Adhezja mikroorganizmów do powierzchni stykających się z żywnością

• Autorzy: Czaczyk K.

Warianty tytułu

EN

Adhesion of microorganism on surfaces being in contact with food

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Adhezja drobnoustrojów do powierzchni kontaktujących się z żywnością jest bardzo poważnym zagrożeniem w przemyśle spożywczym. Zjawisko to może być przyczyną zanieczyszczenia żywności mikroorganizmami powodującymi jej psucie lub mikroorganizmami chorobotwórczymi. W artykule omówiono mechanizmy procesu adhezji oraz czynniki warunkujące jego przebieg. Do najważniejszych zaliczono wydzielanie przez komórkę mikroorganizmu substancji zewnątrzkomórkowych, głównie polisacharydów i białek, hydrofobowość powierzchni komórki, rodzaj i charakter powierzchni, czynniki środowiskowe (pH, temperatura, dostępność składników odżywczych, siła jonowa, obecność specyficznych substancji itp.), faza wzrostu bakterii i wzajemne oddziaływanie mikroorganizmów. Scharakteryzowano także sposoby usuwania biofilmów bakteryjnych oraz metody zapobiegania występowaniu tego zjawiska. Drobnoustroje ulegające adhezji są trudniejsze do usunięcia niż wolne komórki, a ich zabicie za pomocą środków dezynfekcyjnych jest bardzo trudne i nie do końca skuteczne. Z tego powodu tak istotne jest zrozumienie mechanizmów adhezji i czynników odpowiedzialnych za ten proces.

EN

Microbial colonisation of abiotic surfaces has important consequences in the food industry (contamination of food processing lines by spoilage and pathogenic microorganisms). The mechanisms of adhesion and factors affecting this process were described in this paper. Biofilm formation is influenced by production of extracellular polymeric substances (mainly polysaccharides and proteins), hydrophobicity of cell surface, surface roughness, environmental factors (pH, temperature, kind of media, ionic strength, polyvalent ions etc.), growth phase and micro-organisms interactions. Methods of removal of adhered microorganisms and preventing microbial adhesion were also described. It has been well documented that bacterial cells colonising surface demonstrate greater resistance to disinfectants that cells in suspension. Studies on attachment of microorganisms to solid surfaces represent important aspects in the establishment decontamination procedures direct to minimise health hazard.

Słowa kluczowe

PL

mikroorganizmy; adhezja

• Wydawca: Wydawnictwo SIGMA-NOT
• Czasopismo: Przemysł Spożywczy
• Rocznik: 2005
• Tom: T. 59, nr 2
• Strony: 28--31
• Opis fizyczny: Bibliogr. 31 poz.

Twórcy

autor

Czaczyk K.

