Research on radioisotope and heavy metal accumulation levels in bones and eggshells of selected wetland birds from Lublin region (South-Eastern Poland)

• Autorzy: Komosa A. , Kitowski I. , Ślepecka K.

Warianty tytułu

PL

Badania poziomów akumulacji radioizotopów i metali ciężkich w kościach i skorupkach jaj wybranych ptaków wodno-błotnych z regionu lubelskiego (Polska Południowo-Wschodnia)

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The radionuclides and heavy metal concentration levels were studied in eggshells and bones of grey herons, mute swan, marsh harriers and montagu's harriers, nesting in SE Poland. Relatively high concentrations of Zn and Cr are found in eggshells of all investigated species. A considerably high Pb concentration is observed in eggshells of mute swan which is most likely connected with the presence of load bullets shot by hunters on foraging areas of waterfowls. Study confirmed importance of zinc and manganese for development of bones in young birds. There is no simple correlation between metal concentration in eggshells and bones of young grey heron. It was found low activities of 137Cs and natural 40K isotope in bones and eggshells, as well as a lack of correlation of these two isotope concentrations. Concentration of 137Cs was lower than observed in plants of nesting areas of studied birds.

PL

Badano poziomy kumulacji radionuklidów i metali ciężkich w skorupkach jaj oraz kościach u czapli siwej, łabędzia niemego, błotniaka stawowego i błotniaka łąkowego gniazdujących w południowo-wschodniej Polsce. Relatywnie duże koncentracje Zn i Cr zostały znalezione w skorupkach jaj badanych ptaków. Zauważalne koncentracje ołowiu, wykryte w skorupkach jaj łabędzi na niektórych stanowiskach pozostają w ścisłej relacji do obecności kul ołowianych wystrzelonych podczas polowań przez myśliwych na żerowiskach ptaków kaczkowatych. Badania potwierdziły rolę Mn i Zn w procesie rozwoju kości młodych ptaków. Wykazano brak korelacji pomiędzy koncentracjami metali w skorupkach a koncentracjami w kościach młodych czapli siwych. Stwierdzono niewielkie aktywności 137Cs i naturalnego izotopu 40K (ok. 1 Bq/kg) w kościach i skorupkach jaj badanych ptaków, jak również brak korelacji pomiędzy stężeniami tych dwu izotopów. Stężenia 137Cs były do 50 razy mniejsze niż stężenia tego izotopu w roślinach na terenach gniazdowania badanych ptaków.

Słowa kluczowe

EN

radionuclides; heavy metals; birds; grey herons; mute swan; marsh harriers; montagu's harriers

PL

radionuklidy; metale ciężkie; czapla siwa; łabędź niemy; błotniak stawowy; błotniak łąkowy

• Wydawca: Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
• Czasopismo: Chemia i Inżynieria Ekologiczna
• Rocznik: 2007
• Tom: Vol. 14, nr 8
• Strony: 805--818
• Opis fizyczny: Bibliogr. 29 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Komosa A.

autor

Kitowski I.

autor

Ślepecka K.

• Department of Radiochemistry and Colloid Chemistry, Maria Curie-Sklodowska University, pl. Marii Curie-Skłodowskiej 3, 20-031 Lublin, tel. [phone],

Bibliografia

• [1] Dmowski K.: Acta Ornithol., 1999, 34, 1-25.
• [2] Kalisińska K., Salicki W. Mysłek P., Kavetska K.M. and Jackowski A.: Sci. Total Environ., 2004, 320, 145-161.
• [3] Pain D.J., Baboux C. and Burneleau G.: Biol. Conserv. 1997, 81, 1-7.
• [4] Brisbin L.: [in]: Furness R.W. and Greenwood J.J.D. (eds.), Birds as monitors of environmental change. Chapman & Hall, London 1993. pp 144-178.
• [5] Gaca P., Mietelski J.W., Kitowski I., Grabowska S. and Tomankiewicz E.: J. Environ. Radioact, 2005, 50, 324-331.
• [6] Sazyskina T. and Kryshev I.I.: J. Environ. Radioact., 2006. 78, 93-103.
• [7] Tomialojć L. and Stawarczyk T.: Awifauna Polski - rozmieszczenie, liczebność i zmiany. PTPP pro Natura, Wrocław 2003.
• [8] Wójciak J., Biaduń W., Buczek T. and Piotrowska M. Atlas ptaków lęgowych Lubelszczyzny. LTO, Lublin 2005.
• [9] Gromadzki M. (ed.): Ptaki. Poradniki ochrony siedlisk i gatunków Natura 2000 - podręcznik metodyczny. Vol. 7 (Cześć I). Ministerstwo Środowiska, Warszawa 2004.
• [10] Gromadzki M. (ed.): Ptaki. Poradniki ochrony siedlisk i gatunków Natura 2000 - podręcznik metodyczny. Vol. 8. (Cześć II). Ministerstwo Środowiska, Warszawa 2004.
• [11] http://www.canberra.com/Products/831.asp
• [12] Pinta M.: Absorpcyjna spektrometria atomowa. Zastosowania w analizie chemicznej. PWN, Warszawa 1977.
• [13] Kakkar P. and Jaffery F.N.: Environ. Toxicol. Pharmacol., 2005, 19, 335-349.
• [14] Mietelski J.W., Kitowski I., Gaca P., Grabowska S., Tomankiewicz E. and Szwałko P.: J. Radioanal. Nucl. Chem. 2006, 270, 131-135.
• [15] Komosa A., Chibowski S., Kitowski I., Krawczyk R., Orzeł J. and Reszka M., J. Radioanal. Nucl. Chem., 2006, 269, 195-210.
• [16] Baykov B., Stoyanov M. and Gugova M.: Toxicol. Environ. Chem., 1995, 54, 149-154.
• [17] Dmowski K.: Wiad. Ekol., 1982, 27, 125-140.
• [18] Birkhead M. and Perrins C.M.: Biol. Conserv., 1985, 32: 1-I1.
• [19] Herredsvela H.: Omitol. Foren. and Rogaland Rept., 1985, 2, 1-28.
• [20] Pain D.J., Amiard-Triquet C., Baboux C., Bumeleau G, Eon L. and Nicolau-Guillaumet P.: Ibis, 1993, 135, 379-386.
• [21] Mateao R., Martinez A., Giutart R.: Environ. Pollut., 1997, 96, 335-341.
• [22] Flores E. M. M. and Martins A. F.: J. Environ. Qual. 1997, 26, 744-748.
• [23] Burger J.: Toxicol. Environ. Health, 1994, 41, 207-20.
• [24] Buerger T.T., Mirarchi RE. and M.E. Lisano J.: Wildl. Manage, 1986, 50, 1-8.
• [25] Ridgway L.P., Kamofsky D.A.: Ann. New York Acad. Sci., 1952, 55, 203-215.
• [26] Mora M.A.: Environ. Pollut., 2003, 125, 393-400.
• [27] Kottferova J., Korenekova B., Siklenka P., Jackova A., Hurna E. and Saly J.: Eur. Food Res. Technol., 2001, 212, 153-155.
• [28] Underwood E.L: Trace elements in human and animal nutrition. Academic Press Inc., New York 1971
• [29] Sanstead H.H.: Am. J. Clinic. Nutr., 1986, 43, 293-298.