Wykorzystanie porostów do oceny zanieczyszczenia obszarów leśnych metalami ciężkimi

• Autorzy: Kłos A. , Rajfur M. , Ciesielczuk T. , Wacławek M. , Wacławek W.

Warianty tytułu

EN

Lichen utilization for estimation of heavy metals contamination in forest areas

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Prowadzane przez nas badania mają na celu ocenę możliwości wykorzystania porostów jako biomonitorów zanieczyszczenia metalami ciężkimi obszaru Borów Stobrawskich (południowa Polska). Do badań wykorzystano porosty Hypogymnia physodes. W porostach oznaczano stężenia wybranych metali ciężkich: Cu, Ni, Pb i Zn. Wyniki badań zinterpretowano za pomocą dendrogramów, wskazujących na podobieństwa obiektów w wielowymiarowej przestrzeni zmiennych, w tym przypadku na występowanie miejsc o porównywalnej koncentracji badanych analitów: Cu, Ni i Pb. Zanieczyszczenie cynkiem zinterpretowano, uwzględniając źródła jego emisji.

EN

The aim of our investigations was estimation of the lichen Hypogymnia physodes utilization possibility for heavy metals contamination biomonitoring in Bory Stobrawskie (southern Poland). Accumulation of Cu, Ni, Pb and Zn in lichen was studied. The results obtained were interpreted using dendrograms revealing similar objects in multidimensional space of variables, in our work pointing out places with similar analytes concentration: Cu, Ni and Pb. The pollution with zinc was interpreted considering sources of its emission.

Słowa kluczowe

PL

lichenomonitoring; porosty; metale ciężkie; dendrogram

EN

lichenomonitoring; lichen; heavy metals; dendrogram

• Wydawca: Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
• Czasopismo: Ecological Chemistry and Engineering. S
• Rocznik: 2008
• Tom: Vol. 15, nr 1
• Strony: 77--84
• Opis fizyczny: Bibliogr. 17 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Kłos A.

autor

Rajfur M.

autor

Ciesielczuk T.

autor

Wacławek M.

autor

Wacławek W.

• Katedra Biotechnologii i Biologii Molekularnej, Uniwersytet Opolski, ul. kard. B. Kominka 4, 45-032 Opole, tel. [phone],

Bibliografia

• [1] Conti M.E. i Cecchetti G.: Biological monitoring: lichens as bioindicators of air pallution assessment - a review. Environ. Pollut., 2001, 114, 471-492.
• [2] Epstein E., Sagee O., Cohen J.D. i Garty J.: Endogenous auxin and ethylene in the lichen Ramalina duriaei. Plant Physiol., 1986, 82, 1122-1125.
• [3] Hauck M.: Epiphytic lichen diversity on dead and dying conifers under different of atmospheric pollution. Environ. Pollut., 2005, 135, 111-119.
• [4] Smodis B. i Bleise A.: Internationally harmonised approach to biomonitoring trace element atmospheric deposition. BioMAP II, 28 August-3 September 2000, IAEA-TECDOC-1338, International Atomic Energy Agency, Vienna 2003, pp. 143-151.
• [5] Kłos A., Rajfur M., Wacławek M. i Wacławek W.: Badania pierwiastków śladowych zakumulowanych w porostach. Ecol. Chem. Eng./Chem. Inż. Ekol., 2005, 12(S2), 155-178.
• [6] Chibowski S. i Reszka M.: Investigation of Lublin town environment contamination by radionuclides and heavy metals with application of Parmeliaceae lichens. J. Radioanal. Nucl. Chem., 2001, 247(2), 443-446.
• [7] Białońska D. i Dayan E.F.: Chemistry of the lichen Hypogymnia physodes transplanted to an industrial region. J. Chem. Ecol., 2005, 31(12), 2975-2991.
• [8] Gałuszka A.: The chemistry of soils, rocks and plant bioindicators in three ecosystems of the Holy Cross Mountains, Poland. Environ. Monit. Assess., 2005, 110, 55-70.
• [9] Richardson D.H.S., Shore M., Hartree R. i Richardson R.M.: The use of X-ray fluorescence spectrometry for the analysis of plants, especially lichens, employed in biological monitoring. Sci. Total Environ., 1995, 176, 97-105.
• [10] Namieśnik J., Jamrógiewicz Z., Pilarczyk M. i Torres L.: Przygotowanie próbek środowiskowych do analizy. WNT, Warszawa 2000; Chem. Inż. Ekol., 1997, 4(S1), 3-128.
• [11] Stan środowiska w województwie opolskim w roku 2003. Biblioteka Monitoringu Srodowiska, Opole 2004.
• [12] Stan środowiska w województwie śląskim w roku 2004. Biblioteka Monitoringu Środowiska, Katowice 2005.
• [13] Olendrzyński K., Dębski B., Kargulewicz I., Skośkiewicz J., Fudała J., Haławiczka S. i Cenowski M.: Inwentaryzacja emisji zanieczyszczeń powietrza za rok 2001 na potrzeby statystyki krajowej i zobowiązań międzynarodowych w ramach Konwencji w sprawie transgranicznego zanieczyszczenia powietrza na dalekie odległości. Instytut Ochrony Środowiska, Krajowe Centrum Inwentaryzacji Emisji, Warszawa, lipiec 2003.
• [14] Balarama Krishna M.V. i Arunachalam J.: Ultrasound-assisted extraction procedure for the fast estimation of major, minor and trace elements in lichen and missel samples by ICP-MS and ICP-AES. Anal. Chim. Act., 2004, 522, 179-187.
• [15] R Development Corc Team (2006). R: A language and environment for statistical computing. R Foundation for Statistical Computing, Vienna, Austria. URL http://www.R-projectorg.
• [16] Struyf A., Hubert M. i Rousseeuw P.: Clustering in cm Object-Oriented Environment J. Stat. Software, 1996, 1(4), 1-30.
• [17] Kaufman L. i Rousseeuw P.: Finding Groups in Data. An Introduction to Cluster Analysis. John Wiley & Sons, Inc., New York 2005.