Kartowanie podłoża wysokooporowego metodą procesów przejściowych

• Autorzy: Klityński W. , Miecznik J.

Warianty tytułu

EN

Mapping high-resistivity basement using the transient electromagnetic method

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pracy przedstawiono podstawy matematyczno-fizyczne metody procesów przejściowych i jej właściwości metodyczne i interpretacyjne w odniesieniu do określenia głębokości zalegania i kartowania morfologii stropu horyzontu wysoko-oporowego. Zmiany czasowe amplitudy pola indukcji magnetycznej w późnym stadium procesu stabilizacji nie zaletą od wielkości rozstawu: nadajnik-odbiornik. Umożliwia to realizację pomiarów terenowych przy rozstawach znacznie mniejszych nit planowana głębokość badań elektromagnetycznych (tzw. strefa bliska). Ta właściwość metodyczna wyróżnia metodę procesów przejściowych spośród innych metod elektromagnetycznych z kontrolowanym źródłem. Kształt krzywych sondowań metodą procesów przejściowych jest zasadniczo podobny do krzywych sondowań częstotliwościowych i magnetotellurycznych. Interpretacja ich pozwala na odtworzenie geometrii rozkładu przewodnictwa elektrycznego modelu fizycznego, którym aproksymujemy badany ośrodek geologiczny. W zakładzie Geofizyki Akademii Górniczo-Hutniczej znajduje się aparatura pomiarowa systemu PROTEM, firmy kanadyjskiej Geonics Ld, umożliwiająca rejestracje przebiegów czasowych pola indukcji magnetycznej w przedziale czasowym od 6 žs do 80 ms. Zgodnie z przedstawionymi założeniami fizycznymi metody procesów przejściowych, przy utyciu tej aparatury możemy kartować ośrodek geologiczny do głębokości k. 1000 m. Ponadto zarejestrowane przebiegi pola indukcji magnetycznej, przeliczone na wykresy oporności pozornej, mogą stanowić uzupełnienia wysokoczęstotliwościowych gałęzi krzywych sondowań magnetotellurycznych, których zarejestrowanie wymaga stosunkowo długiego czasu obserwacji.

EN

The paper presents mathematical and physical background for the transient electromagnetic method as well as a possibility of using the method to map the roof of the high-resistivity basement. Time variations of a magnetic induction amplitude in the later stage of field stabilisation do not depend on a transmitter-receiver spacing. Therefore, field measurements may be made using spacings that are much smaller than assumed depth of electromagnetic penetration (a so-called near zone). This feature distinguishes the transient electromagnetic method from the other controlled-source EM methods. The shape of transient EM sounding curves is generally similar to that of frequency sounding curves and magnetotelluric sounding curves. Their interpretation enables the geometry of electric conductivity of a model used to approximate a geological medium to be reproduced. The Institute of Geophysics of the University of Mining and Metallurgy possesses the PROTEM measurement system produced by the Geonics Ltd. (Canada). The system enables time series of the magnetic induction field to be recorded in a time interval of 6 (s to 80 ms. Using the system it is possible to map a geological medium down to a depth of 1000 m. Time series of the magnetic induction field recorded and transformed into apparent resistivity curves may be complementary to high-resistivity branches of magnetotelluric sounding curves that need a long recording time.

Słowa kluczowe

PL

podłoże wysokooporowe; kartowanie

• Wydawca: Instytut Nafty i Gazu - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Nafta-Gaz
• Rocznik: 1998
• Tom: R. 54, nr 1
• Strony: 1--9
• Opis fizyczny: Bibliogr. 5 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Klityński W.

autor

Miecznik J.

• Akademia Górniczo-Hutnicza - Kraków