Pajęczno which had been fertilized by means of natural fertilizers and sewage residues for many years. The analysis of this research indicates a slight degree of hazard for soil environment by metals which had been introduced together with the aforementioned fertilizers. The soils which have not been polluted by metals (0° according to IUNG, Pulawy, PL classification), after a many-year usage of natural fertilizers such as swine manure, hen manure, and sewage residue from a municipal sewage-treatment plant did not change the suitability to the 0° classification of soils. The concentrations of the examined metals in soils did not reach half of the permissible concentrations for the classification of 0° of pollution. Despite the results of research are beneficial from the soil protection point of view, there should not be disregarded the problem of metals content especially in the used wastes. There should be stressed that for the complex evaluation of influence of the: used fertilizers, as regards enriching the environment into heavy metals, there should be taken into consideration the heavy metals content in the cultivated, on these soils, plants and the ones taken with the crops. What is more, there should be taken into consideration the metals migration from soils into surface and underground waters. The only way to use the fertilizers safely is to respect the existing rules concerning fertilization accurately and to carry out the monitoring of soils, plants, and residues.

Słowa kluczowe

PL

nawozy naturalne; osady ściekowe; metale ciężkie

EN

natural fertilizers; sewage residues; heavy metals

• Wydawca: Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
• Czasopismo: Ecological Chemistry and Engineering. S
• Rocznik: 2008
• Tom: Vol. 15, nr 1
• Strony: 103--109
• Opis fizyczny: Bibliogr. 9 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Ociepa A.

autor

Pruszek K.

autor

Lach J.

autor

Ociepa E.

• Instytut Inżynierii Środowiska, Politechnika Częstochowska, ul. Brzeźnicka 60a, 42-200 Częstochowa, tel. [phone] wew. 49,

Bibliografia

• [1] Górecka H. i Górecki H.: Metale w nawozach organicznych i odpadach stosowanych do celów nawozowych. Przem. Chem., 2000, 79(2), 54-55.
• [2] Ociepa E. i Lach J.: Metale ciężkie w nawozach organicznych i odpadach stosowanych w rolnictwie. Mat. Konf. Mikrozanieczyszczenia w środowisku człowieka, Wyd. Politechniki Częstochowskiej, Częstochowa 2005, 133-138.
• [3] Siuta L: Przyrodnicze użytkowanie odpadów. Instytut Ochrony Środowiska, Warszawa 2002.
• [4] Podedworna J. i Heidrich Z.: Charakterystyka osadów z wybranych oczyszczalni ścieków pod kątem ich wykorzystania na cele nieprzemysłowe. Mat. Konf. Osady ściekowe problem aktualny. Wyd. Politechniki Częstochowskiej, Częstochowa 2001, 87-88.
• [5] Rozporządzenie MOŚZNiL z dn. 1 sierpnia 2002 r. DzU Nr 134, poz. 1140.
• [6] Wierzbicki T.L.: Wykorzystanie komunalnych osadów ściekowych do celów rolniczych. Mat. Konf. nt. Nowe spojrzenie na osady ściekowe - odnawialne źródło energii. Wyd. Politechniki Częstochowskiej, Częstochowa 2003, 163-169.
• [7] Namiernik J., Łukasiak J. i Jamrógiewicz Z.: Pobieranie próbek środowiskowych do analizy. WN PWN, Warszawa 1995.
• [8] Kabata-Pendias A., Piotrowska M., Motowiecka-Terelak T., Maliszewska-Kordybach B., Filipiak K., Krakowiak A. i Pietruch C.: Podstawy oceny chemicznego zanieczyszczenia gleb, metale ciężkie, siarka i WWA. Państwowa Inspekcja Ochrony Środowiska, Warszawa 1995.
• [9] Terelak H., Motowiecka-Terelak T., Maliszewska-Kordobach B. i Pietruch C.: Monitoring chemizmu gleb ornych Polski - Program badań i wyniki 1995-2000. Państwowa Inspekcja Ochrony Środowiska, Warszawa 2002.