• Katedra Biotechnologii i Mikrobiologii Żywności, Akademia Rolnicza, Poznań

Bibliografia

• [1] Al-Makhlafi H., Lakamraju M., Podhipleux N., Singla B., McGuire J.: 1995. Measuring surface hydrophobicity as compared to measuring a hydrophobic effect on adhesion events. Journal of Food Protection, 58: 1034-1037.
• [2] Al-Makhlafi H., Nasir A., McGuire J., Daeschel M.A.: 1995. Adhesion of Listeria monocytogenes to silica surfaces after sequential and competitive adsorbtion of bovine serum albumin and B-lactoglobulin. Applied and Environmental Microbiology, 61: 2013-2015.
• [3] Bagge D., Hjelm M., Johansen C., Huber I., Gram L.: 2001. Shewanella putrefaciens adhesion and biofilm formation on food processing surfaces. Applied and Environmental Microbiology, 67: 2319-2325.
• [4] Barnes L.M., Lo M.F., Adams M.R., Chamberlain A.H.L.: 1999. Effect of milk proteins on adhesion of bacteria to stainless steel surfaces. Applied and Environmental Microbiology, 65: 4543-4548.
• [5] Bower C.K., McGuire J., Daeschel M.A.: 1996. The adhesion and deatachment of bacteria and spores on food-contact surfaces. Trends in Food Science and Technology, 7: 152-157.
• [6] Bower C.K., Daeschel M.A., McGuire J.: 1998. Protein antimicrobial bariers to bacterial adhesion. Journal of Dairy Science, 81: 2771-2778.
• [7] Cabanes D., Dehoux P., Dussurget O., Frangeul L., Cossart P.: 2002. Surface proteins and the pathogenic potential of Listeria monocytogenes. Trends in Microbiology, 10(5): 238-245.
• [8] Costerton J. W., Marrie T. J., Cheng K. J.: 1985. Phenomena of bacterial adhesion. W: Bacterial adhesion: mechanism and physiological significance. Red. Savage D.C., Fletcher M., Plenum Press, New York, 14-15.
• [9] Cunliffe D., Smart C. A., Alexander C., Vulfson E. N.: 1999. Bacterial adhesion at synthetic surfaces. Applied and Environmental Microbiology, 65: 4995-5002.
• [10] Dąbrowski W., Iwański R., Czeszejko K., Mędrala D.: 2001. The influence of culture conditions on adhesion of Listeria monocytogenes to hexadecane. Electronic Journal of Polish Agricultural Universities, Food Science and Technology, 4(2): 1-11.
• [11] Dziedzina D., Kołodyński J., Jankowski S.: 2000. Niespecyficzna przyczepność komórek Staphylococcus aureus do powierzchni stałych. Medycyna Doświadczalna i Mirkobiologia, 52: 1-8.
• [12] Fleming H.C., Wingender J.: 2001. Relevance of microbial extracellular polymeric substances (EPSs) – Part I: Structural and ecological aspects. Water Science and Technology, 43(6):1-8.
• [13] Flint S.H., Brooks J.D., Bremer P.J.: 2000. Properties of the stainless steel substrate, influencing the adhesion of thermo-resistant streptococci. Journal of Food Engineering, 43: 235-242.
• [14] Han Y., Sherman D.M., Linton R.H., Nielsen S.S., Nelson P.E.: 2000. The effects of washing and chlorine dioxide gas on surrival and attachment of Escherichia coli O157:H7 to green pepper surfaces. Food Microbiology, 17: 521-533.
• [15] Hoštacká A., Šipošová E.: 1998. Klebsiella pneumoniae clinical isolates: susceptibility to some antibiotics and surface hydrophobicity. Microbios, 95: 101-107.
• [16] Kitzman P.: 1998. Tworzenie się biofilmów i sposoby ich likwidacji. Gospodarka Mięsna, 4: 44-47.
• [17] Krajewska-Pietrasik D., Różalska B., Różalski A.: 1993. Adhezja bakteryjna w świetle najnowszych danych. I. Interakcja bakterii z zewnątrzkomórkowymi białkami matrycowymi (ECM). Postępy Mikrobiologii, 4: 269-290.
• [18] Langille S.E., Geesey G.G., Weiner R.M.: 2000. Polysaccharide- specific probes inhibit adhesion of Hyphomonas rosenbergii strain VP-6 to hydrophilic surfaces. Journal of Industrial Microbiology and Biotechnology, 25: 81-85.
• [19] Lewicki P.P.: 1994. Higiena produkcji. Część III. Tworzenie się osadów. Przemysł Spożywczy, 1: 12-21.
• [20] Lindsay D., Brözel V.S., Mostert J.F., von Holy A.: 2000. Physiology of dairy-associated Bacillus spp. over a wide pH range. International Journal of Food Microbiology, 54: 46-62.
• [21] Liu Y., Tay J.H.: 2001. Detachment forces and their influence on the structure and metabolic behaviour of biofilms. World Journal of Microbiology Biotechnology, 17: 111-117.
• [22] Martinelli D., Bachofen R., Brandl H.: 2002. Effect of medium composition, flow rate, and signaling compounds on the formation of soluble extracellular materials by biofilms of Chromobacterium violaceum. Applied and Environmental Microbiology, 59: 278-283.
• [23] Mikucka A., Gospodarek E., Ulatowska B.: 2000. Wpływ warunków hodowli na hydrofobowe właściwości pałeczek z rodzaju Serratia. Medycyna Doświadczalna i Mikrobiologia 52: 9-15.
• [24] Miron J., Ben-Ghedalia D., Morrison M.: 2001. Invited review: adhesion mechanism of rumen cellulolytic bacteria. Journal of Dairy Science, 84:1294-1309.
• [25] Neu T.R.: 1996. Significance of bacterial surface-active compounds in interaction of bacteria with interfaces. Microbial Review, 60: 151-166.
• [26] Oliviera D.R.: 1992. Physico-chemical aspect of adhesion. W: Biofilms – science and technology. Red. Melo L.F., Bott T.R., Fletcher M., Capdeville B.. Kluwer Academic Press. Dordrecht, 45-58.
• [27] Peng J-S., Tsai W-C., Chou C-C.: 2001. Surface characteristics of Bacillus cereus and its adhesion to stainless steel. International Journal of Food Microbiology, 65: 105-111.
• [28] Prignet-Combaret C., Prensier G., Thi T.T.L., Vidal O., Lejeune P., Dorel C.: 2000. Developmental pathway for biofilm formation in curli producing Escherichia coli strains: role of flagella, curli and cloanic acid. Environmental Microbiology, 2(4): 450-464.
• [29] Stepanović S., Ćirkoković I., Mijač V., Švabić-Vlahović M.: 2003. Influence of the incubation temperature, atmosphere and dynamic conditions on biofilm formation by Salmonella spp. Food Microbiology, 20: 339-343.
• [30] Trafny E. A.: 2000. Powstawanie biofilmu Pseudomonas aeruginosa i jego znaczenie w patogenezie zakażeń przewlekłych. Postępy Mikrobiologii, 39: 55-71.
• [31] Žutić V., Ivošević N., Svetličić V., Long A.R., Azam F.: 1999. Film formation by marine bacteria at a model fluid interface. Aquatic Microbiology and Ecology, 17: 231-238.